خلع‌ سلاح حزب‌الله لبنان می‌تواند به شکاف‌ها دامن بزند

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

‌دولت لبنان در نهایت تصمیم خود را درباره خلع سلاح حزب‌الله حتمی کرد. بر‌اساس این طرح ارتش باید برنامه خود را درباره خلع سلاح تا پایان سال جاری میلادی اعلام کند. ماجرای خلع سلاح از سوی ایالات متحده آمریکا به صورت ویژه در ماه‌های گذشته دنبال شده بود و حمایت اسرائیل و عربستان را با خود داشت. پس از جنگ میان اسرائیل و لبنان در سال گذشته، آتش‌بسی لرزان در لبنان شکل گرفت که واشنگتن میانجی آن بود. یکی از پایه‌های این آتش‌بس، خلع سلاح حزب‌الله بود، اما این گروه شیعی لبنانی می‌گوید مسئله خلع سلاح تا زمانی که اسرائیل از نقاط مختلف لبنان عقب نکشیده و به حملات روزانه‌اش به این کشور پایان نداده است، بی‌معنی خواهد بود. دولت لبنان خواهان آن است که از این پس فقط ارتش این کشور سلاح در دست داشته باشد. آنها این امر را با ثبات سیاسی و امنیت در کشور یکی می‌شمارند و آن را تبدیل به یک هدف کرده‌اند. طرحی که در‌حال‌حاضر تصویب شده، از سوی ایالات متحده مطرح شده بود. براساس این طرح، بیروت باید تا پایان سال ۲۰۲۵ دست به خلع‌ سلاح حزب‌الله بزند و بعد در ازای آن ارتش اسرائیل حملات خود را متوقف خواهد کرد و عقب‌نشینی مرحله‌ای آنها از پنج نقطه از لبنان آغاز خواهد شد. طرح را تام باراک، نماینده دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با خود به بیروت آورده بود.

بول مرقص، وزیر اطلاع‌رسانی دولت لبنان، پنجشنبه‌شب در سخنانی از موافقت دولت این کشور با اهداف سند آمریکایی مبنی بر «پیشبرد یک راه‌حل جامع و پایدار» خبر داد. او تأکید کرد: هیئت دولت لبنان با انحصار سلاح در دست دولت و استقرار ارتش این کشور در جنوب را تصویب کرده است. فقط خلع سلاح حزب‌الله نیست که از سوی ایالات متحده به لبنان تحمیل شده است. طرح تام باراک شامل موارد دیگری مانند استقرار نیروهای دولتی لبنان در مناطق کلیدی و مرزی هم می‌شود. مسئله دیگر همچنین حل مسائل مربوط به اسرای لبنانی از طریق مذاکرات غیرمستقیم و تعیین نهایی مرزهای لبنان با اسرائیل و سوریه نیز از مفاد این طرح به شمار می‌روند.

در جلسه‌ای که به تصمیم‌گیری نهایی درباره خلع‌ سلاح حزب‌الله انجامید، دو وزیر این کشور از حزب امل و حزب‌الله که هر دو از شیعیان بودند، جلسه را ترک کردند. الجزیره مدعی شده که ژوزف عون تلاش کرده این دو نفر را در اتاق نگه دارد اما موفق نشده است. وزرای امل و حزب‌الله ضمن رد قاطعانه بررسی سند آمریکا به‌ عنوان یک توافق تأکید کردند باید تا زمان خروج نظامیان رژیم صهیونیستی از خاک لبنان، توقف حملات این رژیم و آغاز بازسازی، هرگونه اظهارنظر درباره سلاح حزب‌الله به تعویق بیفتد. حزب‌الله لبنان می‌گوید تن به خواسته دولت نخواهد داد و قرار نیست تصمیم درباره خلع سلاح را بپذیرد. از یک روز قبل از جلسه کابینه دولت لبنان تا جمعه‌شب و لحظه نگارش این یادداشت، طرفداران حزب‌الله خیابان‌های بیروت را در اعتراض به آن ترک نکرده‌اند. آنها ژوزف عون، رئیس‌جمهور این کشور و نواف سلام، نخست‌وزیر را متهم می‌کنند که دست به اقدامی علیه منافع ملی لبنان زده‌اند.

در لبنان این ایده که حزب‌الله دست از فعالیت نظامی کشیده و فقط به گروهی سیاسی تبدیل شود، مدت‌هاست که مورد بحث قرار می‌گیرد. این ایده در میان گرو‌ه‌هایی از جامعه طرفدارانی دارد، اما از آنجایی که وضعیت در لبنان به صورت مداوم متشنج بوده و صلح و امنیت از سوی اسرائیل دائما مورد تهدید قرار می‌گیرد، ایده خلع‌ سلاح خام به‌ نظر می‌رسد. نگرانی‌های فعلی برای لبنان دیگر فقط اقتصادی نیست. این کشور دست‌کم از زمان انفجار بزرگ در بیروت، وارد وضعیت بحرانی اقتصادی شده است که تا امروز راه‌حلی برای آن پیدا نشده است. از سوی دیگر، در میان وعده‌هایی که با هدف خلع‌ سلاح حزب‌الله داده می‌شود، موضوع کمک مالی به ارتش این کشور هم مطرح است که می‌تواند دولت را متقاعد کند به خواسته‌های حزب‌الله نه بگوید. برخی از ناظران می‌گویند لبنان با سابقه طولانی جنگ داخلی که به ویران‌شدن عروس خاورمیانه انجامید و این کشور را در سلسله‌ای از بحران‌ها فرو‌برد، شکاف‌های پنهان بسیاری دارد که عمیق‌ترشدن‌ آنها امنیت را در بیروت و دیگر شهرها تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. بحران فعلی در‌صورتی‌که از سوی همه طرف‌ها کنترل نشود، می‌تواند تبدیل به مشکلات عدیده سیاسی از یک سو و حتی تکرار فاجعه جنگ داخلی شود. به‌ نظر می‌رسد خلع سلاح حزب‌الله برای دولت فعلی لبنان بدون تنش انجام نگیرد. گفت‌وگوها تا امروز به نتیجه نرسیده‌اند و حتی پیشنهاد حزب‌الله درباره گفت‌وگو بر سر طرحی که مورد حمایت همه طرف‌ها قرار بگیرد و طرح نبیه بری، رئیس‌مجلس لبنان، درباره رسیدن به یک چارچوب که منافع بخش گسترده‌تری را هدف قرار دهد، از سوی عون و سلام مورد استقبال قرار نگرفته است. دولت لبنان با بهانه بازگرداندن امنیت به لبنان و ممانعت از حملات اسرائیل قصد دارد تصمیمی را ایجاد کند که می‌تواند به سخت‌ترشدن شرایط در این کشور منتهی شود.