تسریع فرایند تاریخ
رضا صدیق
در ایام کرونا و با خانهنشینی مردم، لزوم گذراندن وقت در خانه ایجاب کرد که شبکه نمایش خانگی در شکل موجودش نقش مهمی ایفا کند. به حدی که حتی اکرانهای آنلاین را نیز بر عهده گرفت و نقشآفرینیاش را به اوج رساند. کرونا نقش مهمی در همهگیرشدن دو شبکه نمایش خانگی فیلیمو و نماوا داشت؛ زیرا تنها سرگرمی موجود در قرنطینه بود و مجالی برای وقتگذراندن. هر دو شبکه در سالهای شروع فعالیت رشد کردهاند و رقابت میانشان نیز سبب حرکت رو به جلوی هر دو شده است. بماند که بهتازگی بر سر اینکه چه کسی یا جایی نقش ممیزی این شبکهها را دارد، جنجالی به پا شده بود که گذشت؛ اما در کل، هر دو به دلیل شرایط موجود حضورشان سبب شروع فصل تازهای در فضای رسانهای کشور شدهاند. اینکه بهتازگی مانند شبکههایی نظیر نتفلیکس و اچبیاو در شکل اصیلش شروع به تولید سریال و برنامه در حد توان و استاندارد عرفی فضای رسانهای کشور کردهاند نیز نشان میدهد هر دو میدانند که به چه سمتی باید حرکت کرد.
سالها پیش یکی از منتقدان فرنگی که اسمش یادم نیست، در یادداشت نقد فیلمی گفته بود «سرنوشت در سالن سینما فیلمدیدن، مانند به اپرا رفتن خواهد شد». دلیلش را هم بعدتر چنین توضیح داده بود که به دلیل وسعت دستگاههای ارتباطی و مخصوصا مدیوم سریال که شکل جدیدی از تولید بصری را آفریده است، به سالن سینما رفتن برای دیدن فیلم بدل به یک کار لوکس میشود، مثل اپرا رفتن. یعنی هم از نظر هزینه و هم از نظر فرم مواجهه با موضوع، سینما رفتن در آینده یا مختص عشقسینماهاست یا به قول معروف لاکچریها. این توصیف، آن سالها که تازه سریال فرار از زندان و این تیپ سریالها باب شده بود، زیاد فهم نمیشد، اغراقشده به نظر میآمد و خیلی سانتیمانتال؛ اما امروز و با توجه به شرایط پیشآمده و به دلیل عادت مردم از استفاده آنلاین و تماشای اکران آنلاین فیلم، اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، دور نیست زمانی که تهیهکنندگان یک بخش فروش را اکران آنلاین در نظر بگیرند و بعد همزمان اکران سینمایی هم بکنند و خب، چند نفر در خانه میبینند؟ چند نفر به سینما میروند؟
انگار کرونا نقش تسریع فرایند تاریخی را داشته و هوشمندانه همه چیز را سرعت بخشیده است. در شکل عادی این فرایند سالها طول میکشید و حالا چه سریع رخ داد بدلشدن سینما رفتن به یک حرکت لوکس. وقتی در خانه میتوانی ببینی، چرا به سینما میروی؟ یک حال دیگری دارد؟ پس تو یک عشق سینما هستی! این قدم اول محقق شده و قدم دوم هم وقتی مخاطب کمی برای خرید به سینما برود، سالندار مجبور است قیمت را بالا ببرد و بهمرور قیمت بلیت سینما آنقدر زیاد میشود که در فهرست کارهای لاکچری افراد تریپ روشنفکری قرار بگیرد. همه اینها البته در شرایط کرونا کمرنگتر شده است.
شکل سبک زندگیمان در کرونا بهمرور تغییر کرده و باید روایتشان کنیم. باید پیدایشان کنیم. حتی موضوعات سادهای مثل همین سینمای اکران آنلاین یا هر چیز دیگر را باید پیدا کنیم که در مقایسه با قبل از کرونا چه تغییری کرده است. این کشفکردنها باعث میشود بهتر بتوانیم خود را در این تغییرات بشناسیم یا بهتر است بگویم باعث میشود بهتر بفهمیم که جهان و به تبع آن ما نیز به چه سمتی در حال حرکت هستیم.
در ایام کرونا و با خانهنشینی مردم، لزوم گذراندن وقت در خانه ایجاب کرد که شبکه نمایش خانگی در شکل موجودش نقش مهمی ایفا کند. به حدی که حتی اکرانهای آنلاین را نیز بر عهده گرفت و نقشآفرینیاش را به اوج رساند. کرونا نقش مهمی در همهگیرشدن دو شبکه نمایش خانگی فیلیمو و نماوا داشت؛ زیرا تنها سرگرمی موجود در قرنطینه بود و مجالی برای وقتگذراندن. هر دو شبکه در سالهای شروع فعالیت رشد کردهاند و رقابت میانشان نیز سبب حرکت رو به جلوی هر دو شده است. بماند که بهتازگی بر سر اینکه چه کسی یا جایی نقش ممیزی این شبکهها را دارد، جنجالی به پا شده بود که گذشت؛ اما در کل، هر دو به دلیل شرایط موجود حضورشان سبب شروع فصل تازهای در فضای رسانهای کشور شدهاند. اینکه بهتازگی مانند شبکههایی نظیر نتفلیکس و اچبیاو در شکل اصیلش شروع به تولید سریال و برنامه در حد توان و استاندارد عرفی فضای رسانهای کشور کردهاند نیز نشان میدهد هر دو میدانند که به چه سمتی باید حرکت کرد.
سالها پیش یکی از منتقدان فرنگی که اسمش یادم نیست، در یادداشت نقد فیلمی گفته بود «سرنوشت در سالن سینما فیلمدیدن، مانند به اپرا رفتن خواهد شد». دلیلش را هم بعدتر چنین توضیح داده بود که به دلیل وسعت دستگاههای ارتباطی و مخصوصا مدیوم سریال که شکل جدیدی از تولید بصری را آفریده است، به سالن سینما رفتن برای دیدن فیلم بدل به یک کار لوکس میشود، مثل اپرا رفتن. یعنی هم از نظر هزینه و هم از نظر فرم مواجهه با موضوع، سینما رفتن در آینده یا مختص عشقسینماهاست یا به قول معروف لاکچریها. این توصیف، آن سالها که تازه سریال فرار از زندان و این تیپ سریالها باب شده بود، زیاد فهم نمیشد، اغراقشده به نظر میآمد و خیلی سانتیمانتال؛ اما امروز و با توجه به شرایط پیشآمده و به دلیل عادت مردم از استفاده آنلاین و تماشای اکران آنلاین فیلم، اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، دور نیست زمانی که تهیهکنندگان یک بخش فروش را اکران آنلاین در نظر بگیرند و بعد همزمان اکران سینمایی هم بکنند و خب، چند نفر در خانه میبینند؟ چند نفر به سینما میروند؟
انگار کرونا نقش تسریع فرایند تاریخی را داشته و هوشمندانه همه چیز را سرعت بخشیده است. در شکل عادی این فرایند سالها طول میکشید و حالا چه سریع رخ داد بدلشدن سینما رفتن به یک حرکت لوکس. وقتی در خانه میتوانی ببینی، چرا به سینما میروی؟ یک حال دیگری دارد؟ پس تو یک عشق سینما هستی! این قدم اول محقق شده و قدم دوم هم وقتی مخاطب کمی برای خرید به سینما برود، سالندار مجبور است قیمت را بالا ببرد و بهمرور قیمت بلیت سینما آنقدر زیاد میشود که در فهرست کارهای لاکچری افراد تریپ روشنفکری قرار بگیرد. همه اینها البته در شرایط کرونا کمرنگتر شده است.
شکل سبک زندگیمان در کرونا بهمرور تغییر کرده و باید روایتشان کنیم. باید پیدایشان کنیم. حتی موضوعات سادهای مثل همین سینمای اکران آنلاین یا هر چیز دیگر را باید پیدا کنیم که در مقایسه با قبل از کرونا چه تغییری کرده است. این کشفکردنها باعث میشود بهتر بتوانیم خود را در این تغییرات بشناسیم یا بهتر است بگویم باعث میشود بهتر بفهمیم که جهان و به تبع آن ما نیز به چه سمتی در حال حرکت هستیم.