تغییر مسیر فعلی خودروسازی، شهامت می‌خواهد

احمد نعمت‌بخش، از مدیران با‌سابقه صنعت خودرو و سکاندار انجمن خودروسازان، می‌گوید: برای بهبود وضعیت این صنعت باید با دنیا ارتباط داشته باشیم. این پیش‌کسوت صنعت خودرو در برنامه «اکران» در گفت‌وگو با اسماعیل شجاعی شواهدی را ارائه می‌‎دهد دال بر اینکه صنعت خودرو آلوده به عوام‌فریبی، تصمیمات غیرکارشناسی و لابی‌گری شده است.

نعمت‌بخش: تحریم‌ها ارتباط ما را با جهان قطع کرد

احمد نعمت‌بخش در برنامه «اکران» با اشاره به فضای صنعت در دهه 70 یادآور شد: در آن دهه حرکت به سمت ساخت خودروی ملی، حس خوبی را میان صنعتگران ایجاد کرد. هر کشوری برای حضور در فهرست کشورهای صنعتی باید دوران گذار را تجربه کند؛ درست مانند ژاپن و چین که با عبور از دوران آزمون و خطا، اکنون صاحب محصولات با‌کیفیت شده‌اند. ایران در دهه 70 وارد این مسیر شد؛ اما با اعمال تحریم‌های مختلف ارتباط ما با دنیای اول خودرو قطع شد. او افزود: من اعتقاد ندارم ما همه‌چیزدان هستیم و باور دارم باید از دنیا یاد بگیریم. صنعت خودرو اگر با جنرال موتورز و تویوتا مقایسه شود، عقب هستیم؛ اما در مقایسه با دیگر صنعت‌ها در داخل سربلند است.

مجری برنامه با طرح این پرسش که چرا اجازه نمی‌دهند کارخانه خودروسازی با قیمت بازار بفروشد؟ و احمد نعمت‌بخش این‌گونه پاسخ داد: خودرو تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده و بر‌اساس آمارها 70 درصد تقاضای خودرو کاذب است و جنبه سرمایه‌گذاری دارد. به گفته نماینده راهور حدود 500 هزار خودرو اصلا در خیابان‌ها تردد ندارند و حدود همین رقم از خودروهای ثبت‌نامی در سال اول تغییر پلاک داشته‌اند.

این پیش‌کسوت صنعت خودرو ضمن یادآوری تجارب شکاف قیمتی خودرو در بازار و کارخانه گفت: در دهه 70 اختلاف قیمت بازار و کارخانه زیاد شد و در آن سال شورای اقتصاد تصمیم گرفت خودرو در حاشیه بازار به فروش برسد و با همین روش توانست قیمت خودرو را کنترل کند؛ اما متأسفانه در دولت احمدی‌نژاد این روش کنار گذاشته شد.

نعمت‌بخش: قیمت‌گذاری دستوری، برنامه‌های تحقیقاتی را به محاق برد

نعمت‌بخش با اشاره به نامه‌نگاری‌های خود به رؤسای جمهور درباره قیمت‌گذاری دستوری گفت: قیمت‌گذاری پاشنه‌آشیل صنعت خودرو است. خودروسازان تصمیم گرفته بودند تا سه درصد سود را برای اهداف تحقیقاتی و توسعه‌ای خرج کنند؛ اما الان خودروسازان در شرایط زیان‌دهی هستند و سودی وجود ندارد تا در امور تحقیقاتی هزینه شود. دو شرکت بزرگ خودروساز در شش‌ماهه اول 30 همت زیان داشته‌اند. عواقب قیمت‌گذاری دستوری را با رؤسای جمهور روحانی و رئیسی در میان گذاشته‌ام؛ اما شهامت تغییر این مسیر وجود ندارد.

اسماعیل شجاعی، مجری-کارشناس، در تکمیل مباحث این بخش یادآور شد دخالت بیش از اندازه حکمرانی موجب برهم‌خوردن بازار شده است. او در ادامه تأکید کرد اکنون بنگاه‌های بزرگ کشور دولتی هستند و قیمت‌گذاری نیز انجام می‌شود؛ بنابراین حمایتی وجود ندارد. اولین گام این است که این بنگاه از دخالت دولت خارج شود. صنعت قطعه‌سازی ما بیش از آنکه از تحریم آسیب ببیند، از ناکارآمدی حکمرانی لطمه می‌بیند.

حساسیت دولت به خودرو بیشتر از مایحتاج ضروری شده است

نعمت‌بخش با اشاره به روند خصوصی‌سازی دو شرکت بزرگ خودروسازی ایران گفت: دولت‌ها بنگاه‌داران خوبی نیستند. سهم دولت از سهام ایران‌خودرو کمتر از 20 درصد است؛ اما با لابی‌گری تصمیم‌گیری‌ها از سوی دولتی‌ها انجام می‌شود و در واقع این مجموعه‌ها از سوی دولت اداره می‌شوند، ایران‌خودرو و سایپا نتوانستند خود را به‌روز‌رسانی کنند؛ امروز شرکت‌های خودروساز خصوصی در رقابت با یکدیگر مدت گارانتی خودشان را به پنج سال رسانده‌اند؛ اما دولت از این رقابت عقب افتاده است.

نعمت‌بخش معتقد است اظهارنظرهای تبلیغاتی و عوام‌فریبانه به صنعت خودرو لطمه وارد کرده است. او در همین زمینه می‌گوید: این موضوع قابل درک نیست که چگونه دولت حساسیت خود را درباره گرانی مرغ و ارزاق مردم از دست داده؛ ولی تمام تمرکز خود را بر ثابت نگه‌داشتن قیمت خودرو گذاشته است. او در همین زمینه گفت: به‌واقع صنعت خودرو مورد ظلم واقع شده است. در سال‌های اخیر قیمت مواد اولیه برای ساخت خودرو 38 برابر شده؛ اما قیمت خودرو 13 برابر شده. این در حالی است که خودروسازان مواد اولیه خود را به قیمت بازار و بورس تهیه می‌کنند.

اسماعیل شجاعی، مجری-کارشناس برنامه اینترنتی «اکران»، در جمع‌بندی مباحث این بخش یادآور شد: بنگاه‌هایی که می‌توانست ما را تبدیل به خودروساز کند و به دلیل تصمیمات اشتباه نظام حکمرانی به وضعیت فعلی رسیده که زیان‌ده شده‌اند.

نعمت‌بخش: واردات خودروی کارکرده خیانت است

او با گلایه از نمایندگان مجلس گفت: واردات خودروی کارکرده خیانت به کشور است. در غرب خودروها در مالکیت شرکت حمل‌ونقل است و سه شیفت کار می‌کند. با چه توجیهی ما باید این محصولات را وارد کشور کنیم. در نزدیکی انتخابات در رسانه‌ها حرف‌های عوام‌فریبانه می‌زنند.

احمد نعمت‌بخش می‌گوید دولت به جای تلاش برای واردات خودروهای کارکرده باید بر توسعه حمل‌ونقل عمومی متمرکز شود. او در همین زمینه می‌گوید: امروزه مصرف بنزین و ترافیک بیداد می‌‎کند. در سال 1386 اتوبوس‌های درون‌شهری 25 درصد را جابه‌جا می‌کردند و در سال 1400 این عدد به 13 درصد رسیده است؛ اما طبق برنامه باید سهم حمل‌ونقل عمومی در سال 90 به 50 درصد می‌رسیده است. سهم قطار برون‌شهری از سفرها در سال 1386، 57 درصد بوده که طبق برنامه در 1390 باید به 75 درصد می‌رسید و الان به هفت درصد رسیده است.