باج‌گیری سیاسی اردوغان

حمله روسیه به اوکراین در فوریه سال گذشته میلادی، نگرانی کشورهای دیگری را که عضو ناتو نبودند، شدت داد و باعث شد فنلاند و سوئد چندین دهه سیاست عدم تعهد نظامی را کنار بگذارند و برای پیوستن به ناتو درخواست دهند. فنلاند در ویلنیوس در اولین نشست ناتو به‌عنوان یک عضو شرکت خواهد کرد، اما الحاق سوئد توسط ترکیه متوقف شده است. ترکیه، سوئد را متهم می‌کند که برای سرکوب شبه‌نظامیان کرد اقدامات کافی را انجام نداده است اما استکهلم می‌گوید که به تعهدات خود در توافق با آنکارا عمل کرده است، دیدگاهی که دبیر کل ناتو هم آن را تأیید کرده است.

اردوغان روز جمعه در اشاره‌ای به سوئد گفت که ترکیه به کشوری که پناهگاه «تروریست‌ها» است اعتماد نخواهد کرد و افزود که «هر تصمیمی که برای آنکارا مطلوب باشد» در این اجلاس اتخاذ خواهد کرد. بسیاری از ناظران معتقدند اردوغان مسئله عضویت سوئد در ناتو را به یک بهانه سیاسی تبدیل کرده و قصد دارد با این ابزار تحریم‌های تسلیحاتی را که کشورهای اسکاندیناوی علیه آنکارا وضع کرده‌اند، لغو کند. او همچنین خواستار استرداد برخی از فعالان سیاسی و مخالفان دولت ترکیه است که به سوئد پناهنده شده‌اند. اقدامی که تحقق آن چندان ساده به نظر نمی‌رسد.

رئیس‌جمهوری ترکیه می‌گوید ترکیه می‌تواند عضویت سوئد در ناتو را تأیید کند، به شرطی که اروپایی‌ها راه را برای عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا باز کنند.

رجب طیب‌اردوغان در آستانه نشست ناتو تصمیم کشورش برای قبول عضویت سوئد در ناتو را منوط به تسهیل عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا کرد.گفت: «از اینجا به کشورهایی که ترکیه را بیش از ۵۰ سال در مقابل درهای اتحادیه اروپا منتظر گذاشته‌اند پیغام می‌دهم. ابتدا بیایید و راه را برای ورود ترکیه به اتحادیه اروپا باز کنید و سپس ما راه را برای سوئد باز خواهیم کرد، همان‌طور‌که برای فنلاند انجام دادیم».

ترکیه نامزد پیوستن به اتحادیه اروپا به شمار می‌رود. نخستین درخواست این کشور برای عضویت در «جامعه اروپا» (نهادی که بعدتر تبدیل به اتحادیه اروپا شد) در آوریل ۱۹۸۷ به ثبت رسید و بعدها مذاکرات برای الحاق این کشور به اتحادیه اروپا از اکتبر ۲۰۰۵ آغاز شد. با این حال درخواست عضویت ترکیه سال‌هاست که به دلیل مشکلاتی از جمله روند دموکراسی در این کشور و همچنین اختلافات آن با قبرس متوقف مانده است.

رهبران ناتو امروز در ویلنیوس پایتخت لیتوانی به منظور افتتاحیه یک نشست دوروزه دیدار خواهند کرد. این ائتلاف می‌خواهد تا زمان دیدار رهبران، سوئد را وارد جمع خود کند، اما ترکیه و مجارستان هنوز این اقدام را تأیید نکرده‌اند.

انتظار می‌رود رجب طیب اردوغان و اولف کریسترسون نخست‌وزیر سوئد پیش از نشست ناتو با یکدیگر دیدار کنند. توبیاس بیلستروم، وزیر امور خارجه سوئد، به رادیو تلویزیون عمومی این کشور گفت انتظار دارد ترکیه در نهایت چراغ سبز برای عضویت سوئد در ائتلاف را بدهد. او گفت: «آنچه ما روی آن حساب می‌کنیم رسیدن به نقطه‌ای است که از رئیس‌جمهور اردوغان پیام یا در واقع چیزی دریافت کنیم که شما ممکن است آن را چراغ سبز بنامید... پیامی مبنی بر اینکه روند تصویب در پارلمان ترکیه می‌تواند آغاز شود».