تأمین سوخت از چند مسیر

شرق: زنگ هشدار واردات بنزین، عنوانی است که بارها متولیان دولت سیزدهم به آن اشاره کرده‌اند و حالا اخبار ضد‌و‌نقیضی از کاهش تولید بنزین به گوش می‌رسد.  برخی تشکل‌های بخش خصوصی خبر می‌دهند مصرف بنزین از تولید آن پیشی گرفته است و برخی رسانه‌ها از زمزمه واردات بنزین خبر می‌دهند و در مقابل شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی این ادعاها را رد کرده و اعلام می‌کند تولید بنزین افزایش داشته است! بااین‌حال، جواد اوجی، وزیر نفت، این ادعای شرکت زیر‌مجموعه وزارت نفت را رد کرده و بدون آنکه به کاهش تولید بنزین اشاره کند، می‌گوید تولید بنزین افزایش نداشته است.  

اخبار ضد‌و‌نقیض از تولید بنزین 

وضعیت تولید بنزین در پالایشگاه‌های ایران شفاف نیست و اخبار ضد‌و‌نقیض زیادی در این زمینه به گوش می‌رسد. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که تولید بنزین در شماری از پالایشگاه‌های ایران کاهش داشته است.  در همین زمینه، حمید حسینی، رئیس هیئت‌مدیره صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، با اشاره به کاهش تولید بنزین پالایشگاه‌های بورسی و دولتی از احتمال ازسر‌گیری واردات بنزین و گازوئیل خبر داد. او به ایلنا توضیح داده است: «تولید پالایشگاه ستاره خلیج‌ فارس ۱۱ درصد کاهش پیدا کرده که برای جبران آن یا باید پالایشگاه ساخت که سه تا چهار سال طول می‌کشد یا باید واردات بنزین داشت یا به سمت تولید بنزین از پتروشیمی یا کنترل مصرف و تقاضا رفت که قطعا سالم‌ترین و بهترین راه‌حل کنترل مصرف است». رئیس هیئت‌مدیره صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی همچنین توضیح داده است: تولید بنزین از ۱۰۵ به ۱۰۱ لیتر کاهش و مصرف افزایش یافته است. به گفته حسینی، احتمال اینکه دوباره واردات بنزین و گازوئیل از سر گرفته شود، وجود دارد. برای جلوگیری از این موضوع باید به سمت بهینه‌سازی مصرف سوخت به‌ویژه در خودروها حرکت کرد.  پیش از این نیز تسنیم در گزارشی نوشته بود: «جمع‌بندی آمار رسمی در دسترس و آمار غیررسمی و شنیده‌ها، حکایت از وقوع یک نابسامانی بنزینی دارد که منجر به واردات زودتر از تصور بنزین برای مدیریت عرضه و تقاضا خواهد شد. زمزمه‌هایی نیز از آغاز واردات بنزین از یک کشور همسایه به ‌گوش می‌رسد».  در مقابل اما شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی نه‌تنها کاهش تولید بنزین را تکذیب کرد، بلکه از افزایش آن خبر داد. 

تولید بنزین بیشتر شد! 

ایرنا در ۲۷ مهر به نقل از شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی گزارش داد که تولید بنزین پالایشگاه‌های کشور نسبت به سال گذشته نه‌تنها کاهش نداشته، بلکه با انجام راهکارهای مبتکرانه و مدیریت صحیح پالایشگاه‌ها حدود پنج درصد افزایش داشته و بر این اساس کاهش تولید کاملا نادرست است. 

در ادامه این گزارش تأکید شده است با رفع محدودیت‌های ناشی از بیماری کرونا و افزایش ناگهانی ۲۰ درصد مصرف بنزین کشور نسبت به سال گذشته، هیچ‌گونه خللی در تأمین بنزین کشور به وجود نیامد که در این زمینه عملکرد شرکت پالایش و پخش شایان تقدیر است! 

همچنین شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی تأکید کرده است بر اساس مصوبه هیئت وزیران، بنزین مصرفی همه کلان‌شهرهای کشور از‌‌جمله تهران با کیفیت استاندارد یورو ۴ توزیع می‌شود و همه شاخص‌های مهم بنزین از‌جمله محتوای گوگرد، آروماتیک، بنزن و الفین کمتر از حدود مجاز ذکر‌شده در استانداردهای موصوف است و دلیل اصلی آلودگی هوای تهران و سایر کلان‌شهرهای کشور، بالا‌بودن میزان مصرف سوخت خودروها (اعم از خودروهای سبک، سنگین، موتورسیکلت‌ها و... و عدم رعایت استانداردهای تدوین‌شده در این زمینه) استاندارد ملی ۴۲۴۱ با عنوان دستورالعمل برچسب انرژی خودروهاست و ارتباطی به کیفیت سوخت که مطابق استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ تولید و عرضه می‌شود، ندارد. 

وزیر نفت: تولید بنزین افزایش نداشت 

ادعای افزایش تولید بنزین از سوی شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی در شرایطی است که جواد اوجی، وزیر نفت، می‌گوید تولید بنزین افزایش نداشته است. وزیر نفت در تاریخ ۱۲ مهر سال جاری و در جمع خبرنگاران درباره اینکه آیا بحث واردات بنزین جدی است یا خیر، به خانه ملت توضیح داد: متأسفانه در چند سال گذشته به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در بخش پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها، تولید بنزین افزایش نداشته است. این در حالی است که با کاهش بیماری کرونا، تردد و سفرهای مردم به‌ویژه در سه ماه تابستان افزایش پیدا کرد و در نهایت مصرف بیشتر شد، اما با مدیریت موضوع، اجازه ندادیم مردم در تأمین بنزین دچار مشکل شوند. وزیر نفت ادامه داد: همچنین از آغاز به کار دولت، احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها را دنبال کردیم که وزارت نفت با همکاری بانک‌ها، ساخت پالایشگاه ۳۰۰‌هزار‌بشکه‌ای را با نام شهید سلیمانی در کنار پالایشگاه ستاره خلیج فارس کلید زده و ساخت پالایشگاه ۳۰۰‌هزار‌بشکه‌ای دیگری نیز در منطقه مکران دنبال می‌شود. او بیان کرد: از طرف دیگر، طرح‌های توسعه‌ای مشابه‌ را به‌طور جد دنبال می‌کنیم؛ به‌طوری‌که تا پایان امسال یا ابتدای سال آینده پالایشگاهی به ظرفیت ۶۰ هزار بشکه در منطقه سیراف به بهره‌برداری می‌رسد. اوجی مطرح کرد: در بحث بهینه‌سازی و افزایش کیفیت محصولات پالایشگاهی نیز پروژه‌های متعددی در پالایشگاه‌های جاری بالغ بر ۱۲ میلیارد دلار تعریف کردیم که امیدواریم نخستین پروژه را با عنوان پالایشگاه اصفهان در قالب تولید گازوئیل یورو‌ ۵ به بهره‌برداری برسانیم. گزارش‌های ضد‌و‌نقیض درباره کاهش تولید بنزین در شرایطی رخ می‌دهد که مصرف بنزین رشد داشته است. طبق اعلام افشین مهدوی، مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، «از اول فروردین‌ سال 1401 تا پایان تیرماه امسال، به‌طور میانگین روزانه صد‌میلیون‌و 900 هزار لیتر بنزین در کشور توزیع شده است». بنا بر گزارش تسنیم، وزارت نفت این رقم را مصداق افزایش 14‌درصدی مصرف بنزین در مقایسه با سال گذشته می‌داند. دولت در ماه‌های گذشته برای کنترل مصرف بنزین سهمیه بنزین آزاد کارت‌های سوخت را به صد لیتر کاهش داده و کارت سوخت بسیاری از جایگاه‌داران استان‌های مرزی نیز جمع‌آوری شده و عرضه بنزین با کارت سوخت جایگاه‌داران در مناطق مرزی به موارد اضطراری محدود شده است که این مسائل می‌تواند از چالش ناترازی بنزین در کشور حکایت داشته باشد. این مجموعه مسائل باعث شده برخی زمزمه افزایش قیمت بنزین را سر دهند. هرچند دولت و مجلس بارها اعلام کرده‌اند که فعلا تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین ندارند، اما موضوع ناترازی انرژی و نگرانی‌ها درباره آن، این روزها بیشتر از همیشه در بدنه دولت و ساختمان بهارستان به گوش می‌رسد. اگرچه حمید حسینی، فعال اقتصادی حوزه انرژی، معتقد است شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی نباید این مسئله را به یک معما تبدیل کند. او می‌گوید: «اشکالی ندارد که در صورت افزایش مصرف، بنزین در کشور از طریق بنزین تولیدی یا واردات تأمین شود و در تولید نیز ترکیباتی اضافه شود تا بتوانند کم‌کم ترکیبات را طوری اصلاح کنند که استاندارد باشد. رفورمیت اضافه کنند و بتوانند بنزین کمتر از استاندارد یورو4 تولید کنند؛ اما انکار و عدم پاسخ‌گویی از سوی پالایش نفت عجیب است. استاندارد هم بالاخره باید بگوید که بنزین داخل در چه وضعیتی است. ما وقتی آمار صادرات را می‌گیریم، سال گذشته حدود 32 میلیون تن میعانات گازی، هیدروکربن و... صادر شده و رقم بزرگی بوده است. نزدیک به 10 میلیارد دلار از پتروشیمی‌ها را دربر می‌گیرد و جزء فراورده‌های نفتی فروخته‌اند. امسال که آمار را نگاه می‌کنیم، به‌شدت کاهش پیدا کرده است. از آن طرف، سهامداران پتروشیمی‌ها می‌گویند چرا امسال کار صادراتی انجام نمی‌شود و همه در حال ذخیره‌اند و این شک به وجود می‌آید که محصول تولیدی را برای مصرف داخل ذخیره کنند و در حال تحویل فراورده‌ها از تولیدکننده هستند. چه اشکالی دارد؟ اگر می‌توانند یک بنزین خوب تولید کنند و اگر هنر تولید بنزین را در داخل داشته باشیم، نگرانی ندارد؛ اما باید اطلاع‌رسانی هم صورت بگیرد».