تبخیر 300 میلیارد مترمکعب آب

شرق: روستاهای کشور با مشکل جدی افت سفره‌های آب زیرزمینی و قنوات روبه‌رو هستند. براساس آخرین آمار وزارت نیرو، کسری آبخوان‌های کشور بیش از ۱۶۰ میلیارد مترمکعب و عددی درخورتوجه است که در بسیاری از مناطق روستایی در بحث سفره‌های آب زیرزمینی و فرونشست زمین خود را نشان داده است. بر‌اساس گزارش‌های موجود، بیلان آب در کشور بیش از ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است که نزدیک به صد میلیارد مترمکعب آن مصرف می‌شود و ۳۰۰ میلیارد مترمکعب آن تبخیر یا به رواناب تبدیل می‌شود و به دریا ورود می‌کند که باعث می‌شود این میزان آب از دسترس خارج شود. این نکاتی است که حسن وحید، معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در نشست کمیته روستایی و عشایری ستاد دهه فجر اعلام و تأکید کرد که آبخیزداری و آبخوان‌داری یکی از راه‌های ارزان نجات کشور از بحران آب است.

موفقیت‌های کشور منعکس نمی‌شود

در این نشست سید‌حسن ربانی، نماینده ولی‌فقیه در وزارت جهاد کشاورزی، هم با برشمردن تعدادی از دستاوردهای علمی و فناوری کشور گفت که «به‌تازگی ایران بیش از ۲۰ موفقیت مهم داشته است؛ اما منعکس نمی‌شود؛ در‌حالی‌که اگر جایی مشکلی رخ دهد، دشمنان آن را برجسته می‌کنند؛ اما سال‌هاست که جنگ تبلیغاتی علیه نظام انجام می‌شود و دشمنان اجازه نمایان‌شدن موفقیت‌های کشور در عرصه‌هایی مانند هوافضا و درمان سرطان را نمی‌دهند».

او در ادامه افزود: «ایران به‌تازگی توانسته به دارویی که فقط دو، سه کشور برتر جهان آن را دارند، دست پیدا کند یا اینکه در عرصه هوافضا با ماهواره پیش‌برنده ثریا، سه ماهواره دیگر به فضا ارسال کند؛ اما امروز دشمنان و رسانه‌ها بنا دارند هیچ‌یک از این موفقیت‌های ما را مطرح نکنند». نماینده ولی‌فقیه در وزارت جهاد کشاورزی همچنین تأکید کرد: «جمهوری اسلامی نیازی به گزافه‌گویی و مبالغه ندارد و اگر بتوانیم نیمی از آنچه را که در انقلاب اسلامی اتفاق افتاده، بیان کنیم، شاهکار کرده‌ایم. وظیفه جدی ما گرامیداشت دهه فجر و بیان حکیمانه آن است. برای برنامه‌های فرهنگی، شناختی و ادراکی و اینکه انقلاب چقدر خدمت‌‌‌رسانی در طور ۴۵ سال اخیر داشته است، باید هنرمندانه وارد شویم».

ربانی گفت: «با وجود همه تبلیغات منفی و دشمنی‌‌ها، مردم ما ایستاده‌اند و مقاومت کرده‌‌‌اند؛ بنابراین هرچه به این مردم خدمت کنیم، کم است». در این مراسم شایان نادری، رئیس سازمان امور عشایری کشور هم خبر داد که ۲۹۴ پروژه عشایری در دهه فجر امسال افتتاح می‌شود که ۲۰ هزار خانوار عشایری از آن منتفع خواهند شد. حمیدرضا ناطقی، مدیرکل برنامه‌ریزی و ارزیابی ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور، هم که در این مراسم حضور داشت، توضیح داد: «اکنون ۲۷ هزار کانون فرهنگی و هنری مساجد و ۱۳ هزار کانون روستایی در کشور فعال است که بیش از دو هزار عضو کانون مساجد شهری و روستایی داریم».

آبخیزداری؛ راهکار نجات از بحران آب

در این مراسم همچنین حسن وحید، معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، با بیان اینکه راهکار بحران آب، آبخیزداری است، گفت: «با اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری می‌توانیم به ازای هر هکتار بین ۶۰۰ تا هزار مترمکعب آب استحصال کنیم که هزینه اجرای آن برای آب تولیدی حدود پنج هزار تومان در هر مترمکعب است. این در حالی است که انتقال هر مترمکعب آب از دریای عمان شش یورو برای کشور هزینه در بر دارد». معاون آبخیزداری امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی کشور با اشاره به اینکه اکنون روستاها با مشکل جدی افت سفره‌های آب زیرزمینی و قنوات روبه‌رو هستند، تأکید کرد: «بر‌اساس آخرین آمار وزارت نیرو، کسری آبخوان‌های کشور بیش از ۱۶۰ میلیارد مترمکعب و عددی درخور‌توجه است که در بسیاری از مناطق روستایی در بحث سفره‌های آب زیرزمینی و فرونشست زمین خود را نشان داده است. بر‌اساس گزارش‌های موجود، بیلان آب در کشور بیش از ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است که نزدیک به صد میلیارد مترمکعب آن مصرف می‌شود و ۳۰۰ میلیارد مترمکعب آن تبخیر یا به رواناب تبدیل می‌شود و به دریا ورود می‌کند که باعث می‌شود این میزان آب از دسترس خارج شود».

او افزود: «در‌حال‌حاضر حکمرانی آب تمرکز خود را روی منابع و مصارف گذاشته است؛ اما به طور قطع مجموع اقدامات حوزه آبریز در بخش آبخیزداری و آبخوان‌داری می‌تواند موجب کاهش تبخیر و جلوگیری از رواناب‌ها شود که در نهایت منجر به تقویت سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود؛ به طوری که تاکنون بیش از ۳۲ میلیون هکتار کار آبخیزداری در کشور اجرائی شده و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که از این طریق قنوات تقویت شده است و اکنون آب‌دهی حدود ۱۰ هزار قنات در حوزه آبخیز (آبریز تا جالیز) بین ۱.۵ تا سه برابر تقویت شده است؛ اما اگر بخواهیم با این بحران مقابله کنیم، این مهم کفایت نمی‌کند». معاون آبخیزداری امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی کشور گفت: سازمان منابع طبیعی کشور برنامه جهادی در سطح ۱۹۰ میلیون هکتار تدوین کرده است که مقرر شده در برنامه هفتم توسعه ۴۰ میلیون هکتار و در برنامه هشتم توسعه ۵۰ میلیون هکتار آن تحقق یابد. از این میزان ۲۰ میلیون هکتار آن در برنامه هفتم توسعه اجرائی شده است؛ در‌حالی‌که این سازمان در صورت تأمین اعتبار توان اجرای کل برنامه را دارد و اجرای این طرح ۴.۷ برابر بازدهی اقتصادی در اکوسیستم دارد». وحید درباره سیل در مناطق بحرانی کشور گفت: «اکنون بیش از هشت‌هزارو ۶۵۰ روستا و افزون بر ۴۵۰ شهر کشور در معرض سیلاب شدید هستند که این امر می‌تواند امنیت غذایی کشور را با خطرات جدی روبه‌رو کند».

این مسئول افزود: اکنون بین ۵۰ تا ۶۰ درصد علوفه مورد نیاز دام کشور وابسته به مراتع است؛ درحالی‌که مراتع ما دستخوش تغییرات اقلیمی و استمرار خشکسالی‌ها قرار دارد، تا جایی که کمبود علوفه در سال گذشته منجر به مشکل در بازار گوشت قرمز در سال جاری شده است». مجتبی خیام‌نکویی، رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، در این نشست گفت: «در بدو پیروزی انقلاب اسلامی تولیدات بخش کشاورزی ۲۵ میلیون تن بود که امروز این رقم بین ۱۲۵ تا ۱۳۰ میلیون تن رسیده است که نشان می‌دهد با وجود اینکه معادله جمعیت روستایی و شهری ما برعکس شده؛ اما افزایش تولید داشته‌ایم. این در حالی است که در گذشته ۷۴ درصد جمعیت روستایی و ۲۶ درصد جمعیت شهری داشتیم که اکنون این رقم در جمعیت شهری به ۷۶ درصد و در جمعیت روستایی به ۲۴ درصد رسیده است».

او در ادامه توضیح داد: «در بدو پیروزی انقلاب اسلامی مردم پنیر بلغاری و دانمارکی مصرف می‌کردند؛ اما جهاد سازندگی با ایجاد مراکز جمع‌آوری شیر خام توانست به صنعت لبنیات در تولید بیش از ۴۰۰ نوع پنیر در کشور کمک و تولید و صادر کند».