اتحاد بی‌سابقه واشنگتن و دمشق

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: نیروهای ایالات متحده در بزرگ‌ترین تهاجم نظامی پس از سقوط بشار اسد، با اجرای عملیات سنگین هوایی و موشکی علیه بیش از ۷۰ هدف داعش در سوریه، به حمله اخیر به نیروهای آمریکایی در این کشور واکنش نشان دادند. این عملیات که با دستور مستقیم دونالد ترامپ و در هماهنگی بی‌سابقه با حکومت جدید دمشق انجام شد، فصل تازه‌ای از مداخله نظامی واشنگتن در خاورمیانه را با شعار «شکار بی‌رحمانه» آغاز کرد. «این آغاز یک جنگ نیست، این اعلام انتقام است؛ ما دشمنان‌مان را شکار کردیم و تعداد زیادی از آنها را کشتیم»؛ این پیام صریح و خشن پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده بود که دقایقی پس از آنکه آسمان مرکز سوریه با غرش جنگنده‌ها و انفجار موشک‌ها روشن شد، مخابره شد. روز جمعه ماشین جنگی ایالات متحده با تمام توان به حرکت درآمد؛ در عملیاتی که ترکیبی مرگبار از جنگنده‌های اف-۱۵ ایگل، هواپیماهای تهاجمی ای-۱۰ تاندربولت، هلیکوپترهای آپاچی و سامانه‌های موشکی هیمارس، بیش از صد مهمات هدایت‌شونده دقیق را بر مواضع داعش فرو ریختند. یک مقام ارشد نظامی تأیید کرد در این یورش هماهنگ، بیش از ۷۰ هدف راهبردی شامل انبارهای تسلیحات، زیرساخت‌های لجستیکی و مراکز فرماندهی داعش در چندین نقطه از مرکز سوریه منهدم شده است. نکته شایان تأمل در این عملیات، حضور نیروی هوایی اردن در کنار جنگنده‌های آمریکایی بود که نشان‌دهنده گستردگی ائتلاف منطقه‌ای علیه تجدید حیات خلافت خودخوانده است؛ هرچند سخنگوی سفارت اردن در واشنگتن از اظهارنظر فوری در این‌باره خودداری کرد. نام‌گذاری این عملیات به «هاوک‌آی» (لقب ایالت آیووا)، ادای احترامی نمادین به سربازان گارد ملی ایالت آیووا‌ست که هفته گذشته قربانی کمین داعش شدند. برای درک خشم نهفته در پس این حملات سنگین، باید به رویداد خونین 

۱۳ دسامبر بازگشت. آنچه ابتدا یک درگیری ساده به نظر می‌رسید، در‌واقع یک کمین پیچیده و «نفوذی» در قلب همکاری‌های امنیتی جدید بود. طبق گفته مقامات ارشد آمریکایی، در آن روز یک فرمانده محلی ایالات متحده و یک مقام وزارت کشور سوریه در حال برگزاری جلسه‌ای در یک تأسیسات مستحکم فرماندهی امنیت داخلی در نزدیکی شهر باستانی پالمیرا بودند. این جلسه نمادی از دوران جدید سوریه بود؛ جایی که افسران آمریکایی و سوری که سال‌ها در دو سوی جبهه بودند، حالا کنار هم قرار گرفته بودند. اما ناگهان آتش خیانت از آستین یک سرباز سوری زبانه کشید. فرد مهاجم که عضوی از نیروهای امنیتی سوریه بود، روی هم‌قطاران و میهمانان آمریکایی آتش گشود. در این حمله غافلگیرکننده، دو سرباز گارد ملی آیووا و یک مترجم غیرنظامی آمریکایی کشته شدند و سه نظامی دیگر آمریکایی به‌ همراه دو نیروی سوری زخمی شدند. اگرچه مهاجم در تبادل آتش اولیه کشته شد، اما تحقیقات بعدی فاش کرد او دارای دیدگاه‌های افراطی بوده و در فهرست اخراج نیروهای امنیتی سوریه قرار داشته است. این حمله نخستین تلفات رزمی آمریکا در سوریه پس از سقوط حکومت بشار اسد در اواخر سال 2024 محسوب می‌شود. هدف این حمله کاملا روشن بود: ایجاد گسست در همکاری‌های شکننده ضدتروریستی میان دولت ترامپ و دولت جدید سوریه به ریاست احمد الشرع. 

دیپلماسی با چاشنی باروت

این عملیات فراتر از یک انتقام‌گیری نظامی صرف، پرده‌برداری از نظم نوین امنیتی در سرزمین شامات است. این حمله هوایی نخستین آزمون بزرگ برای شراکت امنیتی جدید آمریکا با دولت احمد الشرع بود. الشرع، رهبر سابق شورشیان که اسد را سرنگون کرد، خود پیشینه‌ای پیچیده دارد؛ او که زمانی یکی از چهره‌های شناخته‌شده تروریستی بود و نزدیک به یک دهه پیش روابطش را با القاعده قطع کرد، اکنون متحد غرب در دمشق است. نکته شگفت‌انگیز ماجرا اینجاست که اطلاعات کلیدی برای انجام این حملات دقیق، حاصل همکاری مستقیم دمشق بود. یک مقام ارشد آمریکایی فاش کرد که حمله ۱۳ دسامبر و هماهنگی‌های پس از آن بین دولت‌های آمریکا و سوریه، منجر به کشف «اطلاعات جدیدی» درباره فعالیت‌های داعش و انبارهای تسلیحاتی آنها شد که ارتش آمریکا پیش از آن از وجودشان کاملا بی‌خبر بود. حتی فراتر از این، دولت سوریه در اقدامی که تا سال گذشته غیرقابل تصور بود، رسما از ایالات متحده و سایر کشورهای ائتلاف دعوت کرد تا برای مبارزه با داعش وارد مناطقی شوند که در دوران اسد، ورود نیروهای غربی به آنجا ممنوع بود. دونالد ترامپ نیز برای تحکیم این اتحاد، هفته گذشته قانونی را امضا کرد که تحریم‌های فلج‌کننده «قانون سزار» علیه سوریه را لغو می‌کند. این قانون که برای مجازات حکومت اسد وضع شده بود، اکنون مانعی برای ثبات دولت متحد جدید محسوب می‌شد. ارتش آمریکا پیش از آغاز این عملیات نیز بیکار ننشسته بود. طی هفته گذشته، نیروهای ویژه ایالات متحده و شرکای منطقه‌ای، مجموعه‌ای از یورش‌های برق‌آسا را در عراق و سوریه اجرا کردند که منجر به کشته‌شدن سه شبه‌نظامی و بازداشت ۲۰ نفر دیگر شد. بازجویی از همین بازداشت‌شدگان بود که قطعات پازل اطلاعاتی برای حمله بزرگ جمعه را تکمیل کرد. 

بازگشت هیولای داعش

با وجود شکست سرزمینی داعش در سال ۲۰۱۹، این گروه همچنان به‌عنوان یک نیروی شورشی خطرناک به حیات خود ادامه می‌دهد. گزارش بازرس کل پنتاگون در ماه ژوئن هشداری تکان‌دهنده داد: داعش قصد دارد با سوءاستفاده از بی‌ثباتی‌های پس از سقوط اسد، حدود 9 تا 10 هزار جنگجوی زندانی و 

26 هزار نفر از اعضای خانواده آنها را که در شمال شرق سوریه نگهداری می‌شوند، آزاد کند. این سناریوی کابوس‌وار می‌تواند ارتشی تازه‌نفس را در اختیار خلیفه پنهان قرار دهد. اندرو تابلر، کارشناس مسائل سوریه در انستیتوی واشنگتن و مقام سابق دولت اول ترامپ، در گفت‌وگو با نیویورک‌تایمز معتقد است: «این حملات نشان می‌دهد که داعش هنوز در مرکز سوریه فعال است. ایالات متحده، دولت الشرع و نیروهای دموکراتیک سوریه تا مدتی طولانی درگیر جنگ با داعش خواهند بود». گروه تروریستی داعش که سال گذشته مسئولیت حملات مرگبار در ایران، روسیه و پاکستان را بر عهده گرفت، اکنون با استفاده از سلول‌های مخفی و فضای مجازی، ایدئولوژی رادیکال خود را گسترش می‌دهد.

پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، تلاش کرد نگرانی‌ها درباره آغاز یک جنگ جدید و طولانی در خاورمیانه را کاهش دهد، اما هم‌زمان بر تداوم مشت آهنین تأکید کرد. نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) نیز که متحد اصلی آمریکا در شمال شرق هستند، از حملات هوایی استقبال کردند و آن را عاملی تعیین‌کننده برای جلوگیری از سازماندهی مجدد هسته‌های تروریستی دانستند. این در حالی است که ایالات متحده هم‌اکنون حدود هزار نیروی خود را در سوریه حفظ کرده است؛ نیمی از تعدادی که در ابتدای سال در این کشور حضور داشتند. کاهش نیروها بازتابی از تغییر شرایط امنیتی بود، اما حمله اخیر نشان داد حتی با تعداد کمتر چکمه‌پوشان روی زمین، سایه نیروی هوایی آمریکا همچنان بر سر بیابان‌های سوریه سنگینی می‌کند.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.