در خلق اثر به محدودیت‌ها توجهی نمی‌کنم
گفت‌وگویی کوتاه با نسترن صفایی، مجسمه‌ساز و هنرمند چند‌رسانه‌ای
نسترن صفایی مجسمه‌ساز، هنرمند تجسمی معاصر و عضو انجمن مجسمه‌سازان ایران است. او سابقه فعالیت هنری و برگزاری نمایشگاه در زمینه هنرهای تجسمی را از سال ۱۳۸۰ دارد. تاکنون تعداد زیادی نمایشگاه انفرادی در ایران، سوئیس و امارات متحده و نمایشگاه‌های گروهی در ایران، سوئیس، آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، مالزی، اوکراین، آمریکا، کره جنوبی، پرتغال و امارات متحده عربی برگزار کرده است. آثار او در آرت‌فر اسلیک پاریس ۲۰۱۰، بازل سوئیس ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، کد آرت‌فر کپنهاگ ۲۰۱۷ و آرت ابوظبی ۲۰۱۶ ارائه شده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
ترانه سلطانی
نسترن صفایی مجسمه‌ساز، هنرمند تجسمی معاصر و عضو انجمن مجسمه‌سازان ایران است. او سابقه فعالیت هنری و برگزاری نمایشگاه در زمینه هنرهای تجسمی را از سال ۱۳۸۰ دارد. تاکنون تعداد زیادی نمایشگاه انفرادی در ایران، سوئیس و امارات متحده و نمایشگاه‌های گروهی در ایران، سوئیس، آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، مالزی، اوکراین، آمریکا، کره جنوبی، پرتغال و امارات متحده عربی برگزار کرده است. آثار او در آرت‌فر اسلیک پاریس ۲۰۱۰، بازل سوئیس ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، کد آرت‌فر کپنهاگ ۲۰۱۷ و آرت ابوظبی ۲۰۱۶ ارائه شده است.
«تنانگی»، عنوان جدیدترین نمایشگاه او در گالری آران تهران است. به همین بهانه گفت‌وگویی کوتاه با ایشان داشتیم.
چرا عنوان «تنانگی» را برای این نمایشگاه انتخاب کردید؟ این واژه در آثار شما چه بُعدی از بدن، ذهن یا تجربه انسانی را بازتاب می‌دهد؟
تنانگی، بدنی است که بی‌پرده حرف می‌زند. هر‌آنچه درون ما می‌جوشد، در تمام لایه‌های جسم در حال تغییرمان جاری می‌شود و ذهن و روح‌مان را متحول می‌کند.
آیا منظور شما از تنانگی، صرفا جسمانیت است یا به پیوندهای پیچیده‌تری میان تن، روان، جنسیت و فرهنگ اشاره دارید؟
پوست به عنوان بیرونی‌ترین لایه جسم -همانند اثر هنری- با جهان بیرون در ارتباط است. در تماس پوست با سطح بیرونی مثل کاغذ و پارچه با کمک رنگ و جوهر تصویری تکرارناپذیر و بی‌بدیل در لحظه ثبت می‌شود، که معمولا با شکل واقعی جسم ما تفاوت دارد. این حرکت تلاشی است برای تجسم پیچیدگی رابطه ما با جهان بیرون، که در خطوط و نقاط خیالی منعکس می‌شود و نشان از کاوش پیوسته در خطوط مرزی هویت و پویایی قدرت دارد.
مخاطب در مواجهه با آثار این نمایشگاه با چه نوع «بدنی» مواجه می‌شود؟ بدنی اجتماعی، فردی، شکسته، بازسازی‌شده یا استعاری؟
این بدن‌ها همواره در حال تغییرند. گاه قدرتمند و جسور و خودخواسته و گاه زیر فشار و با تحمل بار زیاد به‌ناچار موجودیت جدیدی پیدا می‌کنند.
در این نمایشگاه برای اولین بار آثار نقاشی و چاپ نیز ارائه داده‌اید. چه چیزی شما را به سوی این رسانه‌ها کشاند؟
نقاشی‌ها و چاپ‌ها با نام «فراتر و بالاتر» از حدود 10 سال پیش سفر خود را آغاز کردند و در مجموعه تنانگی فرم جدیدی پیدا کردند.
آیا تجربه شما در ساخت مجسمه بر شیوه نقاشی یا چاپ اثری گذاشته؟ به عبارت دیگر، آیا بدن‌سازی در مدیوم مجسمه‌سازی به شکل جدیدی در این مدیوم‌ها تداوم یافته؟
بله، دقیقا این چاپ‌ها برگرفته از مجسمه‌ها هستند. فرایند تبدیل جسم سه‌بعدی به تصویر دوبعدی و برعکس ایده دگردیسی و تغییر و تبدیل را منعکس می‌کند.
در آثار این نمایشگاه با چه متریال‌هایی کار کرده‌اید؟ انتخاب این مواد از کجا می‌آید و چه نسبتی با مضمون «تنانگی» دارند؟ و برای نقاشی چرا به سراغ جوهر رفتید؟
در این نمایشگاه از متریال برنز و آلومینیوم به شیوه ریخته‌گری مومی و ماسه‌ای و همچنین دو تکنیک چاپ استفاده شده است.
مجسمه‌ها با موم صنعتی مدل‌سازی و به شیوه‌ای ریخته‌گری شدند که روی اثر نهایی با متریال برنز اثر بافت دست مشهود است.
تکنیک چاپ فتو‌اچینگ و اچینگ را برای اولین بار برای این پروژه در استودیو فلش و با کمک و همکاری خانم شیوا سرلک اجرا کردم، ولی چاپ‌های بدن را که گاهی فرم‌های انتزاعی دارند، مدت‌هاست به شیوه‌های مختلف اجرا می‌کنم.
در فرایند خلق اثر چاپ یا نقاشی، چه تفاوتی در مواجهه‌تان با «سطح» یا «فُرم» در مقایسه با مجسمه‌سازی احساس کردید؟ آیا آگاهانه تلاش کردید مدیوم‌ها را به هم نزدیک کنید؟
شاید جزئیاتی که در مجسمه در وهله اول از چشم مخاطب پنهان بماند، در چاپ بتواند خود را نمایان کند.
چقدر به مخاطب اجازه تأویل آزاد می‌دهید؟ یا برعکس، چقدر روایت شخصی یا تجربی شما در ساختار اثر دخیل است؟
من معمولا بر‌اساس تجربه زیسته خودم کار می‌سازم، ولی از برداشت شخصی و متفاوت مخاطب همیشه استقبال می‌کنم.
این نمایشگاه را در سیر کاری خود چطور تعریف می‌کنید؟ آیا نقطه عطفی است یا تجربه‌ای گذرا و تجربی؟ و ادامه خواهند داشت؟
تنانگی در ادامه آثار گذشته‌ام شکل گرفت. من معمولا برای اجرای کار به تناسب ایده‌هایم تکنیک‌های جدید را تجربه می‌کنم.
هم‌زمان با نمایشگاه «تنانگی»، شما در فرانسه نیز پروژه‌ای در حال نمایش دارید که بر پایه پارچه است. کمی درباره آن پروژه بگویید ایده آن از کجا آمد؟
هم‌اکنون نمایشگاه گروهی با عنوان «دیگری» در شهر بوردوی فرانسه در مجموعه فرهنگی دیاکو در حال برگزاری است. آثار چاپ روی پارچه به نمایش درآمده در این نمایشگاه پیش‌تر در کد آرت‌فر کپنهاگ دانمارک در سال ۲۰۱۷ به نمایش درآمده است. ایده اولیه این مجموعه در یک اقامت هنری در بنیاد فرهنگی آریکس در شهر لوتسرن سوئیس در سال ۲۰۱۴ شکل گرفت.
نمایش در زمینه بین‌المللی چه تأثیری بر فرایند خلق یا نوع بیان شما دارد؟ آیا واکنش مخاطب خارجی با مخاطب ایرانی تفاوتی دارد؟
ایده آثارم برگرفته از مکان، زمان و دورانی است که در آن زندگی می‌کنم. اتفاقات روزمره زندگی تأثیر زیادی روی کارهایم می‌گذارد. به‌همین‌دلیل زمانی که آثارم در کشور دیگری به نمایش گذاشته می‌شود، مخاطب غیر‌ایرانی را درباره فرهنگ و اسطوره‌های ایرانی کنجکاو می‌کند.
به عنوان یک زن هنرمند، در فضایی که هنوز بدن و تنانگی با خطوط قرمز زیادی احاطه شده‌اند، چطور مسیر بیان شخصی خود را پیدا کردید؟
من در زمان خلق اثر به محدودیت‌ها توجهی نمی‌کنم و بعد از پروسه اجرا به نمایش آن فکر می‌کنم، کما‌اینکه تعدادی از کارهایم به علت خط قرمزها امکان نمایش عمومی نداشته‌اند.
در نهایت، دوست دارید مخاطب با چه احساسی نمایشگاه «تنانگی» را ترک کند؟
دوست دارم «تنانگی» باعث پرسش‌گری و کندوکاو درونی مخاطب شود.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
