دیپلماسی «متن» در دور هفتم

به گزارش روزنامه شرق، «بدون پیشرفت» را باید کلیدواژه مذاکرات اخیر در وین دانست. دور هفتم مذاکرات احیای برجام در وین به پایان رسید، اما برایند مواضع بازیگران برجام پس از این دور نشان می‌دهد کسی از وین راضی برنگشته است. علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و رئیس هیئت ایرانی در مذاکرات، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی وین و رئیس هیئت روس و انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در گفت‌وگوهای وین، هریک پس از پایان دور اول به جمع‌بندی و روایت ماجرا از نظرگاه خود پرداختند، اما فصل مشترک اظهارات آنها چالش در گفت‌وگوها و فقدان پیشرفت در دور هفتم بود. البته نکته مثبت اخبار وین قرار بر بازگشت زودهنگام به وین پس از مشورت با پایتخت‌ها بود. ‌

باقری: آماده ادامه گفت‌وگوها بودیم

اتفاق برجسته این دور ارائه دو متن به‌عنوان پیشنهادهای ایران به طرف‌های مقابل درباره گفت‌وگوها بود که اخبار البته حاکی از واکنش منفی به این پیشنهادها، به‌ویژه از سوی طرف‌های اروپایی بود. رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران، شنبه‌شب به وقت تهران و پیش از ترک وین توضیح داد در قالب این دو سند دیدگاه‌های تیم جدید در دو موضوع لغو تحریم‌ها و برنامه هسته‌ای ایران ارائه شده‌اند: «طبیعی است این مبنایی برای مذاکره می‌شود و طرف مقابل باید پاسخ مستند به این پیشنهادها ارائه کند». او تصریح کرد طرف ایرانی برای ادامه گفت‌وگوها آماده بوده، اما با درخواست طرف‌های دیگر برای سفر به پایتخت‌ها، مشورت و بازگشت به وین موافقت کرده است و همین هفته دور بعدی برگزار خواهد شد.

‌ طرف اروپایی از پیشنهادهای ما راضی نبود

رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران در پاسخ به اینکه برخی دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند پیشنهادهای ایران غیرقابل قبول و تندروانه است، گفت: «اینکه طرف‌های اروپایی خیلی درباره برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند، درست است، اما اینها بر اساس مبانی مشترک میان دو طرف تنظیم‌ شده و اعتراضی به اینکه اینها نامربوط هستند نداشتند و گفتند که با دیدگاه‌های ما مطابقت ندارد». وی افزود: «من هم گفتم این طبیعی است ما قرار نیست در مذاکرات چیزهایی بگوییم که مطابق دیدگاه‌های شما باشد، ما مطالبی می‌گوییم که مطابق دیدگاه‌های خودمان است، اما نکته این است که اینها بر اساس مبنایی است که مورد قبول طرف‌های مقابل هم هست و هیچ‌یک از طرف‌های اروپایی ادعا نمی‌کرد پیشنهادها مبانی حقوقی و قانونی که مورد قبول دو طرف باشد، ندارد». او در پاسخ به اینکه اگر طرف‌های اروپایی و دیگران پیش‌نویس جدید ارائه کنند چه می‌شود؟ گفت: «اشکالی ندارد. آنها پیش‌نویس دهند، اما شرطش این است که باید مبتنی بر مبانی مشترک باشد، وگرنه پیشنهادی برای رسیدن به توافق نیست».

‌ اولیانوف: برای ناامیدی زود است

اولیانوف که مثل همیشه از وضعیت برجام و گفت‌وگوهایش در توییتر گزارش می‌داد، پس از پایان این دور در توییتی معنادار نوشت: «برای ناامیدشدن زود است. در دیپلماسی چندجانبه این قاعده وجود دارد که می‌گوید تا زمانی که بر سر همه ‌‌چیز توافق نشده باشد، بر سر هیچ چیزی توافق نشده است.‌ پس تغییر ممکن است، اما باید به ‌نحوی تعیین شوند که به حصول پیشرفت بیشتر کمک کنند». او در توییت دیگری نوشت: «وقفه‌ای فنی در مذاکرات وین پیش آمده و مذاکرات هفته آتی ادامه خواهند یافت. این فرصتی برای هریک از مشارکت‌کنندگان از‌جمله ایران و آمریکاست تا با پایتخت‌هایشان رایزنی و با درنظرگرفتن مواضع دیگر همتایان، درخصوص نحوه پیشبرد مسائل تفکر کنند».

‌ پیشنهاد ایران، بازنگری اساسی در سند 6 دور قبل است

اولیانوف همچنین در جمع خبرنگاران گفت: «هیئت ایرانی یک بازنگری همه‌جانبه و اساسی را در پیش‌نویس سند برنامه هسته‌ای ارائه کرد که با واکنش انتقادآمیز طرف‌های غربی مواجه شد». وی ادامه داد: «در حقیقت پیشنهاد ایران برای بازنگری اساسی در پیش‌نویس سند هسته‌ای که ما در شش دور مذاکره به آن دست یافتیم، تأثیری جدی بر شرکای غربی ما گذاشته است. آنها معتقدند این یک رویکرد بسیار افراطی است و به ‌همین‌ دلیل چنین واکنشی از خود نشان دادند». اولیانوف تصریح کرد: «یک قانون در مذاکرات وین وجود دارد، اینکه تا بر سر همه‌ چیز توافق نشود، هیچ توافقی حاصل نخواهد شد. البته اصلاحات همیشه امکان‌پذیر است و تغییر موضع یک اتفاق عادی است، اما بهتر است چنین اصلاحاتی به مانعی برای پیشرفت مذاکرات تبدیل نشود».

‌ مورا: چالش‌ها اساسی‌اند و زمان محدود

مورا نیز پس از این دور مذاکرات با اشاره به اینکه در روزهای اخیر از مواضع دولت جدید ایران آگاه شده است، عنوان کرد که هیئت‌های ۱+۴ در گفت‌وگویی با هیئت آمریکایی از چالش‌های پیش‌رو اطلاع یافته‌اند. او تأکید کرد چالش‌های اساسی باقی‌ مانده و زمان محدود است. انریکه مورا همچنین گفت که درباره پیشنهادهای ارائه‌‌شده از سوی هیئت‌های حاضر در وین اظهارنظر نخواهد کرد. مورا افزود: «ما در انتهای دور ششم متن‌هایی را در اختیار داشتیم. اینها زمینه پیشبرد گفت‌وگوها هستند. تمامی هیئت‌ها توافق کردند که این متون وجه مشترکی هستند تا به کار روی آنها ادامه دهیم».