شناخت علائم اضطراب در کودکان

شناخت علائم اضطراب در کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است. مشکل اضطراب تمام گروه‌های سنی از‌جمله کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، تقریبا 7.1 درصد کودکان سه تا 17‌ساله دچار مشکل اضطراب هستند؛ موضوعی که «سلامت اول» به‌طور کامل به آن پرداخته و در ادامه می‌آید. اگر متوجه افزایش ترس، استرس و نگرانی در کودک خود شده‌اید، ممکن است آنها با یک اختلال اضطراب روبه‌رو باشند. توانایی شناسایی علائم و نشانه‌ها، اولین قدم اساسی در کمک به کودک شما در مواجهه با اضطراب است. این مقاله به روش‌های یادگیری نحوه شناسایی علائم اضطراب در کودکان، چگونگی تشخیص اضطراب و نحوه درمان آن در این گروه سنی پرداخته است.

علائم اضطراب در کودکان چیست؟

فهرست عناوین : اضطراب عمومی، اضطراب جدایی، فوبیای خاص، اضطراب اجتماعی، آگورافوبیا (ترس از ازدحام)، وحشت

چگونه اضطراب در کودکان تشخیص داده می‌شود؟

روش‌های کمک به کودک در کاهش اضطراب: اضطراب در کودکان چگونه درمان می‌شود؟ درمان اضطراب در کودکان، داروی رفع اضطراب در کودکان ، چشم‌انداز کودکان مبتلا به اضطراب در آینده چیست؟

برخی از علائم عمومی اضطراب در کودکان شامل موارد زیر است: ترس و نگرانی بیش از حد که اغلب به خانواده، مدرسه، دوستان یا فعالیت‌های دیگر مربوط می‌شود، احساس نگرانی قبل از وقوع اتفاق، اعتماد‌به‌نفس پایین و عزت‌نفس، علائم جسمی مانند دل‌درد، سردرد، دردهای عضلانی یا تنش، خستگی و بی‌قراری، تحریک‌پذیری، تغییر در اشتها، عدم تمرکز، تحریک‌پذیری و ناتوانی در آرامش، مشکل خواب و کابوس، ترس از اشتباه یا خجالت‌کشیدن

طبق گزارش مجله آکادمی روان‌پزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا، کودکان می‌توانند در مراحل مختلف رشد با یک اختلال اضطراب روبه‌رو شوند.

اختلال اضطراب عمومی در سال‌های مدرسه، نوجوانی و سال‌های بزرگسالی شیوع دارد. علاوه بر علائم عمومی ذکر‌شده در بالا، کودکان مبتلا به اختلال اضطراب عمومی اغلب علائم زیر را دارند: نگرانی‌های غیرقابل کنترل یا بیش از حد مربوط به فعالیت‌ها و برنامه‌های روزمره، نگرانی‌های غیرواقعی که بر روی یک موضوع یا موقعیت خاص متمرکز نیستند، نگرانی در مورد آینده، مشکل در به حداقل رساندن نگرانی، نیاز مداوم به اطمینان خاطر، نگرانی غیرمعمول در مورد برآورده‌کردن انتظارات خانواده، مدرسه یا دوستان.

تشخیص اضطراب در کودکان

اضطراب جدایی اغلب در سال‌های پیش‌دبستانی ظاهر می‌شود. علائمی که باید از آنها آگاهی داشت، عبارت‌اند از: نگرانی یا پریشانی بیش از حد هنگام دور‌بودن یا فکر‌‌کردن در مورد دور‌بودن از والدین، امتناع از رفتن به مدرسه، نگرانی شدید یا ترس از خواب در محلی به‌جز خانه، احساس ترس یا وحشت هنگام جدا‌شدن از والدین، چسبیدن به والدین.

سکوت انتخابی نوعی دیگر از اضطراب است که کودکان در شرایط خاصی صحبت نمی‌کنند. برای مثال، کودکی ممکن است آزادانه و اغلب در خانه صحبت کند اما وقتی در مدرسه است، صحبت نکند. این شرایط معمولا قبل از 10‌‌سالگی وجود دارد. هراس‌های خاص ممکن است کودکان را در سال‌های مدرسه تحت تأثیر قرار دهد. علائمی که باید از آنها آگاهی داشت، عبارت‌اند از: نگرانی یا ترس بیش از حد از یک موقعیت خاص مانند دندانپزشکی، عبور از روی پل یا قرار‌گرفتن در آسانسور، ترس یا نگرانی بیش از حد در مورد شیئی مانند حیوانات، حشرات یا سوزن‌ها.

اضطراب اجتماعی به‌طور کلی در اوایل سال‌های نوجوانی در حدود 13‌‌سالگی ظاهر می‌شود. علائمی که باید از آنها آگاهی داشت، عبارت‌اند از: ترس یا نگرانی بیش از حد در موقعیت‌های اجتماعی، ترس از قضاوت یا ارزیابی منفی توسط دیگران، پرهیز از موقعیت‌های اجتماعی و مدرسه، روابط معدود همسالان یا دوستی‌های خارج از خانواده.

آگورافوبیا در سال‌های بعد، زمانی که افراد نوجوان و بزرگسال هستند، آشکارتر است. هنگامی که یک فرد جوان مبتلا به آگورافوبیا است، ممکن است بیش از حد نگرانی یا ترس از قرار‌گرفتن در موقعیت‌هایی مانند جمعیت را داشته باشد. در صورت بروز علائم وحشت، فرد قادر به فرار یا کمک‌کردن به دیگران نیست.

درمان اضطراب در کودکان

وحشت به‌طور‌کلی در سال‌های بعد مانند نوجوانی یا جوانی بروز می‌کند. علائم وحشت اغلب شامل موارد زیر است: ناراحتی یا ترس شدید در مکان‌ها یا موقعیت‌های خاص، طپش قلب، تنگی‌ نفس.

اگرچه کودکان و بزرگسالان علائم اضطرابی زیادی دارند، اما نحوه ابراز ترس و نگرانی آنها بسیار متفاوت است. بزرگسالان اغلب ممکن است احساس خود را به زبان بیاورند، اما کودکان ممکن است اضطراب خود را از طریق رفتارهای منفی مانند بد‌اخلاقی یا سایر علائم جسمی نشان دهند.

اگر این سؤال در ذهن شما پیش آمده که آیا فرزند شما اختلال اضطرابی دارد یا خیر، اولین قدم مشورت با پزشک متخصص اطفال یا ارائه‌دهنده مراقبت‌های اولیه کودک است.

متخصصان می‌توانند به ارزیابی شدت اضطراب کمک کنند و یک متخصص بهداشت روان یا کلینیکی را که متخصص در تشخیص و معالجه اضطراب کودکان است، توصیه می‌کنند.

هنگامی که یک متخصص درمان، روان‌شناس یا روانپزشک پیدا کردید تا کودک تحت نظر او باشد، احتمالا این متخصص ارزیابی‌ای را انجام می‌دهد که شامل ابزارهای غربالگری و ارزیابی‌هایی است که به‌‌طور خاص برای کودکان طراحی شده است.

پس از دستیابی به تشخیص درست، متخصص در تهیه یک برنامه درمانی که ممکن است شامل روان‌درمانی، دارو و مداخلات در سبک زندگی باشد، به رفع اضطراب کودک کمک می‌‌کند.

یکی از راه‌های کمک به کودک برای کاهش اضطراب، آموزش راه‌های کنار‌آمدن با عوامل استرس‌زاست. در اینجا چند مورد بیان شده است:

با کودکان یوگا کنید.

یک مکان آرام را شناسایی کنید که ایمن باشد و به کودکان فضای کافی برای بازی و نفس‌کشیدن را می‌دهد.

تمرینات تنفس عمیق را به آنها بیاموزید.

برای پروژه‌های هنری مانند نقاشی و کاردستی مواد لازم را تهیه کنید.

به کودکان کمک کنید تا افکار منفی خود را شناسایی کرده و با آنها مقابله کنند.

به آنها اجازه دهید دفتر یادداشتی را برای نوشتن احساسات خود داشته باشند.

برای کمک به کودک در شناسایی شخصیت‌هایی که با اضطراب روبه‌رو هستند، کتاب بخوانید.

برای انجام فعالیت بدنی بیرون بروید.

روش درمان اضطراب در کودکان

خبر خوب در مورد اضطراب، به‌ویژه در کودکان، این است که این اختلال قابل درمان است. در اینجا شایع‌ترین گزینه‌های درمانی برای کودکان مبتلا به اضطراب وجود دارد:

شواهد تجربی مبنی بر تأثیر کوتاه‌مدت درمان‌های شناختی رفتاری (‌CBT) و مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) برای کودکان و نوجوانان وجود دارد. بیشتر متخصصان ابتدا CBT را آزمایش می‌کنند، خصوصا برای اضطراب خفیف تا متوسط.

CBT یک استاندارد طلایی برای درمان اضطراب در نظر گرفته شده است. طبق یک تحقیق در سال 2015، چندین مؤلفه اصلی CBT می‌توانند به کودکان در مدیریت علائم اضطراب کمک کنند. این موارد شامل: آموزش مقابله با اضطراب به کودکان و مراقبان، تکنیک‌های آموزش برای مدیریت علائم اضطرابی، استفاده از بازسازی شناختی برای به چالش کشیدن افکار تحریک‌کننده اضطراب، قرار‌گرفتن در موقعیت‌های ترسناک، تمرین حل مسئله برای کنار‌آمدن با شرایط اضطراب‌آور، آموزش ذهن‌آگاهی.

مداخلات مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی همچنین ممکن است به کودکان در مدیریت علائم اضطراب کمک کند. تحقیقات معتبر دریافتند که استفاده از تکنیک‌های درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی ممکن است به کودکان و نوجوانان مبتلا به اضطراب جدایی، اضطراب تعمیم‌یافته و اضطراب اجتماعی کمک شایانی کنند‌‌. داروهای تجویزی مانند SSRI اغلب برای موارد جدی‌تر از اضطراب یا در شرایطی که استفاده از این دو با هم مناسب به نظر می‌رسد، اختصاص دارند.

طبق یک مطالعه و بررسی در سال 2018 مشخص شد داروهای تجویزی مانند SSRI‌ها معمولا یک درمان دارویی خط اول برای اضطراب کودکان هستند. SSRIهایی که ممکن است برای رفع اضطراب در کودکان تجویز شوند، عبارت‌اند از: فلوکستین(Prozac)، سیتالوپرام (Celexa)، اسکیتالوپرام (لکساپرو)، سرترالین (زولوفت)، پاروکستین (Paxil).

کودکان بسیار مقاوم هستند. با مداخلات مناسب، از‌جمله درمان و حمایت، آنها می‌توانند یاد بگیرند علائم اضطراب را مدیریت کنند و زندگی کاملی داشته باشند. برای بعضی از بچه‌ها، اضطراب ممکن است یک بیماری مادام‌العمر باشد؛ اما برای بعضی دیگر، علائم و اثرات آن موقتی و مربوط به یک وضعیت خاص است. خبر خوب این است که درمان این اختلال بسیار مؤثر است و وضعیت آینده کودکان و نوجوانان در آینده بسیار امیدوار‌کننده است. با‌این‌حال، پزشک کودک شما باید اطمینان حاصل کند که علائم اضطراب عوارض جانبی یک داروی خاص نیست. داروهایی که ممکن است علائم اضطراب ایجاد کنند عبارت‌اند از: گشادکننده برونش، ضد احتقان بینی، آنتی‌هیستامین‌ها، استروئیدها، محرک‌ها، داروهای ضد‌افسردگی، داروهای ضد‌روان‌پریشی، قطع مصرف بنزودیازپین‌ها.

اضطراب چیزی است که همه بچه‌ها تجربه می‌کنند. اینکه هر چند وقت یک بار آن را تجربه می‌کنند و شدت آن چقدر باشد، مشخص می‌شود که آیا شما باید برای کودک خود از یک متخصص کمک بگیرید یا خیر.