دوی امدادی خدمات شهری

سید‌آرش‌‌حسینی‌میلانی-رئیس کمیته محیط زیست  شورای پنجم تهران:‌ خدمات شهری در چارچوب وظایف شهرداری‌ها، معمولا به مثابه وظیفه‌ای ذاتی و بنیادی شناخته می‌شود و گاهی خدمت‌رسانی در این حوزه چنان بدیهی و مسلم فرض می‌شود که فقط در هنگام کاستی‌ها و بحران‌ها، توجه‌ها را به خود جلب می‌کند. از منظری دیگر خدمات شهری را می‌توان به مسابقه دوی امدادی بی‌پایانی تشبیه کرد که مدیریت شهری موظف است بر موانع بی‌شماری در هر دوره مدیریتی غلبه کند و هیچ نوع توقفی در عرصه خدمت‌رسانی موردپسند تماشاگران نیست. 

مدیریت شهری در پایان هر دوره چوب مسابقه (برنامه‌ها، سیاست‌ها و پروژه‌های در دست مطالعه یا در‌حال‌ساخت) را به دست دونده بعدی می‌دهد و هرچه این چوب با هماهنگی و دقت بیشتری دست‌به‌دست شود، موفقیت بیشتری حاصل خواهد شد. با نگاهی به فعالیت‌های متنوع حوزه خدمات شهری در اولین سال دوره ششم، رکوردهای متفاوتی از این مسابقه امدادی را می‌توان مشاهده  و ارزیابی کرد.

در حوزه مدیریت پسماند، طرح جامع پسماند که در دوره پنجم تهیه و تصویب شد، در دستان دوندگان دوره ششم باید به برنامه‌های عملیاتی تبدیل شود. هرچند در نخستین سال اجرای این برنامه، مکث‌هایی در پیمایش مسیر مشاهده شد اما خوشبختانه با تشکیل کمیته راهبری در سازمان مدیریت پسماند و حمایت نسبی شورای ششم انتظار می‌رود عقب‌ماندگی‌ها در سال دوم جبران شود. در ادامه مسیر حتما باید به این نکته توجه داشت که تکمیل برنامه‌های نرم‌افزاری مانند طراحی نظام جایگزین سیستم پرداخت عوارض‌ یا ساماندهی نظام پیمانکاری، در سایه پروژه‌های سخت‌افزاری قرار نگیرد و پشتیانی فنی و بودجه‌ای مناسب از آنها انجام شود.

سیاست تملک باغات در نواحی کم‌برخوردار و تبدیل آنها به بوستان عمومی در دوره پنجم به‌صورت جدی پیگیری و حمایت می‌شد به‌طوری‌که در سال پایانی بودجه‌ا‌ی اختصاصی بالغ بر 300 میلیارد تومان به آن اختصاص یافت و در طول این دوره 21 بوستان محله‌ای به بهره‌برداری رسید. انتظار می‌رفت در دوره ششم حداقل در هر شش ماه یک تا دو باغ تملک‌ یا بوستان‌سازی شود که ظاهرا این برنامه روان و سازمان‌یافته با مانع بلندی از سوی شهرداری مرکز مواجه شده و منابع تجمیع‌شده برای این فعالیت صرف پرداخت حقوق و دستمزد شده است‌. شورای ششم هم با وجود برخی تلاش‌ها در احیای این برنامه چندان توفیقی نداشته است؛ به‌ویژه آنکه در فصل بودجه 1401 به‌جای تقویت منابع تأمین بودجه این ردیف، با عدم افزایش متناسب نرخ عوارض قطع درختان، عملا تأمین مالی این برنامه را در مواجهه با نرخ تورم شتابان در حوزه تملک املاک تنها گذاشتند.

 از سوی دیگر با وجود گذشت یک سال از ایراد نقدهای تند‌و‌تیز به طرح خانه‌باغ از سوی برخی از اعضای شورای ششم، خبری از طرح جایگزین آن توسط مدیریت شهری به گوش نمی‌رسد، هرچند ‌هنوز می‌توان امید داشت در سال دوم، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهرداری نتایج مطالعات طرح جایگزین را ارائه کند.

در دوره پنجم مانند دوره‌های قبلی توسعه و گسترش میادین میوه‌و‌تره‌بار و احداث ایستگاه‌های آتش‌نشانی مورد توجه بود و شورای پنجم با وجود تمام محدودیت‌های ناشی از افت ساخت‌وساز و رکود کرونایی، با تقویت منابع بودجه‌ا‌ی این برنامه‌ها آهنگ خدمت‌رسانی را حفظ کرد و معاونت خدمات شهری و سازمان‌های مرتبط نیز با هماهنگی و سازماندهی مناسب، اهداف برنامه سوم را محقق کردند‌ اما در دوره ششم افت محسوسی در برنامه‌های عمرانی این دو حوزه در سال اول مشاهده می‌شود. در بخش توسعه ایستگاه‌های آتش‌نشانی به نظر می‌رسد مانند برنامه تملک باغات، منابع درآمدی اختصاصی سازمان به چاه ویل هزینه‌های عمومی شهرداری واریز می‌شود و تداوم این روند برنامه نوسازی و توسعه ایستگاه‌ها را دچار عقب‌گرد خواهد کرد. مدیریت شهری در اسفند 1400 وعده افزایش 200‌درصدی میادین و بازارها را در سال 1401 مطرح کرده است که این رشد انفجاری خوش‌بینانه بوده و در سال دوم در صورت رفع مشکلات اجرائی، دستیابی به اهداف برنامه پنج‌ساله سوم در این بخش منطقی‌تر به نظر می‌رسد.

توسعه سامانه‌های هوشمند در حوزه خدمات شهری یکی از اولویت‌های دوره پنجم بود، ازجمله در حوزه پسماند فعالیت دو اپلیکیشن جمع‌آوری و تفکیک زباله‌های خشک توسط بخش خصوصی و نظارت فاوای شهرداری کلید خورد. در زمینه افزایش تاب‌‌آوری شهر در برابر مخاطرات سیل نیز توسعه سامانه هشدار سیل پیگیری شد و 10 ایستگاه باران‌سنجی راه‌اندازی شد و در بخش فضای سبز نیز طراحی و راه‌اندازی سامانه نهال با هدف ایجاد شبکه یکپارچه احجام و اطلاعات ریزمتره و تهیه شناسنامه الکترونیکی درختان در دستور کار قرار گرفت.

 با گذشت یک‌سال از دوره ششم، گزارش شفافی از عملکرد سیستم‌های مذکور در اختیار شهروندان قرار نگرفته است و معلوم نیست که چرا مدیریت شهری در این خط برنامه‌ای نه‌تنها بر شتاب و قدرت خود نیفزوده بلکه‌ بر اساس شواهد و قرائن ظاهرا میدان مسابقه را ترک کرده است؟ امید که با تقویت پیگیری‌ها و نظارت‌ها توسط کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شاهد تکمیل، اصلاح و بهره‌برداری بهینه از سامانه‌های مذکور در سال دوم فعالیت باشیم.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.