رؤیای نافرجام ترامپ

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

 روس‌ها معتقدند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌ متحده، پایش را از گلیم خود درازتر کرده و بیش از آنچه‌ باید در منازعه میان اوکراین و روسیه دخالت می‌کند. ترامپ در آغاز دومین دور از ریاست‌جمهوری تصور می‌کرد با نفوذی که بر روی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دارد، می‌تواند در یک چشم‌برهم‌زدن به جنگ با اوکراین خاتمه دهد. اندکی بعد مشخص شد رئیس‌جمهور آمریکا‌ روی اسب مرده شرط بسته‌ و جنگی که در اروپا آغاز شده، پیچیده‌تر از آن است که سرنوشتش با چند دیدار و تماس تلفنی عوض شود. او در یکی از اظهارنظرهای اخیرش اعتراف کرده درست زمانی که با ولادیمیر پوتین درباره آتش‌بس و آینده جنگ گفت‌وگو می‌کند، روس‌ها در حال بمباران اوکراین هستند.

 لقمه‌ای که برای دهان ترامپ بزرگ بود

جنگ اوکراین سال‌ها معادلات را در اروپا به هم ریخت و کشورهای اروپایی را در شوک یک جنگ با آینده‌ای نامعلوم و قربانیان فراوان و خرابی‌های بسیار فرو برد. ترامپ در شرایطی قدرت را از جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین، تحویل گرفت که حتی بایدن و دیپلمات‌های کارکشته‌اش هم به‌جز سرازیر‌کردن کمک‌های تسلیحاتی به اوکراین، برنامه دیگری برای جنگ بین کی‌یف و مسکو نداشتند. دونالد ترامپ با ورود به کاخ سفید منازعه تاریخی میان اوکراین و روسیه را دست‌کم گرفت، دست دوستی به سوی پوتین دراز کرد و سپس تلاش کرد با سیاست خاص خود، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را قانع کند‌ به خواسته‌های واشنگتن تن بدهد. هیچ‌کدام از این دو راهکار مثمرثمر نبود و ترامپ کمی دیر این نکته را فهمید.

دونالد ترامپ هرچند توانست کشورهای عضو ناتو را وادار کند تا سهم بیشتری از هزینه‌های دفاعی خود را بپردازند، اما با انتخاب سیاستی نامشخص و غیرشفاف در قبال جنگ در اوکراین، اوضاع را وخیم‌تر و چشم‌انداز آتش‌بس را‌ غبارآلودتر کرد.

‌رئیس‌جمهور آمریکا بعد از اینکه اعلام کرد همسرش ملانیا که در اروپای شرقی متولد شده، از حملات روسیه به اوکراین آزرده‌خاطر می‌شود، به پوتین ضرب‌الاجلی ۵۰‌روزه برای پذیرش آتش‌بس داد و هم‌زمان با اعلام کاهش فروش تسلیحات به اوکراینی‌ها گفت در صورتی که در زمان مشخص روس‌ها دست به اقدامی نزنند، تعرفه‌هایی را بر آنها اعمال خواهد کرد. او البته تأکید کرد مطمئن نیست این تعرفه‌ها بازدارندگی داشته باشند یا نه. مدتی بعد، او نظرش را طبق معمول عوض و مدت ضرب‌الاجل را کوتاه کرد.

 پوتین به آتش‌بس تن نمی‌دهد

هم‌زمان با آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، تلاش داشت‌ روسیه را مجاب کند که به جنگ با اوکراین پایان دهد، ارتش روسیه برخی از سهمگین‌ترین حملات خود را به کی‌یف، پایتخت اوکراین، رقم زد که باعث مرگ غیرنظامیان و کودکان شد. از سوی دیگر، ولادیمیر پوتین از سیاست یک گوش در و گوش دیگر دروازه در مقابل سخنان ترامپ استفاده و عملا درخواست‌های او را بایکوت کرد. با نزدیک‌شدن به روزی که ترامپ آن را به ‌عنوان ضرب‌الاجل تعیین کرد، مشخص شد ‌روی زمین، اوکراین عملا در مدت سه ماه، ۵۰۲ کیلومتر از سرزمین خود را از دست داده است. در چنین شرایطی واضح است که تهدید ترامپ درباره اعمال تحریم‌های بیشتر بر مسکو و وضع تعرفه‌های صد‌درصدی برای خریداران نفت روسیه، بدون آنکه پوتین مهر مالکیت بر چهار نقطه از اوکراین را بزند، اثری نخواهد داشت.

روس‌ها با وجود تحریم‌های فراوان غرب هنوز طعم تلخ فشارهای اقتصادی را حس نکرده‌اند. برخی از ناظران می‌گویند تا زمانی که روس‌ها‌ بتوانند کماکان از برندهای غربی با خیال راحت خرید کنند و فروشگاه‌هایشان پر از محصول باشد، بعید است دولت‌های غربی بتوانند به پوتین بابت تحریم‌هایی که تا امروز نتوانسته اقتصاد روسیه را فلج کند، فشار بیاورند. از سوی دیگر، موفقیت‌های ارتش روسیه روی زمین باعث شده مسکو بر این باور باشد که طولانی‌کردن این جنگ ارزشش را دارد و از نظر ‌ژئوپلیتیکی خواسته‌های روس‌ها را تأمین می‌کند. در چنین شرایطی، سمبه ترامپ آن‌قدر پرزور نیست که به جنگ پایان دهد.

پوتین هر‌چند با روی گشاده از استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در موضوع جنگ اوکراین، در کرملین استقبال می‌کند و پاسخ تلفن‌های دونالد ترامپ را با روی خوش داده و قول‌هایی می‌دهد، اما در‌واقع بدون اینکه مناطقی همچون خرسون، لوهانسک، زاپوریژیا و دونتسک را به شکل رسمی تصرف نکند، عقب‌نشینی نخواهد کرد.

روسیه به‌ طور تاریخی هرگز با همسایه خود اوکراین کنار نیامده است و حالا امید دارد‌ بتواند دست‌کم نقاطی را که بخشی از خاک خود دانسته و محل اقامت روس‌زبان‌ها و روس‌تبارهاست، ضمیمه کند. ممکن است این آخرین بلندپروازی پوتین نباشد، اما آرزوی دیرین او محسوب می‌شود و به‌سادگی و فقط با خواست یک دوست قدیمی که از‌قضا در کاخ سفید ساکن شده، از آن دست نخواهد کشید.

 دستاورد ملموسی وجود ندارد

رئیس‌جمهور روسیه ابتدا با نشست‌های استانبول موافقت کرد. این رویکرد او باعث شد ‌برخی امیدواری‌ها درباره آتش‌بس میان مسکو و کی‌یف بالا بگیرد. بااین‌حال، خیلی زود مشخص شد که او در حال خریدن زمان و سبک و سنگین‌کردن موقعیت و خواسته‌های ترامپ است و مذاکرات فقط به آزاد‌شدن تعداد محدودی از اسرای دو طرف انجامید. در حقیقت، رئیس‌جمهور روسیه در تمام شش ماه گذشته تلاش کرده تا امید دونالد ترامپ برای پایان‌دادن به بدترین جنگ در اروپا پس از جنگ بوسنی را ناامید نکند و در‌عین‌حال در پشت‌ پرده خواسته‌های خود را پیش ببرد. روس‌ها شرایطی را برای آتش‌بس اعلام کرده‌اند که اوکراینی‌ها به‌شدت با آن مخالف هستند. مسکو از کی‌یف خواسته است ‌از چهار شهر مد نظر روس‌ها عقب‌نشینی کند تا مالکیت روسیه بر آنها به رسمیت شناخته شود. آنها همچنین توقع دارند که اوکراین از پیوستن به ناتو خودداری کرده، بی‌طرفی اتخاذ کند و از نیروهای نظامی خود بکاهد. این درخواست‌ها آن‌قدر جاه‌طلبانه و توسعه‌طلبانه‌اند که اوکراینی‌ها با وجود آنکه مشخصا برای ادامه جنگ با مشکلاتی روبه‌رو هستند، نمی‌توانند و نمی‌خواهند آن را بپذیرند.

 بازدید از مسکو زیر سایه تنش‌ها

استیو ویتکاف روز چهارشنبه در حالی وارد مسکو شد و مورد استقبال پوتین قرار گرفت که دادگاهی در شهر کالینینگراد یک مرد روس را به اتهام انتقال اسرار ماهواره‌ای به آمریکا دستگیر کرد. فرد مظنون قبلا کارمند شرکتی بوده که موتورهای الکترونیکی برای ماهواره‌های فضایی تولید می‌کرده و روس‌ها می‌گویند بین‌ سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ اطلاعات را به نمایندگی از سرویس‌های اطلاعاتی ایالات متحده گردآوری و ذخیره می‌کرده است. این اقدام در آستانه حضور ویتکاف در این کشور، سروصدای زیادی به‌پا کرد و از آن به ‌عنوان گروکشی روس‌ها یاد شد.

تنش درباره بازداشت یک مرد روس تنها مسئله نیست؛ در هفته‌های اخیر، دمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه که حالا معاون شورای امنیت ملی این کشور است، در کانال تلگرامی و شبکه‌های اجتماعی پرطرفدارش انتقادهای تندی را علیه ضرب‌الاجل ترامپ مطرح کرد. او سپس با اشاره به پروژه «دست مرده» شوروی که به معنای فعال‌شدن سلاح هسته‌ای در صورت ایجاد یک خطر جدی هسته‌ای است، بازی را به سطح دیگری برد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در اقدامی عجیب این تهدید را جدی گرفت و دو زیردریایی هسته‌ای را به نقاطی استراتژیک ارسال کرد که به تنش‌ها دامن زد. با لغو ممنوعیت استقرار موشک‌های میان‌برد و کوتاه‌برد توسط روسیه، این تنش‌ باز هم بالا گرفت و ناظران هشدار می‌دهند که اگر ‌کنترل ‌نشود، تنش‌های کم‌سابقه‌ای را میان واشنگتن و مسکو رقم می‌زند.