تعویق مذاکرات ایران و آمریکا و احتمال تأخیر در گفت‌وگوهای ایران و اروپا
در حالی که قرار بود فردا، جمعه، دور جدید مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی در رم آغاز شود و روز شنبه نیز دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده برگزار گردد، به ناگاه همه چیز تغییر کرد. اعلام تعویق مذاکرات ایران و آمریکا به دلایل لجستیکی و گزارش‌هایی از احتمال تأخیر در گفت‌وگوهای ایران و اروپا، برنامه‌ریزی‌های دیپلماتیک در رم را با تغییراتی غیرمنتظره مواجه کرده است. در کنار این تحولات، اخراج یا کناره‌گیری مقامات ارشد کاخ سفید و اظهارات چهره‌های نزدیک به رئیس‌جمهور آمریکا درباره تلاش‌هایی برای تضعیف مذاکرات، فضای سیاسی واشنگتن را تحت تأثیر قرار داده است.
به گزارش گروه رسانه ای شرق؛ در حالی که قرار بود فردا، جمعه، دور جدید مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی در رم آغاز شود و روز شنبه نیز دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده برگزار گردد، به ناگاه همه چیز تغییر کرد. اعلام تعویق مذاکرات ایران و آمریکا به دلایل لجستیکی و گزارش‌هایی از احتمال تأخیر در گفت‌وگوهای ایران و اروپا، برنامه‌ریزی‌های دیپلماتیک در رم را با تغییراتی غیرمنتظره مواجه کرده است. در کنار این تحولات، اخراج یا کناره‌گیری مقامات ارشد کاخ سفید و اظهارات چهره‌های نزدیک به رئیس‌جمهور آمریکا درباره تلاش‌هایی برای تضعیف مذاکرات، فضای سیاسی واشنگتن را تحت تأثیر قرار داده است.
اعلام تعویق مذاکرات ایران و آمریکا
وزیر امور خارجه عمان روز پنج‌شنبه، ۱ می ۲۰۲۵، اعلام کرد که نشست مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده، که به‌طور موقت برای روز شنبه در رم برنامه‌ریزی شده بود، به دلایل لجستیکی به تعویق افتاده است. وی اظهار داشت: «به دلایل لجستیکی، نشست ایران و آمریکا که به‌طور موقت برای شنبه برنامه‌ریزی شده بود، به تعویق افتاده است.» وزیر خارجه عمان افزود: «تاریخ‌های جدید پس از توافق دو طرف اعلام خواهد شد.»
پیش از این اعلام رسمی، خبرگزاری آکسیوس به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود که احتمال به تعویق افتادن دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در رم وجود دارد. این رسانه در گزارشی جداگانه نوشت: «احتمال به تعویق افتادن دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در رم تا هفته آینده وجود دارد.» آکسیوس همچنین به نقل از منابع خود اعلام کرد که این تعویق ممکن است بر سایر برنامه‌های دیپلماتیک در رم تأثیر بگذارد.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، با تأیید خبر تعویق مذاکرات، اظهار داشت که این تصمیم بنا به پیشنهاد وزیر امور خارجه عمان اتخاذ شده است. بقائی گفت: «تعویق گفت‌وگوها بنا به پیشنهاد وزیر امور خارجه عمان بوده و در مورد تاریخ احتمالی بعدی، متعاقباً اطلاع‌رسانی خواهد شد.» وی افزود که هیئت نمایندگی ایران از ابتدای ورود به گفت‌وگوها با حسن نیت و چارچوب‌های مشخصی بر اساس مواضع اصولی کشور وفق حقوق بین‌الملل در حوزه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و خاتمه تحریم‌های غیرقانونی عمل کرده است.
بقائی تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران برای بهره‌گیری از دیپلماسی جهت تأمین منافع مشروع و قانونی ملت ایران و خاتمه‌دادن به تحریم و فشار اقتصادی که حقوق انسانی و رفاه تک‌تک ایرانیان را نشانه گرفته است، جدیت خود را برای گفت‌وگوهایی نتیجه‌محور جهت نیل به تفاهمی عادلانه، معقول و پایدار نشان داده و در این مسیر با قوت و قدرت ثابت‌قدم خواهد ماند.»
احتمال تعویق مذاکرات ایران و اروپا
در کنار تعویق مذاکرات ایران و آمریکا، گزارش‌هایی از احتمال تأخیر در نشست سه‌جانبه ایران با تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه، و آلمان) منتشر شده است. خبرگزاری آکسیوس به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که نشست ایران و کشورهای اروپایی، که قرار بود روز جمعه در رم برگزار شود، احتمالاً به تعویق خواهد افتاد. این رسانه نوشت: «در نتیجه تعویق مذاکرات ایران و آمریکا، احتمال دارد نشست سه‌جانبه کشورهای اروپایی E3) ) با ایران که قرار بود روز جمعه در رم برگزار شود، نیز به تعویق بیفتد.»
تاکنون هیچ مقام رسمی از ایران یا کشورهای اروپایی این خبر را تأیید یا تکذیب نکرده است، و جزئیات بیشتری درباره دلایل احتمالی این تأخیر اعلام نشده است. با این حال، آکسیوس به نقل از منابع خود گزارش داد که این تعویق ممکن است با مسائل لجستیکی مرتبط با مذاکرات ایران و آمریکا ارتباط داشته باشد.
تحولات در کاخ سفید: اخراج یا کناره‌گیری مقامات ارشد
همزمان با اخبار تعویق مذاکرات، گزارش‌هایی از تغییرات در تیم سیاست خارجی کاخ سفید منتشر شده است. شبکه فاکس نیوز روز پنج‌شنبه اعلام کرد که مایک والتز، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، و معاون او، الکس وونگ، از سمت‌های خود «اخراج» شده‌اند. فاکس نیوز نوشت: «مایک والتز و معاونش، الکس وونگ، روز پنج‌شنبه اخراج شده‌اند.» با این حال، شبکه سی‌بی‌اس روایت متفاوتی ارائه داد و گزارش کرد که مایک والتز و الکس وونگ قرار است به‌صورت داوطلبانه از سمت‌های خود کناره‌گیری کنند. سی‌بی‌اس نوشت: «مشاور امنیت ملی، مایک والتز، و معاون او، الکس وونگ، قرار است از سمت‌های خود کناره‌گیری کنند.» این شبکه پیش‌تر نیز در گزارشی مشابه از احتمال کناره‌گیری این دو مقام خبر داده بود.
خبرگزاری پولیتیکو نیز اعلام کرد که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در غرب آسیا، ممکن است جایگزین مایک والتز در سمت مشاور امنیت ملی شود. پولیتیکو نوشت: «ویتکاف، ممکن است جایگزین والتز شود.» جزئیات بیشتری درباره دلایل این تغییرات یا تأیید رسمی این انتصاب منتشر نشده است.
اظهارات چهره‌های نزدیک به دونالد ترامپ درباره مذاکرات
در پی این تحولات، برخی چهره‌های نزدیک به دونالد ترامپ اظهاراتی درباره تلاش‌هایی برای تضعیف مذاکرات با ایران مطرح کردند. چارلی کرک، از مجریان و چهره‌های معروف جنبش حامیان دونالد ترامپهم اعلام کرد که بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها Foundation for Defense of Democracies) ) رهبری عملیاتی علیه استیو ویتکاف را بر عهده دارد. کرک گفت: «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها رهبری عملیات ضد ویتکاف را بر عهده دارد. آن‌ها به‌صورت علنی از افراد در دولت می‌خواهند که تلاش کنند برنامه‌های رئیس‌جمهور دونالد ترامپ را تضعیف کنند و جلوی توافق با ایران را بگیرند.» وی افزود: «نیروهای ضد ویتکاف، مخالف جنبش اول آمریکا MAGA) ) هستند.»
ترامپ جونیور، فرزند دونالد ترامپ نیز در اظهاراتی مشابه مدعی شد که گروه‌هایی در داخل آمریکا علیه مذاکرات با ایران فعالیت می‌کنند. او گفت: «نئوکان‌های دولت پنهان در حال تهمت به استیو ویتکاف هستند، چون می‌خواهند سیاست خارجی پدرم را تضعیف کنند. دستگاه حاکمه به دنبال جنگ بی‌پایان است!» این اظهارات نشان‌دهنده تنش‌های داخلی در اردوگاه حامیان دونالد ترامپ درباره رویکرد او به مذاکرات با ایران است.
مواضع ایران در قبال تعویق مذاکرات
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در واکنش به تعویق مذاکرات ایران و آمریکا، بر تعهد تهران به دیپلماسی تأکید کرد. وی اظهار داشت که ایران با حسن نیت و بر اساس چارچوب‌های مشخص وارد گفت‌وگوها شده و به دنبال توافقی عادلانه و پایدار است. بقائی گفت: «هیئت نمایندگی ایران از ابتدای ورود به گفت‌وگوها با حسن نیت، چارچوب‌های مشخصی را بر اساس مواضع اصولی کشورمان وفق حقوق بین‌الملل در حوزه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و خاتمه تحریم‌های غیرقانونی تعیین و جدیت خود را برای گفت‌وگوهایی نتیجه‌محور جهت نیل به تفاهمی عادلانه، معقول و پایدار نشان داده است.» وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران در این مسیر با قوت و قدرت ثابت‌قدم خواهد ماند.» بقائی همچنین خاطرنشان کرد که تاریخ جدید مذاکرات پس از هماهنگی‌های لازم اعلام خواهد شد، اما جزئیات بیشتری درباره دلایل تعویق یا برنامه‌ریزی‌های آتی ارائه نکرد.
وضعیت مذاکرات ایران و اروپا
تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ بیانیه رسمی از سوی ایران یا کشورهای اروپایی درباره تأیید یا تکذیب تعویق نشست سه‌جانبه با تروئیکای اروپایی منتشر نشده است. خبرگزاری آکسیوس، که ابتدا این خبر را گزارش داد، به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که تأخیر احتمالی در مذاکرات ایران و اروپا ممکن است به تعویق مذاکرات ایران و آمریکا مرتبط باشد. این رسانه نوشت: «احتمال دارد نشست سه‌جانبه کشورهای اروپایی E3) ) با ایران که قرار بود روز جمعه در رم برگزار شود، نیز به تعویق بیفتد.» با این حال، فقدان اظهارات رسمی از سوی مقامات ایرانی یا اروپایی، وضعیت این مذاکرات را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. انتظار می‌رود در روزهای آینده اطلاعات بیشتری درباره برنامه‌ریزی جدید این گفت‌وگوها منتشر شود.
تحولات داخلی در آمریکا
اخراج یا کناره‌گیری مایک والتز و الکس وونگ از کاخ سفید، همراه با گمانه‌زنی‌ها درباره انتصاب استیو ویتکاف به‌عنوان مشاور امنیت ملی، توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. فاکس نیوز والتز را چهره‌ای ضدایرانی توصیف کرد و اعلام کرد که اخراج او و معاونش در روز پنج‌شنبه انجام شده است. در مقابل، سی‌بی‌اس این تغییرات را کناره‌گیری داوطلبانه خواند و نوشت: «مشاور امنیت ملی، مایک والتز، و معاون او، الکس وونگ، قرار است از سمت‌های خود کناره‌گیری کنند.» پولیتیکو نیز با اشاره به احتمال جایگزینی والتز با ویتکاف، جزئیات بیشتری ارائه نکرد. این تحولات همزمان با اظهارات چارلی کرک و ترامپ جونیور درباره تلاش‌های داخلی برای تضعیف مذاکرات با ایران، فضای سیاسی واشنگتن را متشنج‌تر کرده است.
