نصیریان: تئاتر یک ارتباط انسانی و دوطرفه است

آیین نکوداشت علی نصیریان، بازیگر پیش‌کسوت تئاتر، سینما و تلویزیون، در حالی به میزبانی پردیس سینمایی ملت برگزار شد که سالن اصلی این مجموعه سینمایی نیز مزین به نام این هنرمند پیشگام شد. بهمن فرمان‌آرا در این مراسم قبل از صحبت درباره نصیریان با یادآوری اینکه جای داریوش مهرجویی اینجا خالی است، گفت: آقای نصیریان سمبل فردی است که در اجتماع هم زندگی و هم کار هنری‌اش را همیشه درست انجام داده و حاشیه نداشته است. چیزی که امروز می‌بینیم، مردی است که باعث افتخار تئاتر مملکت ماست و بسیار مفتخریم که چنین شبی جمع شدیم تا از ایشان تشکر کنیم و برای کتاب نفیس چاپ‌شده خوشحال باشیم؛ اما خیلی چیزها باعث می‌شود که خوشحالی ما همیشه اشکالی داشته باشد. او ادامه داد: علت صحبت درباره داریوش مهرجویی این است که در بهترین فیلم‌های او، علی نصیریان نقش اساسی داشت و اگر فیلم «گاو» و کارهای ایشان را دیده باشید، می‌بینید که همیشه فرد مثبتی در این کارها بوده است. در مملکت چه می‌شود که به تمام بدن کارگردان ۸۵ساله ایرانی چاقو بزنند، گلویش را ببرند و سلاخی‌اش کنند!؟ و نتوانیم درباره آدمی صحبت کنیم که در سینمای ما مهم بود و باعث شد سینما در مقاطعی به او تکیه کند.

او سپس خطاب به علی نصیریان گفت: آقای نصیریان ما جزء طرفداران صددرصد شما هستیم و شما به من احتیاجی ندارید چون خیلی مهم هستید و امشب جمع شدیم تا تشکر کنیم و امیدوارم من را هم مثل بقیه قبول کنید که برای دست‌بوسی آمدم. ما به شما افتخار می‌کنیم.

در ادامه علی نصیریان با تشکر از حاضران در جمع گفت: دوستان در این جمع صحبت‌هایی درباره من کردند که من اصلا آرزو نمی‌کردم و نمی‌کنم؛ چون از بچگی نمایش را دوست داشتم و مادرم ساز تنبک و دف می‌زد و بعضی اوقات که دف می‌زد، با او آواز می‌خواندم و آنچه انجام دادم، آرزوهای خودم بوده است، پس انتظار مدح و ثنا ندارم. آمدند گفتند که می‌خواهند خیابانی را به نامم کنند؛ اما مخالفت کردم؛ چون نویسنده بزرگی گفته وقتی رمان را خواندی، بینداز و برو و ما هم همین‌طور هستیم.

او با بیان اینکه علاقه به کارهای نمایشی از کودکی در او شکل گرفت، ادامه داد: پس از تشکیل گروه تئاتر در دبیرستان، برای اینکه بدانم کدام تئاترها شاگرد می‌گیرند، پی‌درپی به گروه‌های تئاتری مراجعه کردم تا اینکه بالاخره جامعه باربد درخواست زد و به تئاتر سعدی رفتم. نصیریان با اشاره به تشکیل تئاتر سعدی و حضور تأثیرگذار عبدالحسین نوشین به‌عنوان نقطه عطف تئاتر ایران، گفت: عبدالحسین نوشین -‌از اعضای حزب توده‌- از داخل زندان تنها کتاب تئاتر را نوشت؛ یعنی در سال ۱۳۳۰ فقط یک کتاب تئاتر داشتیم و اینها جزء تاریخ شفاهی ماست.

این استاد عرصه هنر و بازیگری با بیان اینکه در آن زمان تئاتر سعدی مغایر با تئاتر لاله‌زاری بود، افزود: در کودتای ۲۸ مرداد تئاتر سعدی را آتش زدند و کلاس‌های ما به هم خورد. پس از به آتش کشیده‌شدن تئاتر سعدی، به هنرستان هنرپیشگی رفتم. یک مدرسه تئاتر در ایران بود که سیدعلی خان نصر مؤسسه پرورش افکار آن را تأسیس کرد. در آن زمان با تمام چیزهای سنتی مثل تعزیه و تخت‌حوضی مخالفت می‌شد؛ به‌عنوان مثال، تکیه دولت را که یک جای تاریخی بود، کوبیدند و تبدیل به بانک ملی کردند. اینها جزء بی‌مبالاتی‌های افرادی بود که در آن دوره حضور داشتند. در آن زمان نه رادیو و نه تلویزیون بود و همین تخت‌حوضی را در عروسی‌ها اجرا می‌کردند.

این بازیگر پیش‌کسوت درباره علت شکل‌گرفتن تعزیه گفت: تعزیه بیشتر برای تأثیرگذاری تجسم وقایع کربلا روی مخاطب ساخته شد؛ چراکه تأثیر تجسم خیلی بیشتر از هر نوع نطق و خطابه‌ای است. به ‌همین ‌دلیل بخشی از بدن اسب را رنگ قرمز می‌کردند تا تبدیل به ذوالجناح -اسب سیدالشهدا (ع)‌- شود و زمانی که او وارد مجلس می‌شد، مردم از جا کنده می‌شدند و این تأثیر تجسم و هنرهای نمایشی است؛ بنابراین تمام کارهایی را که انجام دادم، خودم دوست داشتم و جزء آرزوهایم بود و منتظر مدح، تعریف و تمجید نبودم. نصیریان تصریح کرد: هیچ کار دیگری در عمرم به‌جز بازیگری انجام ندادم و فقط مدت کوتاهی در مدرسه ابراهیم بنی‌احمد معلم شدم. یک بار جمشید شیبانی موقعی که «آقای هالو» را بازی کرده بودم، من را در اداره هنرهای دراماتیک دید و گفت خودت بیا این را بساز و فیلمش کن، گفتم من کارگردان فیلم نیستم و بیشتر علاقه‌مند به بازیگری و ارتباط انسانی با تماشاگر هستم. به ‌همین ‌دلیل تئاتر یک چیز تکثیرناپذیر و شامل یک ارتباط منحصر‌به‌فرد، انسانی و دوطرفه است و من نیز از اول عاشق این موضوع بودم.