گزارش لحظه به لحظه از گفت‌و‌گوی محمدجواد ظریف در کلاب‌هاوس؛
ترامپ می‌خواست من را در فرانسه ببیند/می‌دانستم دیدار با ترامپ برای من یک خودکشی سیاسی است/اقدام روسیه در اوکراین از نظر من تجاوز است/ منفعت روسیه و چین این نبود که به خاطر ما درگیر شوند/ سند همکاری ۲۵ ساله با چین را من امضا کردم
محمدجواد ظریف بعد از انتشار پستی در توییتر که حاشیه‌های بسیاری به همراه داشت در کلاب‌هاوس حاضر شد و به سوالات پاسخ داد.
به گزارش شبکه شرق، محمدجواد ظریف وزیر خارجه سابق با حضور در کلاب هاوس به بیان نقطه نظرات خود در مورد مذاکرات احیای برجام و جواب سوالات کاربران پرداخت. گزیده اظهارات ظریف به شرح زیر است:
*من نماینده ایران در کنفرانس بن بودم؛ اما بدون شهید سلیمانی نمی شد آن حضور فعال را در کنفرانس بن مربوط به افغانستان داشت.
*چه شد که بوش گفت محور شرارت؟ در ژانویه 2002، دو هفته قبل از سخنرانی بوش، یک کشتی حامل سلاح برای عرفات در کرانه باختری توسط اسرائیل کشف شد؛ این کشتی کارن ای نام داشت و مدعی شدند که برای ایران است؛ این واقعه باعث امنیتی سازی مجددی از سوی اسرائیل شد.
*در پایان دوره آقای خاتمی توانسته بودیم اجماع امنیتی علیه ایران را با مشکل مواجه کنیم اما آمدن احمدی‌نژاد همه‌چیز را تغییر داد.
*اروپایی ها توانستند بعد از ترامپ اجماع امنیتی علیه ترامپ شکل دهند، اما علیه ایران شکل نگرفت.
*احمدی نژاد و شعار "قطار بی ترمز و فرمان هسته ای" او به کمک امنیتی سازی ایران آمد.
*قطعنامه ۱۹۲۹ علیه ایران، یکی از بدترین قطعنامه‌ها در طول تاریخ شورای امنیت بود؛ که با رای مثبت چین و روسیه علیه ایران تصویب شد.
*بیانیه اول و دوم شورای امنیت علیه ما در مورد هسته‌ای نبود، در محکومیت صحبت‌های آقای احمدی نژاد بود. بیانیه سوم در مورد هسته‌ای بود و بعد قطعنامه ۱۶۹۶ صادر شد.
*تمام مذاکرات و صورت جلسات را برای رهبری می‌فرستادیم؛ ایشان هر وقت می‌خواستند نظر می‌دادند و هر موقع می‌خواستند نظر نمی دادند.
*رهبری در هر مورد مخالف بود می گفت و ما حتی در مواردی که توان پیگیری مطالبه ای را نداشتیم، اول به ایشان اطلاع می دادیم و پس از کسب مجوز اقدام می کردیم.
*[در اوائل دهه 2000] کلمه به کلمه بحث ها و مذاکرات در افغانستان با سردار سلیمانی هماهنگ می کردم.
*اختلاف من و اکبری از CTBT شروع شد؛ او به شدت در وزارت دفاع آن زمان علیه CTBT صحبت و فضاسازی کرد.
*اکبری گفت من سردمدار مخالفت با CTBT بودم؛ پایه ریزی دعوای هسته ای از همین موضوع شروع شد.
*روسیه هدف خودش و حوزه اقتدارش در جهان پساجنگ سرد، انرژی قرار داده، و با گفتن اینکه ما همه سوخت را تامین کردیم، دست ما را بست. یعنی در مذاکرات ما را در موضع ضعف قرار دادند به همین دلیل نتوانستیم در دوره برجام به بالاتر از ۶ هزار سو برسیم. البته من روس‌ستیز نیستم، روسیه همسایه مهم ما و قدرت بزرگ جهان است و باید با آنها رابطه منطقی داشته باشیم.
*هدف طائب از گاندو زدن من بود؛ فکر می کرد من نایاک را تاسیس کرده ام.
*مذاکرات مسقط تابوشکنی بود که توسط برادر عزیزم دکتر صالحی انجام گرفت که علی رغم کارشکنی شدید جلیلی و مخالفت احمدی نژاد برگزار شد.
*شش قطعنامه فصل هفتی، ایران را وادار به مذاکره با امریکا کرد؛ ناگزیر بودیم.
*الحمدلله مداح‌ها و حاج محمود کریمی اینقدر انگلیسی شان خوب شده که می توانند بگویند ظریف زبان انگلیسی بلد نیست.
*هرکس بگوید در روابط بین الملل می توان تضمین گرفت، عوام است.
*اگر برجام اینقدر خیانتی بدتر از ترکمنچای است چرا آن را دور نمی‌اندازید؟ پاره کنید و دفنش کنید. ما دو سال است کاره‌ای نیستیم هنوز دوستان به دنبال همان برجام هستند
*دوستان عاشق ترامپ هستند و دوست داشتند او پیروز شود.
*می‌گویند یک دیوانه ای یک سنگی انداخته در چاه که صد عاقل نمی توانند درش بیاورند. اگر اینطور است چرا این عاقل های شما همچنان دنبال همان برجام هستند؟
*خدمتی که صالحی در برجام کرد، بی نظیر بود؛ سر تعظیم در مقابل ایشان فرود می آورم.
*در زمان مذاکرات، سعودی موفق شد برجام را برای شش ماه به تاخیر بیاندازد.
*فرق لیفت و ساسپنشن را از آقای [پیروز] مجتهدزاده بپرسید که فکر می‌کنند لیفت یعنی آسانسور.
*ما نمی‌گفتیم موشک نسازید، اما آن شعاری را که روی موشک نوشته بودند، نمی‌دانیم با چه کسی هماهنگ کرده بودند.
*سردار سلیمانی از روس‌ها و امریکایی‌ها انتقاد داشت.
*شهید فخری‌زاده در موفقیت ما در پرونده‌های برجام موثر بودند. این که چقدر رضایت داشتند یا ناراضی بودند را نمی‌دانم.
*معمولا دوستان نظامی ما خیلی راضی نیستند و چندان دوست ندارند محدودیتی برای کارهایشان ایجاد شود
*اما این را هم بگویم که سردار سلیمانی هیچ وقت به من نکته‌ای در باره برجام نگفت. نکاتی که می‌گفت درباره وضعیت سوریه و عراق و روسیه بود. شکایت می‌کرد از رفتار امریکایی‌ها وروس‌ها که با داعش به شکل جدی نمی‌جنگند.
*در باره شهید فخری زاده هم این که برجام را قبول داشت یا آن طور که برخی از دوستان می‌گویند، خون دل می‌خورد را نمی‌دانم. اما می‌دانم که شهید فخری زاده نقش مفیدی در برجام داشت و حتی یکی از افرادی بود که به صورت غیر علنی از رئیس‌جمهوری نشان گرفت.
*برجام را به‌هیچ وجه ترکمانچای نمی‌دانم و ضمن اینکه در شرایط خیلی بدی به برجام پیوستیم واگر قرار است بررسی شود باید این مسئله بررسی شود که چه کسانی قطعنامه‌ها را کاغذ پاره خواندند و ما را مجبور کردند که برای خروج از این تحریم ها مذاکره کنیم.
* وقتی برجام امضا شد، سردار نقدی می‌گفت کدام آدم عاقلی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند.
* برجام امید را در مردم زنده کرد، اما برخی بیشترین تلاش را برای شکستن امید مردم داشتند. بیشترین نقش برای ناامید کردن مردم را صداوسیما داشت.
* یکی از نظامیان مهم کشور [سردار نقدی] که یکی دو روز گذشته علیه من حرف‌های تندی زده، وقتی برجام امضا شد، می‌گفت کدام آدم عاقلی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند. خب وقتی یک مقام نظامی چنین حرفی می‌زند، بقیه می‌گویند خب حتما خبری هست.
*محکومیت شروع جنگ توسط عراق دستاورد جمهوری اسلامی در قطعنامه ۵۹۸ بود.
*در زمان مذاکرات، سعودی چندین بار تلاش کرد در روند مذاکرات اخلال وارد کند. یک بار هم موفق شد برجام را برای شش ماه به تاخیر بیندازد.
*در داخل من که وزیر خارجه خودشان بودم را باور نمی‌کردند، وزیر خارجه اسرائیل را باور می‌کردند، دائم می‌گفتم «بابا من وزیر امور خارجه شما هستم!»
*عربستان و اسرائیل مخالف برجام بودند. سعودی‌ها به امریکایی‌ها قول دادند قیمت نفت را پایین می‌آورند تا برجام را بهم بزنند. قیمت نفت را پایین آوردند اما تاثیری در توافق ما نداشت.
*برجام یک زنجیری از پای ما باز کرد. قرار نبود دویدن به ما یاد بدهد. سعودی‌ها در بانک‌ها و شرکت‌ها سهام خریدند و حضور دارند. برجام قرار نبود ما را وارد بازارهای جهانی کند.
*برجام امیدی در مردم ایجاد کرد اما صداوسیما این امید را در مردم از بین برد. در دوران دولت ما کی امید را از بین برد؟ گاندو کوچکترین و پر هزینه‌ترین آنها بود.
*در دی‌ماه سال ۹۴، دوران عزاداری عربستان بود. عربستان در دنیا منزوی بود. غرب علاقه‌ای به محمد بن سلمان نداشت و فکر می‌کردند بن‌نایف ولیعهد می‌شود اما آماده همکاری با بن سلمان نیز بود. سعودی در اوج انزوا بود و ما در جبهه حمله بودیم.
*شیخ نمر و ۴۰ نفر را همزمان گردن زدند و فضای تندی علیه آنها ایجاد شد. حمله به سفارت سعودی باعث شد در یک شب به کشور مظلوم تبدیل شد و یک ائتلاف ضد ایرانی تشکیل داد. این یک فرصت طلایی برای آنها بود.
*حتی آقای جلیلی هم مخالف حمله به سفارت بود و رهبری آن را محکوم کرد. چرا این اتفاق افتاد؟ من به جد معتقدم اگر این اتفاق نمی‌افتاد روابطمان را به راحتی با عربستان عادی سازی می‌کردیم. من به شدت از برقراری رابطه با چشم باز با عربستان استقبال می‌کنم.
*آن‌هایی که می‌گویند من فقط به غرب نگاه داشتم باید بدانند که من اولین مقاله خود را در شرق‌الاوسط نوشتم. بیشترین سفرها را به ترکیه و عراق داشتم.
*تاجیکستان مخالف عضویت ایران در پیمان شانگهای بود که در اردیبهشت ۱۴۰۰ نظر این کشور جلب شد و نامه عضویت ایران صادر شد ولی اولین جلسه رسمی پیمان شانگهای در شهریور بود که در این جلسه موضوع را اعلام کردند. حالا عده‌ای دستاوردسازی می کنند.می‌خواهید دستاورد سازی کنید، بکنید، نوش جان، اما خودتان باورتان نشود!
* منافع اقتصادی در خیلی از تصمیمات وجود دارد اما مشکلات ادراکی مهم‌تر است. سیاست علم شدنی هاست و ما اگر به دنبال روابط اقتصادی بودیم باید تحریمهای اولیه را بر می‌داشتیم که خارج از اختیار رئیس جمهور بود و باید در کنگره مطرح می‌شد.
* ما نمی‌توانیم برجامی تصویب کنیم که تحریمهای اولیه را از بین ببرد چون در اختبار کنگره‌ای بود که طرفدار نتانیاهو بود بنابراین به دنبال برداشتن تحریمهای ثانویه بودیم.
* من و آقای کری می‌فهمیدیم اگر آمریکا منافع افتصادی نداشته باشد برجام پایدار نمی‌ماند بنابراین تصمیم گرفتیم شرکت‌های هواپیمایی در تامین هواپیمای ایران حضور داشته باشند اما فضای داخلی علیه هواپیما بود و دولت پولی برای خرید هواپیما نداشت.
* کری گفت که بندی به برجام اضافه شود تا شعب خارجی شرکت‌های امریکایی بتوانند در ایران حضور داشته باشند تا حیات اقتصادی آنها تامین شود.
* ۸۵ میلیارد دلار درخواست سرمایه‌گذاری در ایران داشتیم که با ۱۳ میلیارد دلار موافقت و فقط ۲ میلیارد دلار جذب شد. ما در جذب سرمایه موفق نبودیم و سرمایه‌گذاران جز برای فروش محصولات مصرفی پا پیش نگذاشتند. رهبری مخالف بودند که کالاهای اساسی را از امریکا بخریم.
*ترامپ می‌خواست من را در فرانسه ببیند، اما من اجازه ملاقات نداشتم. سناتور نزدیک به ترامپ گفت اقای ترامپ شما را به oval Office ( دفتر رییس جمهور امریکا) دعوت کرد.
*در یکی از دیدارهایی که داشتیم جان کری گفت آقای ترامپ از شما دعوت کرده که دیداری با ایشان در اتاق لوزی داشته باشید.
*من می‌دانستم دیدار با ترامپ برای من می‌توانست یک خودکشی سیاسی باشد. اما من حاضر بودم این کار را انجام بدهم ولی باید هماهنگ می‌کردم. ولی بعدها فهمیدم که درخواست من به سطوح بالاتر نرسید و هم در همان سطوح پایین مورد پذیرش قرار نگرفت.
*تحلیل من این بود که دیدار وزیر امور خارجه ایران با رئیس جمهوری آمریکا در این سطح طوری نیست که کسر شان برای کشور باشد. چون رئیس جمهور که دیدار نکرده و وزیر امور خارجه شرکت کرده است. من گفتم حاضر هستم این کار را انجام بدهم اگر موفق شدم که شانسی برای کشور خواهد بود واگر هم که موفقیت حاصل نشد باز هم حاضر بودم که توبیخ شوم.
*مهم‌ترین عامل بازدارندگی کشور، مردم هستند. در جنگ، تحریم و انتخابات حضور داشتند. همه جا مردم بزرگترین پشتوانه نظام هستند. ما نباید فراموش کنیم مهم‌ترین عامل فدرت ما مردم هستند.
*بالاخره اینکه می‌گوییم مردم ولی نعمت ما هستند شعار نیست. هرچه حضور مردم گسترده‌تر باشد کشور قدرت بیشتری دارد.
*هیچ عاملی به اندازه حمایت مردم در حوزه مذاکره کننده قدرت نمی‌آفریند. اگر حمایت کم شود قدرت کم‌تری در چانه‌زنی داریم.
*اقدام روسیه در اوکراین از نظر من به عنوان یک ناظر، تجاوز است.
*همیشه اصطلاحی هست که هیچ چیز توافق نیست مگر این که همه چیز توافق شود. خب دوستانی که می‌گویند آن توافق نهایی نبود درست می‌گویند، چون تقریبا از دور سوم دیگر هیچ دستور‌العمل جدی وجود ندشت که آقای دکتر عراقچی به نتیجه برسانند. ضمن اینکه من هم از هیات تطبیق حذف شده بودم و آقای دکتر عراقچی مجبور بودند همراه دکتر صالحی این کار را انجام بدهند. ما از اسفند تلاش کردیم که راهکاری پیدا کنیم که دکتر روحانی هم به این مسئله اشاره کرده بودند اما متاسفانه در شورای امنیت به نتیجه نمی‌رسید.
*در مذاکرات در خصوص سانتریفیوژها هم ما هیچ سانتریفیوژی را معدوم نمی‌کردیم. اینها در حوزه هسته ای بود و هیچ امتیازی علاوه بر برجام نداده بودیم و گفتیم که با چه شرایطی به برجام بر می‌گردیم. خب اروپایی‌ها می‌خواستند همه سانتریفیوژها را معدوم کنیم ولی ما اصرار داشتیم که اصلا معدوم نمی‌کنیم. نهایتا گفتم که سانتریفیوژها را باز می‌کنیم و در صندوقی تحت نظارت آژانس قرار می‌دهیم. با وجود این که تعداد سانتریفیوژها خیلی بیشتر شده بود. به هر حال آقای ترامپ آمده بود که برجام را نابود کند.
*در چنین شرایطی اولین فردی که به دلیل وابستگی به دفتر رهبری تحریم شد من بودم. کسانی که ادعای حمایت از رهبری دارند هیچ کدام شان نه تحریم امریکا هستند نه کانادا .
*به هر حال در این وضعیت قرار بود که در اجلاس پنج به علاوه یک بیانیه بدهیم. تاریخ هم مشخص شده بود. البته طرف‌های مذاکره اصرار داشتند که مباحث منطقه‌ای هم مطرح شود ولی ما نپذیرفتیم.
*اقدامات فعلی که برای مذاکره انجام می‌شود بسیار خوب است. اما این اقدامات برخلاف مصوبات مجلس است. این مذاکرات دفع شر می‌کند. اما اگر همان موقع مذاکرات انجام می‌شد می‌توانستیم ما به ازا هم بگیرم.
*سند همکاری ۲۵ ساله با چین را من امضا کردم که یک چشم انداز بود. چین حتما منافع خود را به خاطر ما به خطر نمی‌اندازد.
*روسیه در یک دام امنیتی افتاد و نمی‌خواست با آمریکا وارد درگیری شود. دوران اتحادهای استراتژیک به سر آمده است. قطب‌گرایی زمان جنگ سرد تمام شده است.
*روابط بین‌المللی مبتنی عشق و نفرت نیست. وقتی تحریم نفتی بودیم بیشترین سهم ما را عراقی‌ها گرفتند اما این به معنی دشمنی آنها با ما نیست. روسیه و چین منفعتشان این نبود که به خاطر ما درگیر شوند.
*خیلی کشورها در مذاکرات بیشتر ناظر بودند و دست بازتری نسبت به ما نداشتند. اینکه می‌گویند ما اختیار کم‌تری نسبت به بقیه داشتیم اشتباه است.
*هدف تحریم این است که بین دولت و مردم فاصله بندازد. مردم فشار بیاورند و حکومت سازوکار خود را تغییر بدهد.
*مردم با شرکت در انتخابات سال ۹۲ به دنیا اعلام کردند که ما پشتوانه مردمی داریم و دست ما را در مذاکرات باز کردند.
*ما می‌خواستیم اجماع امنیتی علیه ایران شکسته شود و به همین دلیل مذاکره کردیم و برداشتن تحریم‌ها تنها هدف ما در مذاکرات نبود.
*در مذاکرات اولین ضربه را از روسیه خوردیم که گفتند تمام نیاز بوشهر برای تمام دوره حیاتش را تامین کردیم. زیرا نطنز ۵۵ هزار سانتریفیوژ p۱ داشت و مسئله سوخت آن در میان بود.
*روسیه هدف خودش و حوزه اقتدارش در جهان پساجنگ سرد، انرژی قرار داده، و با گفتن اینکه ما همه سوخت را تامین کردیم، دست ما را بست. یعنی در مذاکرات ما را در موضع ضعف قرار دادند به همین دلیل نتوانستیم در دوره برجام به بالاتر از ۶ هزار سو برسیم. البته من روس‌ستیز نیستم، روسیه همسایه مهم ما و قدرت بزرگ جهان است و باید با آنها رابطه منطقی داشته باشیم.
*مذاکرات را با مشکلی که روسیه ایجاد کرد، آغاز کردیم. برای کسانی که می‌گویند برجام برای رفع تحریم بود، بگویم ما تا فروردین ۹۴ فقط بحث هسته‌ای داشتیم و از آن به بعد وارد مسأله برداشتن تحریم شدیم. من معتقد بودم اگر زودتر وارد برداشتن تحریم‌ها می‌شدیم، آمریکا ما به ازا می‌خواهد و باید امتیاز بدهیم.
*خیلی‌ها می‌گویند چرا درباره موارد دیگر مذاکره نکردید. در پاسخ باید بگویم سیاست علم امکانات است نه علم آرزوها. من علاقه داشتم درباره مسائل دیگر مذاکره می‌کردم اما امکانات همین بود.
*من این انتخاب را نداشتم راجع به همه موضوعات مذاکره کنم و فقط می‌توانستم راجع به مسائل هسته‌ای مذاکره کنم
*ما تا فروردین ۹۴ بر اساس دستورالعمل‌ها و خط قرمزهایی که داشتیم فقط در رابطه با مسائل هسته‌ای صحبت می‌کردیم و پس از آن وارد رفع تحریم شدیم.
*سیاست، جهان امکانات است نه جهان آرزوها. من این انتخاب را نداشتم راجع به همه موضوعات مذاکره کنم. من یک نفر بودم و با یک نظر و تصمیم گیری فقط در اختیار من نبود.
*من نظر خودم را داشتم اما سیاست، علم شدنی‌هاست و نه علم آرزوها. برخی در این دو روز به من حمله کردند که می‌گویم آرمان نداشته باشید که خیلی حرف بچگانه‌ای است.
*زبان سازمان ملل یک زبان به خصوص است. هیچ کسی به اندازه من و لاوروف در بین وزرا زبان سازمان ملل را بلد نیست. استاد من وقتی پایان نامه دکترای خودم با موضوع تجاوز و دفاع را می‌نوشتم به من می گفت که به زبان انگلیسی بنویس و نه زبان سازمان ملل. خب خانم شرمن که به اندازه من زبان سازمان ملل را نمی‌فهمد.
*ما با غربی‌ها توافق کرده بودیم که دو کلمه در متن برجام به کار نرود. یکی از اینها ممنوعیت بود و دیگری ساسپند(تعلیق). من در مجلس گفتم کلمه ساسپنشن نیست و این اشتباه از من بود. علتش هم این بود که ما دستور العمل داده بودیم به همه دوستانی که داشتند ضمائم برجام رو مذاکره می کردند که از برخی عبارات استفاده نشود.
*در لحظات آخر مذاکرات برجام، نماینده اروپا گفته بود ما تحریم های ایران را برمی داریم، لغو می‌کنیم یا همان لیفت می‌کنیم اما تصمیمات اتحادیه اروپا که شامل چیزای دیگه‌ای است نمی‌توانیم لیفت کنیم تا زمانی که کل تحریم ها برداشته بشود یعنی مثلا تحریم های نظامی تحریم های دیگه ای که بر اساس قطعنامه شورای امنیت که تا ۵ سال یا ۸ سال بعد هم بود لذا ما اینا رو ساسپند می‌کنیم و بعدن لیفت می‌کنیم.
*ما نمی‌توانیم برجامی تصویب کنیم که تحریمهای اولیه را از بین ببرد چون در اختبار کنگره‌ای بود که طرفدار نتانیاهو بود بنابراین به دنبال برداشتن تحریمهای ثانویه بودیم.
*من اجازه نداشتم با ترامپ (حتی اتفاقی) دیدار کنم. وقتی مکرون در ساختمان شهرداری به دیدار من آمد، اولین چیزی که گفت این بود که «ترامپ هم می‌خواست با من بیاد اما من بهش گفتم که نیاد».
*در منبر امام حسین(ع) علیه من حرف می‌زنند.
*ما تلاش کردیم با افکار عمومی در ارتباط باشیم اما حجم حمله‌ها زیاد بود. در منبر امام حسین(ع) علیه من حرف می‌زنند.
*من خیلی علاقمند به ارائه گزارش در فیسبوک بودم اما گروهی از افراد در زیر پست‌های من به مقدسات توهین می‌کردند تا این فضا را بسازند که اینجا صفحه مخاافین دینی است. اینها افرادی بودند که اگر آنها میدیدید فکر می‌کردید نماز شبشان ترک نمی‌شود.
*موضوع هسته‌ای به فوتبال داخلی تبدیل شده بود اما الان بدون مخالفت کارها انجام می‌شود
*برجام، رشته توافق‌های اجرایی دررابطه با موارد هسته‌ای و رفع تحریم است. هیچ توافق نظامی و اقتصادی بین ایران و آمریکا وجود ندارد.
*رهبری ۹ شرط را در تایید برجام مرقوم کردند و ما آن را اجرا کردیم. اکثریت راجع به آن است که آمریکا شروطش را زودتر از ما انجام دهد.
*دی‌ماه ۹۶ و شو تبلیغاتی نتانیاهو دررابطه با اسناد ادعایی شورآباد باعث شد زمینه بین‌المللی پاره کردن برجام رخ دهد
*قبل از خروج ترامپ دو اتفاق افتاد. عامل اصلی بازدارندگی ما در دی‌ماه ۹۶ از نظر ترامپ بهم ریخته بود و شو تبلیغاتی نتانیاهو دررابطه با اسناد ادعایی شورآباد باعث شد زمینه بین‌المللی پاره کردن برجام رخ دهد.
*اطلاعات دررابطه با پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور، محرمانه و در اختیار بانک مرکزی است.
*در رابطه با اینکه تبادل زندانیان چگونه صورت می‌گیرد هم اطلاعی ندارم. حدود ۳۰ زندانی ما داشتیم و آمریکایی‌ها هم چهار زندانی داشتند. آمریکایی‌ها گفتند حدود چهار زندانی را نمی‌توانند آزاد کنند و موضوع گیر کرد.
*ما تمام اقدامات را به رهبری منعکس کردیم، حتی مشکلات مربوط به چینی ها را منعکس کردیم و جایگزین را هم در این پروژه معرفی کردیم.
*رهبری فرمودندکه هیچ تحریمی نباید در هیچ حوزه این برقرار بماند. ما هم از آنجا که که مذاکره‌مان در حوزه حقوق بشر و موضوع تروریسم نبود در موضوع برجام یک شرط گذاشتیم، اینکه هیچ تحریمی که با توجه به مذاکرات برجام رفع شده نمی تواند برگردد.
*شاید از دیدگاه ایشان این مسئله کامل نبوده، اما برداشت بنده و دکتر روحانی و دکتر صالحی به عنوان سه مسئول که باید این شروط را اجرا می کردیم این بود که همه شرط ها را اجرا کردیم.
*از طریق اروپا می‌توانیم به آمریکا فشار هنجاری وارد کنیم. ممکن است برخی سوال کنند که فشار هنجاری چه منفعتی دارد. واقعیت این است که هیچ تضمین اجرایی در جهان وجود ندارد مگر این که نفع در اجرا داشته باشد.
*اروپایی‌ها از نظر اقتصادی نمی‌خواهند مقابل آمریکا بایستند و نمی‌خواهند هزینه‌های پولی و نظامی بدهند اما می‌توانند فشار هنجاری ایجاد کنند. این کار را از طریق چین یا روسیه نمی‌توانستیم انجام بدهیم. اما از طریق اروپا می‌توانیم.
*توجه داشته باشید که همه امور زندگی روزانه ما از طریق توافق‌های بین‌المللی صورت می‌گیرد. از خرید بلیط هواپیما تا تهیه واکسن و حتی همین شماره های مختلف هر کشور که تماس برقرار می‌کنیم، همه چیز در قالب توافق های بین‌المللی صورت می گیرد.
*اگر توافق بین‌المللی خوب نیست پس چرا شما می‌روید تبلیغ می‌کنید که برای نخستین بار در نظام بین الملل نایب رئیس مجمع عمومی شده‌ایم؟ البته کاش از طریق هوش مصنوعی بررسی می‌کردید و میدیدید که حداقل ۹ بار این اتفاق افتاده است. دوبار که من خودم رئیس کمیته بودم که بالاتر از نایب رئیس است.
*به هرحال در چنین شرایطی ما منافع زیادی درست نکردیم و این یک واقعیت است. توجه داشته باشید بسیاری از توافق هایی که ایجاد می شود براساس منافع اقتصادی هم هست.
*اطلاعاتی از پشت پرده مذاکرات ندارم اما آنچه از بیرون می‌بینم تصویر زیبایی نیست/ اگر می‌توانند بروند توافق جدیدی امضا کنند
*هیچ اطلاعاتی از پشت پرده مذاکرات ندارم لذا من نمی‌خواهم قضاوتی کرده باشم اما انچه از بیرون می‌بینم تصویر زیبایی نیست.
*به نظر من امکان رسیدن به توافق بهتر از برجام وجود ندارد. بر اساس چیزی که می‌گویند امروز امکانات بیشتری داریم و اگر می‌توانند بروند توافق جدیدی امضا کنند و امتیاز بیشتری بگیرند. توجیه کافی هم دارند چون آمریکا و اروپا به تعهدات خود عمل نکردند.
*تهیه کننده گاندو اگر چیزی از من دارد پخش کند. تقوای ایشان از پخش تصویر خصوصی ناهار خوردن ما در هواپیما مشخص است!
*دنیا دنیای پساغربی و پساقطبی است حتی الزاما تصمیمات دولتی نیستند. مهم‌ترین عامل قدرت، ادراک عمل است. انقلاب اسلامی برای ایران قدرت آفریده اما ما نتوانستیم از آن استفاده کنیم.
*شروط رهبری در باره برجام ۹ مورد بود. رهبری این شروط را در نامه ای مرقوم فرمودند. ادعا داریم که همه این شروط را انجام داده‌ایم. اکثر شروط مربوط به این بود که آمریکا زودتر از ما اقداماتش را انجام بدهد.
* مورد دیگری این بود که قرارداد راکتور اراک منعقد شود. خب ما همه اقدامات را به رهبری منعکس کردیم و حتی مشکلات مربوط به چینی ها را منعکس کردیم . جایگزین را هم در این پروژه معرفی کردیم.
*رهبری فرمودندکه هیچ تحریمی نباید در هیچ حوزه‌ای برقرار بماند. خب به‌دلیل این که مذاکره ما در حوزه حقوق بشر و موضوع تروریسم نبود در موضوع برجام یک شرط گذاشتیم که هیچ تحریمی که با توجه به مذاکرات برجام رفع شده دیگر نمی‌تواند برگردد.
* برداشت بنده و دکتر روحانی و دکتر صالحی به عنوان سه مسئول که باید این شرایط را اجرا می کردیم این بود که همه شرط ها را اجرا کردیم. اما ممکن است برخی موارد از نظر ایشان در حد ایده آن نباشد.
*وضعیت کنونی من نشان دهنده این است که از هر چیزی دفاع نکردم/ اگر از هرچیزی دفاع می‌کردم بعد از ۴۰ سال یک دانشیار ساده در دانشگاه نبودم
*من تلاشم را برای آزادی سیامک نمازی انجام دادم. بروید از افرادیکه سیامک نمازی در اختیارشان بود بپرسید چرا آن زمان آزاد نشد.
*من گفتم ما آرزومندی را بر واقع‌گرایی انتخاب کردیم و نگفتم مثلا بیکاری یا آسیب دیدن یک خانم در خیابان را انتخاب کردیم.
*در رابطه با هواپیمای اوکراینی که گفتم به من بگویید من علاج کنم به این توجه کنید که من اعلام نکردم هواپیما نقص فنی داشته است. به من می‌گفتند مرعوب هستی و تحت تاثیر غربی‌ها قرار گرفتی اما من مقاومت کردم. اصرار کردم حقیقت باید اعلام شود. علاج من عذرخواهی از دنیا بود. توئیت من موجود است که گفتم مسببین باید مشخص شوند.
*من گفتم هیچکس را به جرم سیاسی در ایران محاکمه نمی‌کنند چون جرم این افراد امنیتی است. من به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی وقتی این سوال مطرح می‌شود باید چه پاسخی بدهم؟ از این سند برای بهبود اوضاع استفاده نمی‌شود. بهبود اوضاع در کشور است. وضعیت کنونی من نشان دهنده این است که از هر چیزی دفاع نکردم و اگر از هرچیزی دفاع می‌کردم بعد از ۴۰ سال یک دانشیار ساده در دانشگاه نبودم.
*این افرادی که مدافع مردم ایران شدند، لابیست صهیونیست‌ها هستند. ما باید به نقض حقوق یشر در ایران اعتراض کنیم اما نه به زبان افرادیکه حامی صهیونیست‌ها هستند. این افراد مدافع تحریم و حمله به ایران هستند و ادعای حمایت از مردم ایران را دارند.
