جوکار، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس، پیشنهاد داد
کاندیدای ریاست‌جمهوری معاون اول و کابینه را هم از ابتدا معرفی کند
تا زمانی که ثبات در سطح مدیریت کلان وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت که بهره‌وری و کارایی عملکردها در وزارتخانه یا سازمان یا نهادی بالا برود. به این شکل که اگر مدیری با نبود امنیت روانی و شغلی مواجه باشد، کارایی لازم را نخواهد داشت.
معصومه معظمی: تا زمانی که ثبات در سطح مدیریت کلان وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت که بهره‌وری و کارایی عملکردها در وزارتخانه یا سازمان یا نهادی بالا برود. به این شکل که اگر مدیری با نبود امنیت روانی و شغلی مواجه باشد، کارایی لازم را نخواهد داشت. از طرفی هم اگر طی قانون مشخص شود که مثلا مدیران تا پنج سال ثبات جایگاه داشته باشند و با تغییر دولت‌ها یا تغییر در کابینه فلان مدیر ارشد قابل جابه‌جایی نباشد، هم مشکلات دیگری به بار خواهد آمد. به این شکل که مثلا به دلیل تعامل‌نداشتن مدیر رده‌پایین با مدیر ارشد، مدیر مربوطه نتواند این مدیر را عزل و شخص دیگری را جایگزین او کند، پس دراینصورت از نظر سازمانی پاسخ‌گوی عملکرد او هم به مدیران بالادستی خود نخواهد بود و دراینصورت سنگ روی سنگ بند نمی‌شود. پس باید برای هر‌یک از موارد زیر دنبال راهکار قانونی بود که مثلا با تغییر دولت‌ها به صورت اتوبوسی مدیران جابه‌جا نشوند و مدیران باتجربه به دلیل نگاه سیاسی، خانه‌نشین نشوند. از طرفی هم راهی پیدا کرد که اگر مدیری جابه‌جا می‌شود، فرد جایگزین از نظر تخصص و تجربه، به گفته محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور، «یک سر و گردن» بالاتر از مدیر قبلی باشد. جوکار، نماینده مجلس یازدهم، در گفت‌وگو با «شرق» در‌این‌باره پیشنهاد داد که مثل انتخابات شورای شهر و روستا، برای اینکه دولت‌ها را نسبت به عملکرد مدیرانش پاسخ‌گو کرد، باید کاندیدای ریاست‌جمهوری معاون‌اول و اعضای کابینه‌اش را هم‌زمان با انتخابات به مردم معرفی کند تا آنها بدانند قرار است چه تیمی برای چهار سال اداره کشور را در دست داشته باشد. او درباره ثبات مدیریتی هم نظری داشت که در ادامه گفت‌وگویش با «شرق» می‌خوانید.
همیشه شاهدیم که با تغییر دولت‌ها، مدیران به‌صورت اتوبوسی جابه‌جا می‌شوند. به نظر شما آیا مجلس می‌تواند طرح یا پیشنهادی برای ثبات مدیریتی در کشور و جلوگیری از جابه‌جایی گسترده در سطح مدیران ارائه دهد؟
وقتی در نظام انتخاباتی ما تغییری رخ می‌دهد و بر‌اساس قانون رئیس‌جمهور با رأی مردم انتخاب می‌شود، رئیس‌جمهور هم اعضای کابینه را تعیین می‌کند. کابینه که تعیین شد، وزرا مدیران میانی را مشخص می‌کنند و مدیران میانی هم مدیران سطح پایین‌تر را منصوب می‌کنند؛ بنابراین باید ارزیابی دقیقی صورت گیرد و هر دولتی که روی کار می‌آید، تیم کاردانی داشته باشد؛ اما پیشنهادی که در این زمینه می‌توان ارائه داد، این است که هر کاندیدای ریاست‌جمهوری تیمش را در زمان انتخابات معرفی کند؛ یعنی کاندیدا علاوه بر اینکه خودش را در معرض رأی مردم قرار می‌دهد، معاون اول خود را نیز معرفی کند. همچنین می‌تواند کابینه مدنظرش را معرفی و در معرض دید و انتخاب مردم قرار دهد. دراینصورت مردم بهتر می‌توانند تیم و کابینه جدید را نسبت به عملکرد تیم‌های دیگر مقایسه و انتخاب کنند و به آنها رأی بدهند. البته مشابه این موضوع را در انتخابات شورای شهر و روستا گنجانده‌ایم؛ یعنی این‌طور نیست که فقط اعضای شورا، شهردار را انتخاب کند بلکه ترکیبی است و هم‌زمان که کاندیدایی به‌صورت لیستی یا فردی در انتخابات شرکت می‌کند، باید شهردار مدنظر خود را نیز معرفی کند. در‌واقع با رأیی که مردم به کاندیدای شورای شهر می‌دهند، می‌توانند ارزیابی کنند که این فرد چه نگاهی به شهردار دارد و چه کسی برای شهرداری مدنظر او است. با این روش مردم بهتر می‌توانند تشخیص دهند که شهردار مدنظر این فرد چه نگاهی به شهر دارد؛ چقدر توانمندی دارد و آیا وزن کافی برای شهردار‌شدن را دارد یا خیر؟ پس با شناخت کافی، به فرد مدنظر برای عضویت شورای شهر رأی می‌دهند.
این پیشنهاد باید در قالب اصلاح قانون انتخابات از سوی مجلس گنجانده شود؟
بله، همین‌طور است. به نوعی این موضوع را می‌توان در اصلاح قانون انتخابات لحاظ کرد. البته در سطح بالاتر؛ چرا‌که نمی‌توان در بحث انتخابات ریاست‌جمهوری تعیین کرد که فرد کاندیدای ریاست‌جمهوری، مدیران میانی خود را هم معرفی کند؛ اما در سطح وزرا و معاونان می‌توانیم این موضوع را الزام کنیم.
این پیشنهاد خوبی است؛ اما در‌حال‌حاضر شاهدیم دولت که عوض می‌شود، مدیران از سطح بالا تا پایین تغییر می‌کنند و این اصلا اتفاق خوشایندی نیست؛ یعنی بدون توجه به تخصص افراد و صرفا به دلیل نگاه سیاسی، گروهی جایگزین گروه قبلی می‌شوند و تجربه و کارآمدی افراد نادیده گرفته می‌شود؛ یعنی شایسته‌سالاری لحاظ نمی‌شود.
به نظر من هر دولتی که روی کار می‌آید، باید تیم داشته باشد. مثلا تیمی در حوزه صنعت، فرهنگ، اقتصاد و... . اگر این‌گونه باشد، اشخاص کارآمدی روی کار می‌آیند؛ چرا‌که باید دولت‌ها از طرفی پاسخ‌گوی مجلس و از طرف دیگر پاسخ‌گوی مردم باشند. پس دراینصورت سعی می‌کنند افراد کارآمد و متخصص را روی کار بیاورند تا زیر سؤال نروند. حالا اگر این اتفاق هم نیفتاد، در شرایطی که دولت‌ها عوض می‌شوند، تغییر در سطح مدیران میانی پذیرفتنی است؛ اما باید اجازه داد کارآمدی مدیران در سطوح پایین‌تر ارزیابی شود. به این شکل که بررسی شود آیا آن فرد متخصص با سیاست‌های دولت جدید همخوانی دارد یا ندارد. اگر همخوانی داشت، اجازه دهند کارش را دنبال کند؛ اما اگر همخوانی نداشت، می‌توانند شخص باتجربه و کاردانی را که توانمندی بالاتری دارد و به‌اصطلاح یک سر و گردن بالاتر از مدیر قبلی است، جایگزین او کنند؛ بنابراین تأکید بر این است افرادی روی کار بیایند که کارها را بهتر از قبل پیش ببرند، نه اینکه کار را خراب کنند.
شما به‌عنوان نماینده مجلس، چقدر معتقد به ثبات مدیریتی در کشور هستید؟
نباید فراموش کرد که عزل و نصب مدیران دست دولت است؛ مثلا یک شخص که مدیر دستگاهی می‌شود، باید به او این اختیار داده شود که بر‌اساس شاخصه‌های خاصی مدیرانش را انتخاب کند؛ چرا‌که در‌نهایت باید پاسخ‌گوی عملکرد مدیرانش باشد. اگر قرار باشد به بهانه ثبات مدیریتی گفته شود، مثلا به مدت پنج سال یک مدیر تغییر نکند و مدیر بالادستی جدید نتواند با این مدیر پایین‌دستی کار کند، در نتیجه پاسخ‌گوی عملکرد این مدیر خود نخواهد بود. پس از آنجایی که مدیر بالادستی باید پاسخ‌گوی عملکرد سازمان تحت امرش باشد، عزل و نصب‌ها را باید به خود مدیران واگذار کرد.
