سفر سیدعمار حکیم به تهران و دیدار با مقامات ایرانی
بازخوانی پیوندهای استراتژیک در دوران پسا‌جنگ
بیش از دو ماه از جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل گذشته، اما سایه سنگین جنگ همچنان بر منطقه غرب آسیا گسترده است. تحولات پساجنگی، بیش از آنکه پایان درگیری‌ها را رقم زده باشد، زمینه‌ساز تغییر آرایش قدرت، بازتولید اتحادها و بازتعریف اولویت‌های امنیتی در سطح منطقه‌ای شده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
بیش از دو ماه از جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل گذشته، اما سایه سنگین جنگ همچنان بر منطقه غرب آسیا گسترده است. تحولات پساجنگی، بیش از آنکه پایان درگیری‌ها را رقم زده باشد، زمینه‌ساز تغییر آرایش قدرت، بازتولید اتحادها و بازتعریف اولویت‌های امنیتی در سطح منطقه‌ای شده است. در چنین شرایطی، سفر اخیر سیدعمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق، به تهران حامل پیام‌هایی راهبردی در زمینه تقویت تعاملات دوجانبه، مدیریت تحولات منطقه و حفظ انسجام جبهه مقاومت است.
عمار حکیم، که پیش‌تر نیز در مقاطع بحرانی و حساس به تهران سفر کرده بود، این‌بار در شرایطی به ایران آمد که جنگی بی‌سابقه و مستقیم میان ایران و اسرائیل نه‌تنها موازنه امنیتی منطقه را دگرگون کرد، بلکه تردیدهایی جدی درباره کارآمدی سازوکارهای بازدارندگی سنتی در برابر محور مقاومت به وجود آورد.
از همین منظر، سفر عمار حکیم به تهران را نمی‌توان صرفا در چارچوب مناسبات سنتی ایران و عراق یا روابط دیپلماتیک حزبی ارزیابی کرد، بلکه این سفر بیانیه‌ای غیررسمی اما پرمغز از سوی بغداد بود در دفاع از مشروعیت ایران در برابر تجاوز نظامی اسرائیل و نیز تمایل عراق برای ایفای نقشی فعال‌تر در طراحی امنیت منطقه‌ای مستقل از اراده‌های فرامنطقه‌ای.
دیدار با علی لاریجانی: گفتمان هم‌گرایی عقلانی در میدان متلاطم منطقه
یکی از دیدارهای کلیدی این سفر، ملاقات عمار حکیم با علی لاریجانی، مشاور رهبر معظم انقلاب و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی، بود. در این دیدار، حکیم با صراحت اعلام کرد که جنگ اخیر برخلاف محاسبات اسرائیل، نه‌تنها جایگاه ایران را تضعیف نکرد، بلکه موجب تقویت اقتدار و نفوذ منطقه‌ای تهران شد. او همچنین تأکید کرد که جهان اسلام امروز بیش از گذشته ایران را به‌مثابه وزنه تعادل در برابر افراط‌گرایی و توسعه‌طلبی صهیونیستی درک می‌کند.
لاریجانی نیز در این دیدار، عراق را کشوری هم‌کیش، هم‌راستا و برخوردار از ظرفیت ژئوپلیتیکی بالا توصیف کرد و خواستار عینی‌ترشدن همکاری‌های تهران–بغداد در عرصه‌های اقتصادی، امنیتی و راهبردی شد. این دیدار نشان‌دهنده تلاش نخبگان دو کشور برای عبور از گفت‌وگوی نمادین و ورود به مرحله برنامه‌ریزی مشترک در حوزه امنیت منطقه‌ای و مقابله با تهدیدات مشترک بود.
ملاقات با محسنی‌اژه‌ای: گسترش همکاری حقوقی در چارچوب همسایگی راهبردی
در دیداری دیگر، عمار حکیم با حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، گفت‌وگو کرد؛ دیداری که به‌وضوح ابعاد تازه‌ای از همکاری میان ایران و عراق را در حوزه حقوقی، قضائی و امنیت داخلی نمایان کرد. رئیس قوه قضائیه ضمن ستایش از موضع قاطع عراق در دفاع از مردم ایران در برابر جنگ اخیر، بر این نکته تأکید کرد که ایران نه آغازگر جنگ بوده و نه تن به صلح تحمیلی خواهد داد. در این دیدار، حکیم با اشاره به ظرفیت‌های مغفول‌مانده در سطح مبادلات اقتصادی و ساختارهای حقوقی دو کشور، آمادگی عراق برای تعامل در سطوح قضائی، مبارزه با فساد، تبادل تجارب و همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم را اعلام کرد. رئیس قوه قضائیه، منطق جمهوری اسلامی ایران را گفت‌وگو از روی اقتدار و رد و طرد زورگویی و قلدرمآبی دانست و بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران اهل منطق و گفت‌وگو است. ما در برابر «خصم» نیز از این رویکرد تبعیت می‌کنیم؛ منطق ما نیز روشن است. ما می‌گوییم که از حقوق اساسی خود که وفق قوانین بین‌المللی نیز محترم شمرده شده است، کوتاه نمی‌آییم؛ در این راستا ما اهل گفت‌وگو هستیم، اما اگر طرف مقابل به دنبال تحمیل اغراض خود است و می‌گوید مذاکره کنیم به این معنا که «هرچه ما دیکته کردیم، شما بپذیرید»، قطعا به‌هیچ‌وجه از جانب ایران اسلامی پذیرفته نمی‌شود.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: ما قطعا حرف زور دشمن را نخواهیم پذیرفت، اما بر مبنای منطق اسلامی خود، ابایی نداریم که حرف طرف مقابل را ولو آنکه «دشمن» باشد، بشنویم؛ مشروط بر آنکه حرف او زورگویانه و مترادف با تحمیل اغراض استکباری نباشد. این دیدار نشان داد که روابط ایران و عراق از مرحله صرفا سیاسی عبور کرده و وارد حوزه‌های حکمرانی، امنیت داخلی و ساخت نهادهای مشترک شده است؛ امری که در سیاست همسایگی راهبردی جمهوری اسلامی ایران جایگاهی محوری دارد.
دیدار با سید‌حسن خمینی: ایران سنگر اول مقاومت
در میان همه دیدارها، شاید گفت‌وگوی سیدعمار حکیم با حجت‌الاسلام سید‌حسن خمینی، تولیت حرم مطهر امام راحل، یکی از نمادین‌ترین بخش‌های این سفر باشد. در این دیدار، عمار حکیم ایران را سنگر مقدم جهان اسلام در برابر رژیم صهیونیستی خواند و تأکید کرد که شوک اولیه حمله اسرائیل، نه‌تنها ایران را از پای درنیاورد، بلکه سبب هم‌گرایی جدیدی در میان شیعه و سنی و حتی سایر اقشار منطقه برای حمایت از تهران شد. او با صراحت گفت: «کشورهای منطقه دریافته‌اند که تضعیف ایران، تضعیف امنیت جمعی کل منطقه است». در‌واقع، این دیدار نماد پیوند میان میراث فکری انقلاب اسلامی و کنش روز منطقه‌ای محور مقاومت بود؛ پیوندی که در نگاه حکیم، باید به ابزار انسجام بیشتر میان مسلمانان و به‌ویژه شیعیان، در برابر تهاجم رسانه‌ای، امنیتی و فرهنگی محور عبری–غربی تبدیل شود.
عمار حکیم؛ پیام‌آور نظم چندقطبی منطقه‌ای
سفر عمار حکیم به تهران را باید نمونه‌ای برجسته از دیپلماسی پسا‌جنگ دانست؛ دیپلماسی‌ای که در آن، رهبران هم‌راستا در محور مقاومت، ضمن نمایش همبستگی، برای تنظیم مجدد نظم امنیتی منطقه‌ای، هم‌اندیشی می‌کنند.
عراقِ پساصدام، دیگر صرفا یک کشور بحران‌زده نیست، بلکه امروز در حال بازتعریف نقش خود به عنوان حلقه واسط جهان عرب و محور مقاومت است. از سوی دیگر، ایران نیز با عبور از جنگ 12روزه، به جایگاهی رسیده که از آن نه‌تنها می‌تواند اقتدار دفاعی خود را به نمایش بگذارد، بلکه با منطق گفت‌وگو، اجماع‌سازی سیاسی و دیپلماسی ائتلافی، توازن قدرت را در منطقه حفظ کند.
در این معادله، عمار حکیم نه‌فقط یک سیاست‌مدار، بلکه کنشگری با جایگاه فرهنگی، مذهبی و استراتژیک است؛ کسی که صدای بخشی از عراق آینده را نمایندگی می‌کند: «عراقِ مستقل، مقاوم، متصل به تهران و غیر‌همسو با پروژه‌های بی‌ثبات‌ساز خارجی».
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
