«شرق» در گفت‌وگو با سیدجلال ساداتیان فشار روانی- رسانه‌ای دو روز اخیر پس از آغاز پروسه فعال‌سازی مکانیسم ماشه را برسی می‌کند:
جنگ روانی علیه تهران با رمز «اسنپ‌بک»
سیدجلال ساداتیان در گفت‌وگو با «شرق» تصریح می کند: «آنچه امروز بر سر ایران آوار شده، بیش از آنکه یک واقعیت حقوقی باشد، یک جنگ روانی گسترده است. باید این جنگ را شناخت، اثرات کوتاه‌مدت آن بر بازار ارز و سکه را پذیرفت و در عین حال مراقب بود تا دچار خطای محاسباتی نشویم.»
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
در پی ارسال نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل متحد برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه فضای سیاسی و رسانه‌ای جدیدی پیرامون پرونده هسته‌ای ایران شکل گرفته است. موجی از بیانیه‌ها، تحلیل‌ها و واکنش‌های بین‌المللی در دو روز گذشته به‌گونه‌ای سازمان‌یافته، بر فشار روانی و سیاسی علیه تهران افزوده است؛ فشاری که به باور برخی ناظران، بیش از آنکه بر مبنای تحولات حقوقی باشد، بر بستر القای رسانه‌ای و تصویرسازی از تبعات بازگشت قطعنامه‌ها قرار گرفته است.
در چنین فضایی، سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در انگلستان و تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با «شرق» معتقد است که این فشار چندلایه، نه صرفا برای بازگرداندن تحریم‌ها، بلکه برای قرار دادن ایران در تنگنای تصمیم‌گیری طراحی شده است. او هشدار می‌دهد که بزرگنمایی فضای روانی اخیر می‌تواند بر بازار داخلی ایران، به‌ویژه نرخ ارز و سکه، تاثیر فوری بگذارد و همین روند طی سی روز آینده ادامه خواهد یافت. با این حال، ساداتیان تاکید می‌کند این دیدگاه به معنای کوچک شمردن اقدام تروئیکا نیست، بلکه هدف آن نشان دادن اثرات روانی و سیاسی همزمان است که در صورت مدیریت نادرست، می‌تواند به سوءمحاسبه راهبردی منجر شود.
اروپا و آمریکا با بازی روانی به دنبال عقب‌نشینی تهران‌اند
به دنبال نامه اخیر تروئیکای اروپایی به شورای امنیت برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، فضای دیپلماسی هسته‌ای بار دیگر به صحنه اصلی تقابل‌های سیاسی بازگشته است. در این میان، سیدجلال ساداتیان، این تحولات را فراتر از یک اقدام حقوقی ساده دانسته و آن را بخشی از یک فشار همه‌جانبه توصیف می‌کند. به گفته سفیر پیشین ایران در انگلستان، در دو روز گذشته نه فقط در عرصه دیپلماسی بلکه در فضای رسانه‌ای و سیاسی، سیلی از تحلیل‌ها و پیام‌ها به‌گونه‌ای هماهنگ منتشر شده تا ایران در یک تنگنای تصمیم‌گیری قرار گیرد.
مفسر ارشد حوزه سیاست خارجی با اشاره به تجربه سال‌های گذشته برجام تاکید می‌کند: «هنگامی که موضوع فعال‌سازی مکانیسم ماشه به میان کشیده می‌شود، نخستین اثر آن در عرصه روانی و بازار داخلی خود را نشان می‌دهد.» این استاد دانشگاه پیش‌بینی می‌کند که همین فضای روانی بیشترین تاثیر را بر قیمت ارز و سکه در بازار فردا، شنبه، خواهد داشت. به باور تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی بیش از آنکه به واقعیت‌های حقوقی برجام واکنش نشان دهند، به سیگنال‌های روانی حساس هستند و همین امر می‌تواند زمینه‌ساز التهاب زودهنگام در بازار شود.
نماینده ادوار مجلس در ادامه تحلیل خود خاطرنشان می‌کند که فشار اخیر تنها به امروز یا فردا محدود نمی‌ماند. ساداتیان معتقد است که طی سی روز آینده؛ یعنی تا زمانی که مراحل بازگشت تحریم‌ها در شورای امنیت دنبال می‌شود، همین روند فشار روانی و رسانه‌ای ادامه خواهد داشت. هدف اصلی از این فشارها نه صرفا بازگرداندن قطعنامه‌ها، بلکه کشاندن تهران به عقب‌نشینی در برابر یک فضای سنگین تبلیغاتی است. از دید وی، این همان نقطه‌ای است که ایران باید میان واکنش احساسی و محاسبه‌گرانه تفاوت قائل شود.
با وجود این هشدارها، سفیر پیشین ایران در لندن به روشنی توضیح می‌دهد که تحلیل او به معنای «تقلیل اهمیت اقدام تروئیکا نیست و ارسال نامه به شورای امنیت اقدامی جدی و پیامددار است و نباید آن را کوچک شمرد.» اما در عین حال، او هشدار می‌دهد که «بزرگنمایی بیش از اندازه این اقدام و دامن زدن به فضای روانی، می‌تواند موجب سوءمحاسبه شود.» به تعبیر ساداتیان، «اگر ایران تنها تحت فشار رسانه‌ای تصمیم‌گیری کند، ممکن است به سمت گزینه‌هایی سوق داده شود که در بلندمدت به سود کشور نیست».
نماینده ادوار مجلس در تحلیل خود به نقش هماهنگی قدرت‌های غربی و رسانه‌های بین‌المللی نیز اشاره می‌کند. از نگاه او، فشار رسانه‌ای اخیر نشان می‌دهد که اروپا و آمریکا قصد دارند با برجسته‌سازی تبعات احتمالی بازگشت تحریم‌ها، هزینه مقاومت ایران را در افکار عمومی داخلی و منطقه‌ای افزایش دهند. مفسر مسائل سیاست خارجی یادآور می‌شود که چنین فضایی می‌تواند بر محاسبات تصمیم‌گیران داخلی نیز تاثیر بگذارد، چرا که در سیاست خارجی هیچ تصمیمی فارغ از تاثیر افکار عمومی اتخاذ نمی‌شود.
این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از سخنان خود می‌افزاید: «باید توجه داشت که مکانیسم ماشه یک فرآیند حقوقی پیچیده است و نمی‌توان همه تبعات آن را ظرف چند روز مشاهده کرد. اما آنچه اکنون در حال وقوع است، ایجاد یک تصویر اغراق‌آمیز از فوریت و قطعیت تحریم‌هاست؛ تصویری که بیش از آنکه مبتنی بر واقعیت باشد، بر القای رسانه‌ای استوار است.» او تاکید می‌کند که در چنین شرایطی، ایران باید از ابزارهای دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای خود استفاده کند تا تصویر یکجانبه غرب را به چالش بکشد.
سیدجلال ساداتیان در جمع‌بندی تحلیل خود می‌گوید: «آنچه امروز بر سر ایران آوار شده، بیش از آنکه یک واقعیت حقوقی باشد، یک جنگ روانی گسترده است. باید این جنگ را شناخت، اثرات کوتاه‌مدت آن بر بازار ارز و سکه را پذیرفت و در عین حال مراقب بود تا دچار خطای محاسباتی نشویم.» به اعتقاد وی، «مهم‌ترین وظیفه دستگاه سیاست خارجی در شرایط کنونی آن است که در برابر فشار سیاسی و رسانه‌ای واکنش متناسب نشان دهد؛ واکنشی که هم از منافع ملی دفاع کند و هم اجازه ندهد فضای روانی دشمن، به تصمیم‌گیری‌های عجولانه منجر شود.»
آخرین اخبار سیاست را از طریق این لینک پیگیری کنید.
