از اجرای در انتظار گودو تا حرکت با مادلین به سوی غزه
کشتی نجات به مقصد نرسید
«اگر این ویدئو را میبینید، یعنی ما دستگیر شدهایم»؛ این جمله را مردی فرانسوی و یکی از ۱۲ مسافر کشتی مادلین مقابل دوربین فیلمبرداری میگوید. وقتی ویدئو صبح روز دوشنبه به صورت گسترده منتشر شد، دیگر عیان بود که اسرائیل همانطور که انتظارش میرفت، کشتیای را که به قصد شکستن محاصره غزه به راه افتاده بود، ربوده و فعالان بینالمللی را به خانه بازخواهد فرستاد. سفر با کشتی مادلین به نزدیکی آبهای غزه یادآور فعالیتهایی است که طی سالها، از زمان جنگ داخلی در اسپانیا تا جنگ ویتنام و در نهایت محاصره بوسنی از سوی چهرههای شناختهشدهای مانند همینگوی، جورج اورول و سوزان سانتاگ و با هدف مقابله با فراموشی انجام گرفته است.


به گزارش گروه رسانهای شرق،
«اگر این ویدئو را میبینید، یعنی ما دستگیر شدهایم»؛ این جمله را مردی فرانسوی و یکی از ۱۲ مسافر کشتی مادلین مقابل دوربین فیلمبرداری میگوید. وقتی ویدئو صبح روز دوشنبه به صورت گسترده منتشر شد، دیگر عیان بود که اسرائیل همانطور که انتظارش میرفت، کشتیای را که به قصد شکستن محاصره غزه به راه افتاده بود، ربوده و فعالان بینالمللی را به خانه بازخواهد فرستاد. سفر با کشتی مادلین به نزدیکی آبهای غزه یادآور فعالیتهایی است که طی سالها، از زمان جنگ داخلی در اسپانیا تا جنگ ویتنام و در نهایت محاصره بوسنی از سوی چهرههای شناختهشدهای مانند همینگوی، جورج اورول و سوزان سانتاگ و با هدف مقابله با فراموشی انجام گرفته است.
کشتی مادلین روز اول ماه ژوئن از بندر کاتانیای ایتالیا راهی سفری با هدف شکست محاصره غزه شد. در این کشتی، گرتا تونبرگ، زن جوان سوئدی که به دلیل پافشاری بر خواستههای خود در زمینه محیط زیست شناخته شده، لیام کانیگام، بازیگر ایرلندی و ریما حسن، عضو فلسطینی پارلمان اروپا، به همراه ۹ فعال دیگر حضور داشتند. نام کشتی مادلین از نام اولین و تنها زن ماهیگیر غزه گرفته شده و علاوه بر اینکه برخی از فعالان حقوق بشر و محیط زیست و... را با خود حمل میکرد، مقداری شیرخشک، آرد، برنج و تجهیزات پزشکی را هم با خود به سواحل غزه میبرد.
صفکشی مخالفان و موافقان
ایران حمله به کشتی مادلین را دزدی دریایی دانسته است و ترکیه بر تروریستیبودن اقدامات اسرائیل تأکید کرده. برخی از رسانههای غربی اما از آن به عنوان محاصره کشتی نام بردهاند. برخلاف خواست فعالان داخل کشتی، کشورها حاضر به ایجاد گذرگاهی امن برای مادلین نشدند و البته از همان روز نخست مشخص بود که تلآویو که محاصره غزه را سرسختانه دنبال میکند، اجازه لنگرگرفتن را به مادلین نخواهد داد. فعالان درون کشتی هم از اقدام خود به عنوان عملی نمادین نام برده بودند و به نظر میرسد توقع نداشتند که با روی خوش نیروهای اسرائیلی روبهرو شوند. با این حال رسانههای محافظهکار و راستگرای غربی چندان از چنین اقدامی استقبال نکردند. این رسانهها بهویژه در ایالات متحده با انتقاداتی تندوتیز، حرکت فعالان بینالمللی و بهویژه گرتا تونبرگ را نمادین و فاقد ارزش دانستند و برخی دیگر از منتقدان، فعالان سوار بر کشتی را به سلفیگرفتن و جلب توجه متهم کردند. اما موافقان با پافشاری بر نمادینبودن حرکت با کشتی و پیاده به سوی غزه، تأکید دارند که محاصره تا ابد نمیتواند برجا بماند و حالا زمان آن فرارسیده که جهان با چشمان باز، آنچه را که بر مردم غزه میگذرد، دنبال کند. آنها همچنین امید دارند تا اقداماتی از این دست بتواند دولتهای حامی اسرائیل را به قطع روابط با تلآویو، حمایت از شکستن محاصره غزه و کمک به بازشدن مرزها با هدف رساندن مواد غذایی و کمکهای پزشکی به باریکه تشویق کند.
مادلین اولین نیست و آخرین هم نخواهد بود
حرکت مادلین به سوی غزه بسیاری را به یاد وقایعی مانند کشتی نوح یا روایت گیلگمش از یک کشتی نجاتبخش که جان توفانزدگان را نجان میدهد، انداخته است. این اولین بار نیست که گروهی از افراد شناختهشده برای روایت یک جنایت دست به کار میشوند. نخستین بار ایده چنین اقدامی در سال ۱۹۳۶ و همزمان با جنگ داخلی اسپانیا رخ داد. در آن زمان هنرمندان و نویسندگانی مانند همینگوی و جورج اورول که شهرتی جهانی داشتند، خود را به اسپانیا رساندند تا راوی جنایت فاشیستها علیه چپگرایان باشند. بعدها این اتفاق در جنگ ویتنام و با سفر افرادی مانند سوزان سانتاگ به هانووی و گزارشهای اوریانا فالاچی از جنگ باز هم رخ داد. اما یکی از شناختهشدهترین اقدامات، مربوط به زمانی است که سوزان سانتاگ، نویسنده، روشنفکر و فعال آمریکایی با سفر به سارایوو در جنگ بوسنی، نمایش در انتظار گودو را در شهر تحت محاصره به اجرا درآورد. در آن زمان سارایوو شهری فراموششده بود که جان هیچ جنبندهای در آن در امان نبود. با این حال وقتی نمایش مشهور در انتظار گودو در شهر به روی صحنه رفت و سانتاگ با آبوتاب از آن گفت و نوشت، فاجعه سارایوو و جنگ بوسنی مورد توجه ویژه قرار گرفت. به نظر میرسد حتی اگر تنها اهمیت حرکت مادلین به سوی غزه، جلب توجه جهانی به یک فاجعه انسانی باشد، تونبرگ و یارانش قدمی مهم در راستای جنگ غزه برداشتهاند.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.