پاسخ به تناقض

در این سؤال تناقضی جدی وجود دارد که شاید پاسخ را نیز باید در همان تناقض جست‌وجو کرد. سؤال از سویی ضرورت گشایش افقی جدید را پیش‌فرض قرار می‌دهد که به تعبیر دیگر نشان‌دهنده بن‌بستی در وضعیت کنونی است و از سوی دیگر پاسخ را مشروط می‌کند به رضایت کلیت نظام سیاسی و مخالفت‌نداشتن با آن؛ گویی قرار است برای بیماری، دارویی تجویز شود که پیش از این نیز با رضایت آن را مصرف کرده، ولی چاره و درمان دردهای او نبوده است. 

اگر قرار بود توصیه‌های مورد رضایت سیستم اداری دردی از دردهای او را درمان کند، باید تاکنون نشانه‌هایی از درمان را می‌دیدیم. در واقع اشکال آنجاست که ذائقه دولت‌ها، توصیه‌هایی را هضم می‌کند که نه‌تنها دردی از دردهایش را درمان نمی‌کنند، بلکه مدام وضعیتش را وخیم‌تر می‌کنند. تا‌کنون چه زمانی دیده‌اید مجروحی به اختیار راهی اتاق عمل جراحی شود؟ بنابراین نسخه پیچیده‌شده در سؤال، راه به جایی نمی‌برد. بیمار ناچار است تلخی دارو را تاب آورد و درد جراحی را تحمل کند تا شاید معالجه شود.

اما توصیه‌هایی که برای بهبود اوضاع و گشایش افق جدید سراغ دارم، از این جنس است و رئوس آن عبارت‌اند از:

1- بحران‌ها ساختاری است؛ بنابراین باید پذیرفت علاج دردهای کنونی، از‌جمله ناکارآمدی، فساد، نابرابری، فقر و توسعه‌نیافتگی، با روش‌ها و راهکارهای معمول و متعارف پیش‌بینی‌شده فعلی قابل درمان نیستند.

2- برای خروج از بحران نیاز به اصلاحات و تغییرات اساسی است؛ بنابراین برای برون‌رفت از بحران‌های کنونی، راهی جز اصلاح و تغییر یعنی تغییر قوانین، رویه‌ها و مناسبات کنونی در جهتی دموکراتیک و عادلانه ممکن نیست.

3- شروع اصلاحات تنها در بستر گذار دموکراتیک و برگزاری انتخابات آزاد، عادلانه و منصفانه ممکن است؛ بنابراین اولین گام برای اصلاح ساختار، به‌رسمیت‌شناختن مخالفان و منتقدان و رفع هرگونه مانع برای انتخاب نمایندگان واقعی مردم (با هر عقیده، مذهب، مرام، قومیت، جنسیت و امثال آن) برای تصمیم‌گیری و جست‌وجوی راه برون‌رفت از بحران‌ها و پذیرش رأی و نظر قاطبه مردم است.

4- باید پذیرفت نمایندگان واقعی مردم که از طریق یک انتخابات آزاد، عادلانه و منصفانه برگزیده می‌شوند، صلاحیت تصمیم‌گیری در تمامی مسائل نظام حکمرانی را دارند و بر این مبنا، راه برای تغییرات دیگر هموار شود.