تهران برای حل مشکل آب راه‌حل دارد
تهران در مرداد ۱۴۰۴ با بحران شدید آب مواجه است و این وضعیت را به‌عنوان یک خشک‌سالی تاریخی و بدترین خشک‌سالی قرن توصیف می‌کنند. منابع اصلی آب شهر که از مخازن و سدها تأمین می‌شوند، به سطح بسیار پایینی رسیده‌اند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
تهران در مرداد ۱۴۰۴ با بحران شدید آب مواجه است و این وضعیت را به‌عنوان یک خشک‌سالی تاریخی و بدترین خشک‌سالی قرن توصیف می‌کنند. منابع اصلی آب شهر که از مخازن و سدها تأمین می‌شوند، به سطح بسیار پایینی رسیده‌اند. در شرایط عادی، برای تهران و کرج، بخش عمده‌ای از آب مورد نیاز از منابع آب سطحی مانند سدها و بخش کمتری از منابع زیرزمینی (چاه‌ها) تأمین می‌شود. بازیافت و نمک‌زدایی هنوز سهم عمده‌ای در تأمین آب کلی این شهرها ندارد. سدها، عمدتا سدهای امیرکبیر (کرج)، لتیان، لار و ماملو، حدود ۷۰ درصد از آب تهران را تأمین می‌کنند. در کرج، رودخانه کرج (سد امیرکبیر) منبع اصلی است.
در شرایط عادی و سال‌های پر‌باران، بخش درخور توجهی، تقریبا ۳۰ درصد برای تهران، از چاه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی تأمین می‌شود. با این حال، این منابع به دلیل استخراج بیش از حد تحت فشار هستند. بازیافت فاضلاب به‌عنوان راه‌حلی برای کمبود آب در حال بررسی است و در برخی مناطق در حال اجرا‌ست، اما هنوز به طور گسترده آب مورد نیاز عموم مردم را تأمین نمی‌کند. اگرچه کارخانه‌های نمک‌زدایی در ایران وجود دارند، اما تمرکز اصلی آنها بر تأمین آب آشامیدنی جنوب ایران است، نه تهران و کرج. استان البرز سالانه حدود یک میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند که ۶۰ میلیون مترمکعب آن از رودخانه‌ها و بقیه از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود. آب سدها در مرداد ۱۴۰۴ در پایین‌ترین سطح تاریخی هستند. سدهایی که آب تهران را تأمین می‌کنند، از‌جمله امیرکبیر (کرج)، لار و لتیان، در سطوح بحرانی قرار دارند. گزارش‌ها تا نیمه مرداد ۱۴۰۴ نشان می‌دهد مخازن کمتر از ۲۰ درصد از کل ظرفیت خود آب دارند. برخی منابع حتی اظهار می‌کنند که سد امیرکبیر تنها هفت درصد ظرفیت و سد لار کمتر از ۱۰ درصد ظرفیت دارند.
کاهش بارندگی با خشک‌سالی بلندمدت تشدید شده؛ به طوری که میزان بارندگی در سال آبی (از شهریور۱۴۰۳) در استان تهران در مقایسه با سال قبل ۴۵ تا ۴۶ درصد کاهش یافته است. اقداماتی مانند کاهش فشار آب در خطوط لوله، اعمال خاموشی‌های دوره‌ای (که با توجه به اثر بر تولید برق آبی نیز با بحران آب مرتبط هستند) و ترغیب شهروندان به کاهش حداقل ۲۰درصدی مصرف آب خود انجام شده است.
در‌حالی‌که خشک‌سالی عامل اصلی تشدید وضع کنونی است، دهه‌ها سوء‌مدیریت، استخراج بیش از حد آب‌های زیرزمینی، مصرف بیش از حد آب در کشاورزی (که بیش از ۸۰ درصد آب کشور را مصرف می‌کند) و افزایش جمعیت و البته مهاجرت وسیع جمعیت به تهران و کرج به‌عنوان مقصد اصلی مهاجرت در کشور، به‌عنوان عوامل اصلی بحران شناخته می‌شوند.
بنابراین تهران در مرداد ۱۴۰۴ به‌شدت به آب‌های زیرزمینی (۷۰ درصد) و سدها (۳۰ درصد) وابسته است که بیش از حد مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. مهاجرت وسیع جمعیت به تهران و کرج منابع را تخلیه می‌کند. خشک‌سالی‌های شدید و کاهش بارندگی، کمبودها را بدتر می‌کند. زیرساخت‌های ضعیف منجر به هدررفت زیاد آب (تا ۳۰ درصد بر اثر نشت) می‌شود.
البته تهران راه‌حل‌هایی برای کاهش بحران آب دارد که مستلزم اصلاحات فوری در سیاست‌ها، سرمایه‌گذاری‌های فناوری و تغییرات رفتاری است. تعمیر لوله‌های نشتی، نصب کنتورهای هوشمند برای تشخیص نشتی‌ها و کاهش چاه‌های غیرقانونی و مجازات‌های سخت‌گیرانه برای استفاده بیش از حد آب در مصرف خانگی، کشاورزی و صنعت، در کنار ترویج صرفه‌جویی باید به کار گرفته شود. تنوع‌بخشی به منابع آب با بازیافت فاضلاب (در حال حاضر کمتر از 10 درصد تصفیه می‌شود و البته به نظر می‌رسد که به‌سرعت باید به بیش از ۵۰ درصد مصرف آب در تهران برسد) و جمع‌آوری آب باران در ساختمان‌ها و فضاهای عمومی از اقدامات فناورانه مهم است.
توسعه گلخانه‌های خورشیدی برای کاهش تبخیر و پایان‌دادن به یارانه‌های آب برای جلوگیری از هدررفت با توسعه قیمت‌گذاری پلکانی، گسترش پویش‌های آگاهی‌بخشی عمومی و قوانین سخت‌گیرانه آب‌های زیرزمینی برای جلوگیری از پمپاژ بیش از حد از راهکارهای نوین و به کار گرفته‌شده موفق در سایر کشور‌هاست.
از راهکارهای کلان حاکمیتی که می‌تواند به حل مشکل آب تهران -در کنار سایر مشکلات- کمک کند، توقف مهاجرت به تهران و کرج و اقدام به تمرکززدایی از تهران است که در چارچوب کلان‌طرح‌هایی مانند انتقال پایتخت از تهران اجراشدنی است.
آخرین اخبار فردا را از طریق این لینک پیگیری کنید.
