چرا لباس تیم ملی فوتبال برزیل سیاسی شد؟/ پیراهن زرد من را پس بده!
مهاجم باشگاه تاتنهام و تیم ملی برزیل می‌گوید استفاده سیاسی از پیراهن باعث شده رابطه بعضی از شهروندان با این لباس مخدوش شود. گویی هویت مشترک برزیلی‌ها از بین رفته است.
باورکردنی نیست، اما برزیلی‌ها در روزهایی که جهان برای برپایی مهمترین جشن فوتبالی خود آماده می‌شود، نمی‌دانند پیراهن تیم ملی‌شان را بپوشند یا درون خانه پنهانش کنند؟ برخی فروشنده‌های برزیلی حتی حس خوبی نسبت به فروش این پیراهن ندارند. پوشیدن پیراهن تیم ملی برزیل حامل اشارات سیاسی است. اما چرا کار به اینجا کشید؟
پرچم برزیل بر تن بازیکنان فوتبال
بدیهی است که فوتبال جایگاه ویژه‌ای میان برزیلی‌ها دارد. درست‌تر این‌که فوتبال یکی از مقدسات برزیلی‌هاست و لباس تیم ملی‌شان بسیار محبوب و در دسترس. پیراهنی که به وضوح عناصر پرچم این کشور را در خود دارد. به عبارت دیگر ملی‌پوشان برزیل پرچشمان را به تن می‌کنند. با این حساب پیراهن تیم ملی فوتبال برزیل نزدیکترین مفهوم به پرچم این کشور است؛ مقدس و محبوب.
پیراهن سلسائو از چه زمانی سیاسی شد؟
پروفسور ماتئوس گامبا تورس، یکی از استادان علوم سیاسی دانشگاه برزیل می‌گوید پیراهنی که در طول تاریخ فوتبال با هنرنمایی پله، زیکو، رونالدو و ده‌ها ستاره دیگر شهرتی جهانی پیدا کرده بود، ناگهان در سال ۲۰۱۴ رنگ و بویی سیاسی به خود گرفت؛ آن روزها خانم دیلما روسف چپگرا رئیس‌جمهور برزیل بود. مخالفان روسف پیراهن‌های زرد سلسائو ( لقب تیم ملی فوتبال برزیل ) را به تن داشتند. آنها در خیابان‌های ریودوژانیرو و دیگر شهر‌ها خواستار استیضاح و برکناری جناح چپ شدند.
راست افراطی پیراهن زرد را مصادره می‌کند
در سال ۲۰۱۸ راست‌های افراطی برزیل از بی‌توجهی احزاب چپ نسبت به نشانه‌های ملی‌گرایی مثل پرچم بیشترین سود را می‌برند. آنها با اتکا به همین عناصر گوی سبقت را از رقبای خود می‌ربایند و پرچم و پیراهن تیم ملی فوتبال را مصادره می‌کنند؛ حالا دیگر پیراهن زرد معروف تنها بر تن مخالفان احزاب چپ نیست، بلکه هواداران بولسوناروی راست‌گرا هم آن را به هوای تاکید بر ملی‌گرایی می‌پوشند.
این وضعیت تا امروز که سال ۲۰۲۲ است و رقابت ریاست‌جمهوری برزیل دوباره برگزار شده و بولسوناروی راست‌گرا میدان را به لولا داسیلوای چپگرا باخته، برقرار است؛ برخی از هواداران بولسونارو با پیراهن تیم ملی برزیل پای صندو‌ق‌های رای حاضر شدند و به او رای دادند. هرچند شکست خوردند.
واکنش‌چپ‌ها به مصادره پیراهن زرد چیست؟
لولا داسیلوای چپگرا می‌داند چندان مقتدرانه برنده انتخابات اخیر نشده است؛ حدود ۵۱ درصد. به همین دلیل است که او پس از پیروزی همان حرفهای همیشگی برنده‌ها را تکرار می‌کند: من رئیس‌جمهور همه برزیلی‌ها هستم؛ برزیل منسجم و یک‌پارچه!
از سوی دیگر او و کمپین تبلیغاتی‌اش خوب می‌دانستند پیراهن تیم ملی نشان راست‌هاست و البته جایگاهی بس محترم میان شهروندان برزیلی دارد. به همین دلیل شعار « پرچم و پیراهن را پس می‌گیریم » را طراحی کردند. برای تحقق این هدف بسیاری از خواننده‌های هوادار داسیلوا با پیراهن سلسائو آواز خواندند و اجرا رفتند.
بازیکنان و مربیان چه می‌گویند؟
ریچارلیسون، مهاجم باشگاه تاتنهام و تیم ملی برزیل می‌گوید استفاده سیاسی از پیراهن باعث شده رابطه بعضی از شهروندان با این لباس مخدوش شود. گویی هویت مشترک برزیلی‌ها از بین رفته است.
ماتئوس روچا مربی تیم ملی فوتسال برزیل آرزو می‌کند تیم ملی کشورش در جام جهانی قطر با پیراهن آبی ( پیراهن دوم برزیل ) برای ششمین بار قهرمان جهان شود! او می‌گوید: « خیلی وقت است پیراهن زرد را گذاشته ام توی کمد. راستش فاتحه‌اش را خوانده ام، این رنگ من را دفع می‌کند!
دردسرهای کمپانی نایک و پیراهن سلسائو
کمپانی مشهور نایک به عنوان تولید‌کننده و اسپانسر پیراهن تیم ملی برزیل دچار دردسر بزرگی شده است. مصادره این پیراهن از سوی راست‌ها باعث بی‌توجهی برخی شهروندان به آن و کاهش فروش شده است. این اتفاق برای نایک قابل قبول نیست. این کمپانی مشهور در آستانه جام جهانی و رونمایی از پیراهن برزیل بیانیه داده که «هرگونه ارجاع سیاسی به این پیراهن ممنوع است. پیراهن برزیل مال همه برزیلی‌هاست».
پیراهن زرد؛ راست یا چپ؟
هواداران راست‌ها از مواضع خود کوتاه نمی‌آیند و می‌گویند پرچم و پیراهن ملی برای چپ‌ها اهمیت ندارد و این عناصر نشانه‌های میهن‌پرستی هستند. برخی دیگر هم می‌گویند نه چپ هستند و نه راست، اما پرچم و پیراهنشان جزیی از هویتشان است و نباید از سوی گروه‌های سیاسی مصادره شود. برخی از آنها مجبور شده اند پیراهنشان را فقط توی خانه به تن کنند. به همین دلیل کمپینی به نام «جنبش زرد و سبز» راه افتاده تا از پیراهن سلسائو سیاست‌زدایی کند.
پروفسور ماتئوس گامبا توروس می‌گوید این پیراهن نباید سیاسی و نشان احزاب باشد. برزیل یک کشور یک‌پارچه و تیم ملی فوتبالش متعلق به مردم این کشور است نه دولتها و سیاستمداران.