تور دیپلماتیک ولیعهد

ولیعهد عربستان از امروز و با سفر به مصر، تور منطقه‌ای خود را آغاز می‌کند و در ادامه هم اردن و ترکیه میزبان او خواهند بود. هر سه کشور در سال‌های اخیر کم‌و‌بیش تنش‌هایی با ریاض داشتند و این سفرها پیش از ورود جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به اسرائیل و عربستان، در جهت سیاست تنش‌زدایی ریاض با قدرت‌های منطقه تفسیر می‌شود. منابع دیپلماتیک گزارش داده‌اند شاهزاده محمد بن‌سلمان قرار است در این سفر با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، دیدار و درباره مسائلی ازجمله تأثیر جنگ در اوکراین بر منطقه و مقدمات سفر هفته‌های آینده جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، به عربستان سعودی گفت‌وگو کند. پس از تهاجم روسیه به اوکراین، اروپا به‌ دنبال کاهش وابستگی انرژی خود به روسیه است. به همین علت به‌ نظر می‌رسد تمایل ایالات متحده برای بهبود روابط با کشورهای خلیج فارس بیشتر شده است. به گزارش رویترز، به نقل از دیپلمات‌های غربی، ایالات متحده از کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌خواهد تا علنا مسکو را به‌ دلیل حمله به اوکراین محکوم کنند؛ اما کشورهای حوزه خلیج فارس سعی کرده‌اند موضع بی‌طرفی خود را در جنگ روسیه با اوکراین حفظ کنند. این کشورها در سال‌های اخیر و پس از کاهش تمایل ایالات متحده به حمایت از متحدان سنتی خود در خاورمیانه، رابطه خود با مسکو را تقویت کردند و قصد ندارند با حمایت علنی از اوکراین، خشم ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را برانگیزند. از زمان قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد حکومت عربستان در کنسولگری عربستان در استانبول، رابطه دموکرات‌های آمریکا با عربستان سردتر شده و جو بایدن در دوره رقابت‌های انتخاباتی وعده داده بود تنبیه‌هایی علیه محمد بن‌سلمان وضع خواهد کرد. بایدن از زمان پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 تاکنون به عربستان سفر نکرده و این مسئله در میان رؤسای جمهور دهه‌های اخیر آمریکا که ریاض را یکی از متحدان سنتی واشنگتن در خاورمیانه می‌دانستند، بی‌سابقه به شمار می‌آید. بایدن اخیرا درباره سفر ماه آینده خود به عربستان سعودی گفت: «قرار نیست با محمد بن‌سلمان ملاقات کنم. به یک نشست بین‌المللی می‌روم و او نیز بخشی از آن خواهد بود». پیش از این، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرده بود رئیس‌جمهوری این کشور همراه رؤسای جمهوری هشت کشور دیگر به دعوت ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، برای شرکت در نشست سران شورای همکاری خلیج فارس به عربستان سعودی سفر می‌کند. همچنین گفته شده بود بایدن و مقام‌های آمریکایی با ملک سلمان و اطرافیانش دیداری دوجانبه خواهند داشت و ولیعهد عربستان سعودی نیز در این دیدار حضور خواهد داشت. در همین ارتباط «کرین ژان پی‌یر» سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به سؤالی درباره سفر جو بایدن به عربستان سعودی گفت: «عربستان سعودی نزدیک به ۸۰ سال است که شریک راهبردی ایالات متحده است و تردیدی نیست که منافع مهم ما با این کشور در هم تنیده است». مقام‌های سعودی در مورد سفر ولیعهد آن کشور به مصر اظهار‌نظری نکرده‌اند. عربستان سعودی از متحدان مصر به شمار می‌آید و از زمان روی کار آمدن السیسی، از قاهره حمایت مالی زیادی کرده است. این حمایت تا جایی پیش رفت که عربستان سعودی پنج میلیارد دلار در بانک مرکزی مصر سپرده‌گذاری کرد. دولت مصر اعلام کرده است همکاری با صندوق ثروت ملی عربستان منجر به سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری در آن کشور خواهد شد.

آنکارا چشم‌انتظار ولیعهد

علاوه بر مصر، دولت اردوغان هم چشم‌انتظار سفر محمد بن‌سلمان به ترکیه است. کمتر از دو ماه بعد از سفر رجب ‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به عربستان سعودی، مقام‌های ترکیه رسما اعلام کردند با دعوت رسمی رئیس‌جمهوری این کشور، شاهزاده محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، روز چهارشنبه در آنکارا میهمان اردوغان است. خبرگزاری آناتولی ترکیه در گزارشی نوشت اردوغان بعد از ادای نماز جمعه در استانبول در جمع خبرنگاران گفت با ولیعهد عربستان سعودی در آنکارا دیدار و گفت‌وگو خواهد داشت. رویترز در گزارشی سفر آتی ولیعهد عربستان سعودی به آنکارا را گامی دیگر برای «احیای روابط تیره» میان دو کشور توصیف کرد. بلومبرگ هم در گزارش خود سفر پیش‌روی شاهزاده محمد بن‌سلمان به آنکارا را در راستای بهبود روابط ریاض-آنکارا و نیاز اقتصادی دولت ترکیه به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی دانست.

تورم در ترکیه به بالای ۷۰ درصد رسیده است. دولت اردوغان تلاش می‌کند با جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و تقویت روابط تجاری با کشورهای منطقه، به‌طور مشخص از میان کشورهای صادرکننده نفت، موقعیت خود را در آستانه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده بهبود بخشد. بلومبرگ در گزارش خود نوشته است دولت اردوغان امیدوار است سطح مبادلات تجاری میان دو کشور به پیش از سال ۲۰۱۸ بازگردد. صادرات به عربستان سعودی نقش مهمی برای اقتصاد ترکیه دارد. از اواخر سال ۲۰۲۰، پس از اعمال برخی محدودیت‌ها که صادرکنندگان ترکیه آن را «تحریم‌های غیررسمی» عربستان سعودی می‌نامند، حجم صادرات ترکیه به این کشور به‌شدت کاهش یافت. در سال گذشته میلادی، ترکیه تنها کمی بیش از ۲۰۰ میلیون دلار به عربستان سعودی کالا صادر کرد. در حالی که تنها یک سال قبل از آن، حجم صادرات ترکیه به عربستان سعودی حدود ۳.۲ میلیارد دلار بود. اردوغان پیش‌تر تلاش کرده است روابط آنکارا با امارات متحده عربی و مصر را نیز بهبود ببخشد.