کی‌یف و پایتخت‌های اروپایی با پیشنهاد مبادله سرزمینی از سوی روسیه مخالفت کردند
مذاکره درباره ناممکن‌ها
پس از سفر فرستاده ویژه آمریکا به مسکو و تعلیق ضرب‌الاجل تحریم‌های ثانویه، دولت‌های اروپایی همراه با اوکراین طرحی مشترک روی میز گذاشته‌اند تا چارچوب هر مذاکره احتمالی با کرملین را تعیین کند؛ ابتکاری که آتش‌بس واقعی را پیش‌شرط می‌داند و معامله یک‌طرفه بر سر خاک را منتفی اعلام می‌کند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شرق: پس از سفر فرستاده ویژه آمریکا به مسکو و تعلیق ضرب‌الاجل تحریم‌های ثانویه، دولت‌های اروپایی همراه با اوکراین طرحی مشترک روی میز گذاشته‌اند تا چارچوب هر مذاکره احتمالی با کرملین را تعیین کند؛ ابتکاری که آتش‌بس واقعی را پیش‌شرط می‌داند و معامله یک‌طرفه بر سر خاک را منتفی اعلام می‌کند.
به‌گفته مقام‌های اروپایی آگاه از گفت‌وگوها، دولت‌های اروپایی و اوکراین با یک پیشنهاد منسجم به ابتکار آتش‌بس ولادیمیر پوتین پاسخ داده‌اند تا مذاکرات پیش‌روی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با رهبر روسیه از بن‌بست بیرون بیاید. طرح اروپا که در نشست شنبه با مقام‌های ارشد آمریکایی در انگلستان ارائه شد، مبادله بخش‌هایی از مناطق تحت کنترل اوکراین در دونتسک در برابر آتش‌بس را رد می‌کند. ولودیمیر زلنسکی آن نشست را سازنده توصیف کرد و گفت استدلال‌های او شنیده شده و خطرها مورد توجه قرار گرفته است. یک مقام آمریکایی از پیشرفت در مسیر هدف اعلامی ترامپ برای پایان جنگ خبر داد و به‌گفته یکی از حاضران اروپایی، واکنش واشنگتن به طرح اروپا مثبت بود. پس از تماس استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، با کرملین و ارائه پیام مسکو، ترامپ ضرب‌الاجل خود برای اعمال تحریم‌های ثانویه شدید علیه روسیه را تمدید نکرد و با برگزاری نشستی با پوتین در آلاسکا در پانزدهم آگوست موافقت کرد. در اروپا، لندن، برلین و پاریس همراه با کی‌یف برای پاسخ هماهنگ به این گشایش دیپلماتیک دست‌به‌کار شدند تا خط قرمزی مشترک با مشارکت اوکراین ترسیم کنند؛ خط قرمزی که به گفته امانوئل مکرون بدیهی می‌نماید، زیرا آینده اوکراین بدون حضور اوکراینی‌ها قابل تصمیم‌گیری نیست و اروپایی‌ها نیز به دلیل پیوند مستقیم این بحران با امنیت قاره، ناگزیر بخشی از راه‌حل‌اند.
جزئیات طرح اروپایی
در متن پیشنهادی اروپا تصریح شده که هرگونه اقدام بعدی فقط پس از توقف درگیری‌ها ممکن است. اصل مبادله متقابل سرزمین‌ها نیز قید شده است؛ به این معنا که اگر اوکراین از بخشی عقب‌نشینی کند، روسیه نیز باید از مناطقی دیگر خارج شود. نسخه طرح که برای معاون رئیس‌جمهور جی‌دی ونس، وزیر خارجه مارکو روبیو، فرستاده ترامپ در امور اوکراین کیت کلگ و خود ویتکاف تشریح شد، شرط دیگری هم دارد: هر امتیاز سرزمینی احتمالی از سوی کی‌یف فقط با تضمین‌های امنیتی آهنین قابل تصور است؛ تضمین‌هایی که دامنه آن می‌تواند به بحث عضویت ناتو برای اوکراین نیز برسد. الکساندر استوب، رئیس‌جمهور فنلاند، در تماس تلفنی با ترامپ این ابتکار را به‌‌طور رسمی اطلاع داد و از وحدت اروپا در کنار اوکراین نوشت. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم هشدار داد آتش‌بسی شکننده صرفا دستاوردهای میدانی روسیه را تثبیت می‌کند و توان دفاعی اوکراین را می‌کاهد. به‌گفته مقام‌های اروپایی، تدوین و ارائه طرح در سطح رؤسای دفاتر و مشاوران ارشد انجام شد. ونس در جلسه حضور داشت و بیشتر مقام‌های آمریکایی دیگر از راه دور شرکت کردند.
پیشنهاد مسکو و خطوط مناقشه
به روایت مقام‌هایی که در جریان پیام ارسالی از مسکو توسط ویتکاف قرار گرفته‌اند، کرملین آمادگی خود را برای آتش‌بس در برابر واگذاری حدود یک‌سوم از بخش‌های شرقی دونتسک که همچنان در اختیار اوکراین است اعلام کرده و خواسته سایر خطوط نبرد، از جمله در زاپوریژیا و خرسون، منجمد شود. برخی مقام‌های اروپایی یادآور شدند پوتین در این طرح تکرار نکرده که اوکراین باید خلع سلاح شود یا دولتش تغییر کند و همه خرسون و زاپوریژیا واگذار شود؛ خواسته‌هایی که پس از همه‌پرسی‌های نمایشی سال ۲۰۲۲ و الحاق چهار منطقه از جمله لوهانسک مطرح شده بود. هم‌زمان، برخی در اروپا می‌گویند اگر قرار باشد کل دونتسک به روسیه واگذار شود، در قبال آن باید خروج نیروهای روسی از مناطق اشغالی زاپوریژیا و خرسون در جنوب اتفاق بیفتد.
این خط سیر تازه، که زلنسکی را به گفته نزدیکانش از عدم دعوت به نشست آلاسکا شگفت‌زده کرد، با واکنش تند او روبه‌رو شد. او پس از گفت‌وگوی تلفنی با کی‌یر استارمر آن را «طرحی برای کاهش همه‌چیز به گفت‌وگو درباره ناممکن‌ها» خواند و تأکید کرد اوکراین خاک خود را به کسی نمی‌دهد. یک دستیار ارشد اروپایی هم ابراز تأسف کرد که پوتین توانست از اعمال تدابیری بگریزد که به گفته واشنگتن می‌توانست اقتصاد جنگی روسیه را تحت فشار قرار دهد؛ به ادعای او، همین نشان می‌دهد مسکو نسبت به فشار آمریکا آسیب‌پذیر است و واشنگتن باید از این اهرم استفاده کند. از نگاه یکی دیگر از مقام‌های ارشد اروپایی، هر توافقی میان ترامپ و پوتین بدون حضور رهبران اروپایی در عمل اعتباری نخواهد داشت. مقام‌های اروپایی در دیدار با ونس نیز بار دیگر تصریح کردند آینده اوکراین بدون حضور اوکراین قابل بحث نیست و فارغ از تحولات واشنگتن، حمایت نظامی و مالی اروپا ادامه خواهد یافت.
میدان نبرد و هزینه آتش‌بس
در دو سال گذشته روسیه بیشتر ابتکار عمل نظامی را در دست داشته اما بنا بر ارزیابی‌ها، کمتر از یک درصد از خاک اوکراین را تصرف کرده و هم‌زمان با تلفات انسانی سنگین و نبردهایی فرساینده -که پهپادها نقش غالب را در آن دارند- روبه‌رو شده است. با وجود درگیری‌های طولانی در محورهای پوکروفسک و چاسیف‌یَر از سال گذشته، اغلب تحلیلگران نظامی تصرف مجموعه‌های استحکامی اسلوویانسک و کراماتورسک در شمال دونتسک را در آینده نزدیک محتمل نمی‌دانند. از نگاه مقام‌های اروپایی درگیر در گفت‌وگوها، واگذاری این اراضی راهبردی که صدها هزار شهروند اوکراینی در آن زندگی می‌کنند، در برابر یک آتش‌بس، عملا به معنای امتیاز بزرگ‌تری برای پوتین است؛ رهبری که به گفته آنان بارها آتش‌بس‌ها را نقض کرده و چیزی ملموس در ازای آن نمی‌دهد.
ابهام در پیام‌ها و تماس‌های فشرده
ضد پیشنهاد اروپا پس از یک هفته دیپلماسی نفس‌گیر مطرح شد. ساعاتی پس از دیدار ویتکاف با پوتین در کرملین، ترامپ تماس مشترکی با شماری از رهبران اروپایی و زلنسکی برقرار کرد و محتوای پیشنهاد را شرح داد. به گفته مقام‌هایی در سه کشور اروپایی، ترامپ در آن تماس احتمال خروج روسیه از زاپوریژیا و خرسون را در برابر کسب کنترل کامل دونتسک مطرح کرده بود، اما ویتکاف روز بعد در تماس با رؤسای دفاتر رهبران اروپایی عقب نشست و از ترکیبی از خروج و انجماد خطوط سخن گفت. روز جمعه، برای رفع تناقض‌ها، اروپایی‌ها خواستار تماس سومی شدند و این بار ویتکاف تأکید کرد تنها پیشنهاد روی میز، عقب‌نشینی یک‌جانبه اوکراین از دونتسک در برابر آتش‌بس است؛ پیشنهادی که هم از سوی زلنسکی و هم از طرف مقام‌های اروپایی رد شد.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
