قمار زلنسکی روی طرح ترامپ

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: ولادیمیر زلنسکی در چرخشی آشکار پذیرفته که بر مبنای طرح ۲۸ماده‌ای دونالد ترامپ برای پایان جنگ مذاکره کند؛ طرحی که با وجود خشم رهبران اروپایی و اتهام «تسلیم»، شامل واگذاری سرزمین‌های شرقی به روسیه، بازگشت مسکو به گروه هفت و تبدیل دوباره به گروه هشت و کاهش 50درصدی ارتش اوکراین است.

جزئیات طرحی که پنجشنبه‌شب افشا شد، عمق امتیازاتی را که واشنگتن از کی‌یف طلب می‌کند نمایان کرد؛ معامله‌ای تلخ که بوی تغییر دائمی نقشه اروپا را می‌دهد.

این سند که از سوی واشنگتن و مسکو تنظیم شده، کی‌یف را ملزم می‌کند بخشی از خاک خود را به روسیه واگذار کرده و ارتش خود را نصف کند. طبق مفاد این طرح، اوکراین حق حمله به خاک روسیه را نخواهد داشت و استفاده از نیروی نظامی برای بازپس‌گیری سرزمین‌هایی که مسکو از آنها اشغال کرده، ممنوع است. همچنین ورود نیروهای ناتو به اوکراین خط قرمز اعلام شده و جنگنده‌های خارجی فقط اجازه استقرار در لهستان را خواهند داشت. در ازای این طرح صلح، روسیه کنترل کامل منطقه دونباس و شبه‌جزیره کریمه را در اختیار خواهد گرفت. امتیازات به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ تمام دارایی‌های مسدودشده روسیه بازگردانده می‌شود و این کشور مجددا به گروه هفت (جی-۷) دعوت خواهد شد تا جی-۸ دوباره شکل بگیرد. با وجود انتقادهای گزنده رهبران اروپایی، یک مقام اوکراینی تأیید کرد که زلنسکی موافقت کرده روی مفاد این طرح کار کند تا به «پایانی عادلانه برای جنگ» برسد.

زلنسکی خود نیز در اظهارنظری جداگانه تأکید کرد که اوکراین آماده انجام کاری «سازنده» برای پایان‌دادن به جنگ است. او در تلگرام نوشت: «تیم‌های اوکراین و ایالات متحده، روی بندهای طرح پایان جنگ کار خواهند کرد. ما برای کاری سازنده، صادقانه و فوری آماده‌ایم». او افزود که از روز اول جنگ موضعی ساده داشته‌اند: یک صلح واقعی که با تهاجم سوم شکسته نشود؛ صلحی با کرامت که استقلال و حاکمیت مردم اوکراین را محترم بشمارد.

قرار است زلنسکی در روزهای آینده برای بحث درباره این استراتژی جدید، مستقیما با دونالد ترامپ گفت‌وگو کند. این تحولات سیاسی هم‌زمان با تحرکات میدانی رخ داد؛ کرملین پنجشنبه اعلام کرد ولادیمیر پوتین از پست فرماندهی گروه غرب نیروهای روسیه بازدید کرده و با والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش دیدار داشته است. گراسیموف به پوتین گزارش داد که نیروهای روس شهر کوپیانسک اوکراین را تصرف کرده‌اند؛ هدفی کلیدی در پیشروی مسکو به سمت غرب. ارتش اوکراین سقوط شهر را تکذیب کرده و تلگراف نیز مستقلا آن را تأیید نکرده است.

معماری نفوذ روی میز واشنگتن

کارولین لیویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، طرح ارائه‌شده را یک «طرح خوب» برای هر دو طرف خواند. او به خبرنگاران گفت که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، و استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، در یک ماه گذشته چراغ‌خاموش روی راه‌حلی برای پایان جنگ کار می‌کردند. به گفته او، آنها با هر دو طرف روسیه و اوکراین تعامل داشته‌اند تا بفهمند این کشورها برای صلحی پایدار حاضر به چه تعهداتی هستند.

لیویت افزود: «این طرح خوبی برای روسیه و اوکراین است و باور داریم باید برای هر دو طرف قابل قبول باشد؛ ما سخت تلاش می‌کنیم تا آن را نهایی کنیم». تلگراف روز چهارشنبه گزارش داده بود که استراتژی تازه ترامپ، اوکراین را مجبور می‌کند کنترل دوفاکتوی منطقه دونباس شرقی را واگذار کرده و عملا آن را به ‌عنوان بهای آتش‌بس به روسیه اجاره دهد.

این استراتژی که بدون دخالت کی‌یف میان فرستادگان آمریکا و روسیه توافق شده، علاوه بر نصف‌کردن ارتش اوکراین، این کشور را از داشتن موشک‌های دوربرد منع می‌کند. همچنین استقرار نیروهای خارجی در اوکراین متوقف می‌شود، کمک‌های نظامی آمریکا پایان می‌یابد و هواپیماهای نظامی خارجی حق فرود در این کشور را نخواهند داشت. فشار فرهنگی نیز بخشی از این بسته است؛ زبان روسی باید به زبان رسمی دولتی تبدیل شود و کلیسای ارتدکس روسیه در سرزمین‌های اشغالی جایگاه رسمی پیدا کند.

مقام‌های آمریکایی به کی‌یف وعده داده‌اند که این پیشنهادهای جدید می‌تواند دیپلماسی را احیا کند، آن‌هم پس از آنکه ترامپ برنامه دیدار با پوتین در بوداپست را لغو کرد. تصویری از دیدار زلنسکی با دن دریسکول، وزیر ارتش آمریکا، در روز پنجشنبه منتشر شد. به گفته یک مقام آمریکایی که اکسیوس نقل کرده، دو طرف روی یک «زمان‌بندی تهاجمی برای امضا» توافق کرده‌اند.

نارضایتی اروپا

این استراتژی با واکنش خشمگینانه اروپایی‌ها روبه‌رو شد که از وجود آن بی‌خبر نگه داشته شده بودند. با این حال، مقام‌های بریتانیایی برای آرام‌کردن فضا، از کی‌یف خواسته‌اند پیشنهادهای ترامپ را کاملا نادیده نگیرد. ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، پیش‌تر گفته بود: «صلح نمی‌تواند به معنای تسلیم باشد. ما خواهان تسلیم اوکراین نیستیم».

کایا کالاس، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، در بروکسل گفت که اکنون تمرکز مذاکرات روی این طرح خواهد بود، نه نحوه ضربه‌زدن به اقتصاد و نفت روسیه. او با اشاره به حمایت اروپا از صلح پایدار و عادلانه گفت: «برای اینکه هر طرحی کار کند، نیاز است اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها همراه باشند». کالاس تصریح کرد که در این جنگ یک متجاوز و یک قربانی وجود دارد و هنوز هیچ امتیازی از طرف روسیه شنیده نشده است.

دفتر نخست‌وزیر بریتانیا هم در واکنش به این گزارش گفت که در تمایل ترامپ برای پایان جنگ شریک است، اما اصرار دارد صلح باید «عادلانه و پایدار» باشد. سخنگوی شماره ۱۰ تأکید کرد که بریتانیا بارها به‌روشنی گفته فقط مردم اوکراین می‌توانند آینده خود را تعیین کنند. بارو همچنین گفت گفت‌وگوها برای صلح پایدار ضروری است و باید با آتش‌بس در خط تماس آغاز شود تا بحث منظم درباره سرزمین‌ها ممکن شود.

یوهان وادفول، همتای آلمانی او، نیز تأکید کرد که پیش‌شرط هر مذاکره‌ای، موافقت روسیه با آتش‌بس بدون قید‌وشرط است. رادک سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان، به خبرنگاران گفت: «ما تلاش‌های صلح را می‌ستاییم، اما اروپا حامی اصلی اوکراین است و امنیت اروپا در خطر است، پس انتظار داریم طرف مشورت باشیم». او ابراز امیدواری کرد که به‌جای محدودکردن توان دفاعی قربانی، پتانسیل تهاجمی متجاوز محدود شود.

سایه پوتین بر میز مذاکره

منابع اروپایی از اینکه در بی‌خبری و تاریکی نگه داشته شده‌اند، گلایه کردند، اما کستوتیس بودریس، وزیر خارجه لیتوانی، خوش‌بین‌تر بود. او گفت تراژدی بزرگی نیست که ایده‌هایی برای پایان جنگ مطرح شود و خوب است که این ایده‌ها از طرف آمریکا می‌آید. بودریس افزود: «به نیمه پر لیوان نگاه کنید. اگر آنها روی آن کار می‌کنند، یعنی درگیر ماجرا هستند و آن را رها نکرده‌اند تا اروپا تنها بماند». گفته می‌شود محتوای طرح تا حد زیادی شبیه خواسته‌هایی است که پوتین در دیدار ماه آگوست گذشته با ترامپ در آلاسکا مطرح کرده بود. رئیس‌جمهور آمریکا امیدوار بود کنفرانس دومی در بوداپست برگزار کند، اما چون مسکو از موضع سرسختانه خود کوتاه نیامده بود، آن نشست لغو شد. کرملین روز پنجشنبه اعلام کرد هر طرح صلحی باید ریشه‌های درگیری را از بین ببرد و با اینکه تماسی با آمریکا بوده، مذاکره‌ای با واشنگتن بر سر چنین توافقی انجام نشده است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، حاضر نشد درباره اینکه آیا پوتین در جریان جزئیات طرح قرار گرفته یا نه، اظهارنظر کند. همیش فالکونر، یکی از مقام‌های ارشد وزارت خارجه بریتانیا، به مجلس عوام گفت که این پوتین است که سر میز نمی‌آید، نه اوکراین. او افزود نقطه شروع مذاکرات باید خط تماس فعلی باشد و مرزهای بین‌المللی نباید با زور تغییر کنند. به نمایندگان پارلمان گفته شد ایوت کوپر، وزیر خارجه، در تماس منظم با وزیر خارجه آمریکاست. پریتی پاتل، وزیر خارجه سایه، هشدار داد که دادن «امتیازات ارضی» به روسیه به معنای پاداش‌دادن به «تجاوز وحشیانه و بی‌دلیل پوتین» خواهد بود.

حذف بند فساد

یک مقام ارشد دولتی آمریکا فاش کرد اوکراین یکی از مهم‌ترین بندهای ضدفساد در طرح صلح پیشنهادی آمریکا را تغییر داده و شرط «شفافیت و پیگرد تخلفات» را با «عفو کامل» برای همه اقدامات جنگی جایگزین کرده است.

‌وال‌استریت ژورنال‌ گزارش داد که اوکراین یکی از مهم‌ترین بندهای ضد‌فساد در طرح صلح پیشنهادی آمریکا را تغییر داده است؛ بندی که در نسخه اولیه خواستار شفافیت، بررسی کامل کمک‌های بین‌المللی دریافت‌شده و ایجاد سازوکار حقوقی برای برخورد با تخلفات بود. یک مقام ارشد دولت آمریکا به این روزنامه گفته است ‌بند اصلی طرح تصریح می‌کرد‌‌: «اوکراین یک بررسی جامع از تمامی کمک‌های دریافت‌شده انجام خواهد داد و سازوکار قانونی برای رسیدگی به تخلفات کشف‌شده و مجازات افرادی که به شکل غیرقانونی از جنگ نفع برده‌اند، ایجاد خواهد کرد‌».

اما نسخه منتشرشده به‌صورت عمومی، به‌طور کامل این بخش را تغییر داده و به‌جای آن عبارت «عفو کامل برای تمامی اقدامات ارتکاب‌یافته در طول جنگ» درج شده است. یک مقام کاخ سفید به وال‌استریت ژورنال گفته که این تغییر بنا به درخواست اوکراین انجام شده است. آکسیوس همچنین گزارش داده که در این طرح، آمریکا و برخی کشورهای غربی «رسمیت‌یافتن کریمه و دونباس به ‌عنوان قلمروی روسیه» را نیز در نظر گرفته‌اند. این تحولات هم‌زمان با اوج‌گیری دوباره پرونده‌های فساد در بخش انرژی اوکراین رخ می‌دهد. ۱۰ نوامبر‌ اداره ملی مبارزه با فساد اوکراین از عملیات گسترده‌ای در نهادهای انرژی این کشور خبر داد و تصاویر کیسه‌های مملو از ارز خارجی کشف‌شده را منتشر کرد.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.