صلح موقت دو همسایه
پس از هفته‌ها درگیری خونین در مناطق مرزی، افغانستان و پاکستان سرانجام با میانجیگری قطر و ترکیه به آتش‌بسی فوری دست یافتند؛ توافقی که هدف آن توقف خشونت‌ها، حفظ حاکمیت متقابل و ایجاد سازوکاری تازه برای گفت‌وگوهای امنیتی است. این آتش‌بس در حالی اعلام شد که ده‌ها نفر در دو سوی مرز کشته و صدها نفر زخمی شده‌اند و نگرانی از گسترش جنگ میان دو همسایه مسلمان به اوج رسیده بود.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
پس از هفته‌ها درگیری خونین در مناطق مرزی، افغانستان و پاکستان سرانجام با میانجیگری قطر و ترکیه به آتش‌بسی فوری دست یافتند؛ توافقی که هدف آن توقف خشونت‌ها، حفظ حاکمیت متقابل و ایجاد سازوکاری تازه برای گفت‌وگوهای امنیتی است. این آتش‌بس در حالی اعلام شد که ده‌ها نفر در دو سوی مرز کشته و صدها نفر زخمی شده‌اند و نگرانی از گسترش جنگ میان دو همسایه مسلمان به اوج رسیده بود.
بیانیه مشترک دو کشور در دوحه منتشر شد. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت طالبان، اعلام کرد دو طرف توافق کرده‌اند: «هیچ اقدام خصمانه‌ای علیه یکدیگر انجام ندهند و از پشتیبانی گروه‌هایی که علیه پاکستان فعالیت می‌کنند، خودداری کنند». او تأکید کرد که دو کشور متعهد شده‌اند نیروهای امنیتی، غیرنظامیان و زیرساخت‌های حیاتی را هدف قرار ندهند. خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان نیز در بیانیه‌ای جداگانه نوشت: «تروریسم فرامرزی از خاک افغانستان فورا متوقف خواهد شد. هر دو کشور حاکمیت و تمامیت ارضی یکدیگر را محترم خواهند شمرد». به گفته او، نشست بعدی برای بررسی جزئیات بیشتر در ۲۵ اکتبر در استانبول برگزار می‌شود. درگیری‌ها میان دو کشور از اوایل ماه جاری شدت گرفت. ارتش پاکستان طالبان را متهم کرد که پناهگاه‌هایی در خاک خود برای شبه‌نظامیان «تحریک طالبان پاکستان» فراهم کرده است. طالبان این اتهامات را رد کرد و در مقابل گفت ارتش پاکستان برای توجیه ناکامی‌هایش به «دروغ‌پراکنی» علیه افغانستان متوسل شده است. فقط در یک حمله انتحاری در روز جمعه، هفت سرباز پاکستانی کشته و 13 نفر زخمی شدند. فرمانده ارتش پاکستان، فیلد‌مارشال عاصم منیر، از طالبان خواست «گروه‌های نیابتی را مهار کند و اجازه ندهد خاک افغانستان به مرکز حملات علیه پاکستان تبدیل شود». از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، موجی از خشونت داخلی در پاکستان افزایش یافته و اسلام‌آباد، کابل را مسئول رشد دوباره شورش‌ها می‌داند. طالبان در پاسخ می‌گوید هیچ گروهی از خاک افغانستان اجازه فعالیت علیه کشورهای دیگر ندارد و اتهامات اسلام‌آباد را تلاشی برای «تضعیف ثبات افغانستان» می‌خواند.
میانجیگری قطر و ترکیه در این بحران نقش تعیین‌کننده داشت. دو کشور طی هفته‌های گذشته جلسات فشرده‌ای در دوحه برگزار کردند تا از گسترش جنگ جلوگیری کنند. آنها پیشنهاد داده‌اند کمیته‌ای مشترک زیر نظارت میانجی‌ها تشکیل شود تا بر اجرای توافق و حل شکایت‌های دو طرف نظارت کند. سازمان ملل، آمریکا، اتحادیه اروپا و چین از این توافق استقبال کرده و آن را «گامی مهم برای ثبات منطقه» دانسته‌اند.
با این حال، تردیدهایی درباره دوام آتش‌بس وجود دارد. تاریخ روابط افغانستان و پاکستان مملو از توافق‌های شکننده و بی‌اعتمادی متقابل است. خط دیورند که مرز میان دو کشور را مشخص می‌کند، از قرن نوزدهم تاکنون محل مناقشه بوده و قبایل دو سوی مرز پیوندهای قومی و مذهبی محکمی دارند. کارشناسان هشدار می‌دهند اگر نظارت بین‌المللی کافی نباشد، خطر بازگشت خشونت‌ها باقی خواهد ماند.
در حال حاضر، توافق دوحه فرصتی موقت برای آرامش در یکی از ناآرام‌ترین مرزهای جهان فراهم کرده است. اگر دو کشور بتوانند از این وقفه برای گفت‌وگوی پایدار بهره ببرند، احتمال دارد زمینه سازوکاری منطقه‌ای برای امنیت مرزی فراهم شود، اما اگر اعتمادسازی شکل نگیرد، این آتش‌بس نیز مانند توافق‌های پیشین به تاریخ خواهد پیوست.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
