پایان نشست زیستمحیطی شرم‌الشیخ
توافق تاریخی، امیدهای کم‌رنگ
یک اجلاس دیگر زیستمحیطی با بیانیه‌ای امیدوارکننده به پایان رسید؛ اما تجربه نشست‌های پیشین و بیانیه‌هایی کم‌و‌‌بیش مشابه، امیدها و خوش‌باوری‌ها را کم‌رنگ می‌کند. کشورهای شرکت‌کننده در اجلاس زیستمحیطی کاپ ۲۷، روز گذشته پس از دو هفته گفت‌وگو درباره مخاطراتی که تغییرات اقلیمی به همراه خواهد داشت، در نهایت توافقی را امضا کردند.
یک اجلاس دیگر زیستمحیطی با بیانیه‌ای امیدوارکننده به پایان رسید؛ اما تجربه نشست‌های پیشین و بیانیه‌هایی کم‌و‌‌بیش مشابه، امیدها و خوش‌باوری‌ها را کم‌رنگ می‌کند. کشورهای شرکت‌کننده در اجلاس زیستمحیطی کاپ ۲۷، روز گذشته پس از دو هفته گفت‌وگو درباره مخاطراتی که تغییرات اقلیمی به همراه خواهد داشت، در نهایت توافقی را امضا کردند. بر اساس این توافق، برای کمک به کشورهای فقیر آسیب‌دیده از بلایای طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی صندوقی ایجاد می‌شود؛ اما تلاش‌ها برای مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای افزایش نمی‌یابد. پس از مذاکرات پرتنشی که در طول شب به منظور دستیابی به یک توافق همه‌جانبه انجام شد، کشور مصر که ریاست اجلاس کاپ ۲۷ را بر عهده داشت، متن نهایی توافق را منتشر کرد و هم‌زمان یک جلسه عمومی سریع تشکیل داد. به گزارش رویترز، تصویب شتاب‌زده ایجاد یک صندوق اختصاصی برای جبران ضرر و زیان ناشی از تغییرات اقلیمی، پرسش‌های بسیاری را درباره روند ایجاد این صندوق تا سال آینده بی‌پاسخ باقی گذاشت؛ از‌جمله اینکه چه کسانی باید به آن صندوق پول پرداخت کنند. با‌این‌حال، به گفته برخی از حاضران، در مجموع پیشرفت در راه‌اندازی یک صندوق برای عدالت اقلیمی تحسین شد. این صندوق با هدف کمک به کشورهای آسیب‌پذیر برای مقابله با توفان، سیل و سایر بلایای ناشی از انتشار کربن حاصل از فعالیت‌های صنعتی کشورهای ثروتمند است. جنیفر مورگان، وزیر آبوهوای آلمان، ضمن ابراز نارضایتی از تصمیم‌های ناکافی اتخاذشده در این نشست، گفت: «با اینکه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای هیچ توافقی نداریم، با توافقی که انجام شد، هماهنگ هستیم؛ زیرا می‌خواهیم در کنار آسیب‌پذیرترین افراد باشیم». کامیلا زپدا، نماینده مکزیک در کاپ ۲۷ نیز حال‌وهوای مذاکره‌کنندگان را خسته از گفت‌وگوهای طولانی توصیف کرد. این اجلاس دوهفته‌ای آزمونی برای عزم جهانی به منظور مبارزه با تغییرات اقلیمی تلقی می‌شود. اجلاس سران در مصر که به‌عنوان کاپ آفریقا نیز شناخته می‌شود، وعده داده بود که به وضعیت اسف‌بار کشورهای فقیر توجه کند؛ کشورهایی که با شدیدترین عواقب ناشی از گرمایش جهانی حاصل فعالیت کشورهای ثروتمند و صنعتی مواجه‌اند. مذاکره‌کنندگان از کشورهای عضو اتحادیه اروپا و برخی دیگر از کشورها پیش‌تر گفته بودند از تلاش‌ها برای جلوگیری از تقویت پیمان اقلیمی گلاسگو در سال ۲۰۲۱ نگران‌اند. آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «برداشتن گام‌های دیرهنگام برای کاهش و حذف تدریجی انرژی‌های فسیلی ناامیدکننده است». قرارداد تصویب‌شده مانند بیانیه‌های پایانی نشست‌های محیط‌‌زیستی قبلی، به حذف تدریجی استفاده از «همه سوخت‌های فسیلی» اشاره‌ای نکرده، در عوض از کشورها خواسته است در جهت «کاهش تدریجی انرژی زغال‌سنگ و حذف تدریجی یارانه‌های سوخت فسیلی ناکارآمد» گام بردارند؛ همان‌طور که در اجلاس کاپ ۲۶ گلاسگو اسکاتلند توافق شد. هدف اصلی نشست قبلی تغییرات اقلیمی (کاپ ۲۶) این بود که برنامه‌هایی برای جلوگیری از افزایش گرما در زمین مطرح شود. کشورها در سال ۲۰۱۵ هم قبول کرده بودند چنین برنامه‌هایی ارائه دهند تا میانگین افزایش گرمای زمین از دو درجه سانتی‌گراد بیشتر نشود. بر اساس این قرار شده بود تا کشورها تلاش کنند میانگین افزایش گرمای
کره زمین از 1.5 درجه سانتی‌گراد نسبت به انقلاب صنعتی فراتر نرود تا از فاجعه اقلیمی اجتناب شود. در توافقی که به نام «توافق پاریس» لقب گرفت، کشورها باید انتشار آلاینده کربنی را کاهش دهند به طوری که تا سال ۲۰۵۰ به تراز منفی کربن برسند.
فرانس تیمرمنز، مسئول سیاست آبوهوای اتحادیه اروپا، امیدهای چندانی ندارد و می‌گوید «بسیاری از طرف‌ها امروز برای پیشرفت بیشتر در مبارزه با بحران اقلیمی آماده نیستند». عبارت‌های به‌کاررفته در این متن برای برخی هم نگرانی‌هایی به وجود آورد؛ از‌جمله اینکه استفاده فزاینده از گاز طبیعی، سوختی فسیلی که به انتشار دی‌اکسید‌کربن و متان منجر می‌شود، باب شود. در اجلاس شرم‌الشیخ، برخی از کشورهای جزیره‌ای کوچک که با افزایش سطح آب‌ها در پی تغییرات اقلیمی مواجه‌اند، از نبود پیشرفت در محدود‌کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای ابراز تأسف کردند. آمینات شاونا، وزیر آبوهوای مالدیو، در جلسه عمومی گفت: «من پیشرفتی را که در کاپ ۲۷ در زمینه تأسیس صندوق مالی داشتیم، تشخیص می‌دهم؛ اما باید بگویم شکست‌هایی نیز وجود دارد. باید اطمینان حاصل می‌کردیم که سوخت‌های فسیلی به‌تدریج کنار می‌روند و همچنین انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۲۵ کاهش می‌یابد». کتی جتنیل-کیجینر، نماینده جزایر مارشال نیز تأکید کرد که از ایجاد صندوق حمایتی خوشحال است؛ اما «متن فعلی کافی نیست. کاش سوخت‌های فسیلی را به‌تدریج کنار می‌گذاشتیم».در این نشست تعهد به محدود‌کردن افزایش متوسط 1.5 درجه‌ای گرمای زمین تکرار شد؛ ولی همان‌طور که انتظار می‌رفت، توافقی درباره کاهش بیشتر انتشار گازهای گلخانه‌ای صورت نگرفت. توافق درباره کمک به کشورهای فقیر آسیب‌پذیر در برابر تغییرات اقلیمی البته با استقبال روبه‌رو شده است. آفریقای جنوبی ضمن استقبال از این توافق خواستار اقدامات بیشتر و فوری در این زمینه شده است. شری رحمان، وزیر تغییران اقلیمی پاکستان، گفته
30 سال طول کشیده تا «اولین گام مثبت» برداشته شود. اتحادیه اروپا نیز می‌گوید توافق نهایی اخیر برای مردم جهان «کافی نیست» و همچنین این اقدام برای سرعت‌بخشیدن به کاهش آلودگی از سوی آلوده‌کنندگان اصلی کم است. آلوک شارما، نماینده بریتانیا در اجلاس سال گذشته تغییرات اقلیمی که در گلاسگوی اسکاتلند برگزار شد، می‌گوید تعهد روشنی درباره مسائل اصلی نظیر کنارگذاشتن سوخت‌های فسیلی انجام نشده است.
