چرا مسکو مایل نیست در باره کشتهشدگان روس در جنگ اوکراین حرف بزند؟
راز مگوی کرملین
آمار کشتهشدگان روسیه در جنگ اوکراین، برای مسکو یک راز مگو محسوب میشود. روسها کمترین علاقهای به اینکه تعداد کشتههای خود را در جنگ مشخص کنند ندارند و در عوض اوکراینیها مایلند با بالا اعلامکردن تعداد کشتهشدگان روس، جنگ روایتها را به دست بگیرند. تنها نقطه اتکا برای اینکه جهان بداند روسها در جنگ با اوکراین، رویینتن نمانده و تلفات نسبتا زیادی دادهاند و سربازان در شرایط دشواری به سر میبرند، معدود تصاویری است که برخی از سربازان از شرایط بسیار سخت خود به نمایش گذاشتهاند و داستانهایی که میگویند پیادهنظامهای روس در سرما و با امکانات محدود به مسلخ میروند.


مهسا مژدهی: آمار کشتهشدگان روسیه در جنگ اوکراین، برای مسکو یک راز مگو محسوب میشود. روسها کمترین علاقهای به اینکه تعداد کشتههای خود را در جنگ مشخص کنند ندارند و در عوض اوکراینیها مایلند با بالا اعلامکردن تعداد کشتهشدگان روس، جنگ روایتها را به دست بگیرند. تنها نقطه اتکا برای اینکه جهان بداند روسها در جنگ با اوکراین، رویینتن نمانده و تلفات نسبتا زیادی دادهاند و سربازان در شرایط دشواری به سر میبرند، معدود تصاویری است که برخی از سربازان از شرایط بسیار سخت خود به نمایش گذاشتهاند و داستانهایی که میگویند پیادهنظامهای روس در سرما و با امکانات محدود به مسلخ میروند.
در آخرین روزهای ماه فوریه امسال، بیبیسی روسی به همراه مدیازونا، رسانه مستقل روس که جنگ اوکراین را رصد میکند، تعداد کشتهشدگان رسمی این جنگ را بدون در نظر گرفتن آن گروهی که در دونباس جان باختهاند، ۹۵ هزار نفر اعلام کردند. در سکوت مطلق مسکو در مورد تعداد جانباختگان، اوکراین میگوید تعداد زخمیها و کشتهشدگان و ناپدیدشدگان روس در این جنگ، تا اواسط ماه مارس ۲۰۲۵، 750 هزار نفر تخمین زده است. معاون وزیر دفاع روسیه در ماه نوامبر سال ۲۰۲۴ گفت ۴۸ هزار خانواده خواهان انجام آزمایش دیانای برای پیداکردن سربازانی شدهاند که از آنها خبری ندارند. این عدد از معدود ارقامی است که دولت روسیه حاضر به اعلام آن شده است.
هدف وسیله را توجیه میکند
سربازانی که روسیه آنها را به نبرد با اوکراین فرستاده، شامل بسیجشدگان، داوطلبان، زندانیان، سربازانی که به استخدام شرکتهای خصوصی در میآیند و سربازان قراردادی میشوند. نگاهی به ترکیب آسیبدیدگان میگوید اغلب آنها جوان و از طبقه فقیر و ساکن مناطق حاشیهای به حساب میآیند. خبرگزاری فرانسه در همان سال نخست جنگ به این موضوع پرداخت و کشتهشدگان را از میان جوانان، فقرا و اقلیتها دانست. در همین گزارش آمده بود که سربازان آموزشدیده به نیروی هوایی و دریایی یا مراکز استراتژیک میروند و نیروی زمینی را جوانانی تشکیل میدهد که آموزش چندانی ندیدهاند و ساکن شهرها و روستاهای کوچک هستند. با این حال گزارشهایی از فرستادن افراد مسن و حاشیهنشین به خط مقدم جنگ هم وجود دارد. یکی از دلایلی که مسکو مایل نیست اعداد و ارقام واضحی را در مورد تعداد کشتهشدگان و آسیبدیدگان اعلام کند، نیاز دولت پوتین به حفظ مشروعیت خود است. او نیاز به آن دارد تا جنگ با اوکراین را هدفی مشروع و نزاعی حیاتی برای روسیه جلوه دهد و در این مسیر، نیازمند آن است تا افکار عمومی با قرائتهای دولت پوتین از جنگ همخوانی داشته باشند.
تصویری که مسکو میسازد
برای روسیه ساخت تصویری از یک ارتش قوی و آهنین اهمیت زیادی دارد. روسها در نمایش سرسختی خود بهشدت حرفهای عمل میکنند و در عین حال از اینکه نشان دهند در جنگ آسیبپذیرند، بهشدت وحشت دارند. گزارشهایی وجود دارد که تعدادی از کشتهشدهها، ناپدیدشدگان و زخمیها از افراد مسن، زندانیان و طردشدگانی هستند که با استفاده از مشوقهای مالی راهی جبهه جنگ میشوند. این گروه از افراد که به صورت داوطلب به نظامیان میپیوندند، از آنجایی که اطلاع دقیقی از آنچه واقعا میگذرد ندارند، در ازای دریافت مبالغی قابل توجه، به خیل سربازان میپیوندند. رویترز در تاریخ ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ در گزارشی مدعی شده بود روسیه هر ماه ۳۰ هزار سرباز جدید را با همین شیوه جذب میکند و به میدان جنگ میفرستد. طبق روایتی که مسکو ارائه میکند، ارتش این کشور با عزمی آهنین برای بازپسگیری اوکراین تلاش میکند و در این روایت نمایش هرگونه ضعف جایی ندارد.
روسها به مرگ خو کردهاند؟
برخی از ناظران معتقدند جان انسان در فرهنگ روسی ارزش چندانی ندارد. جنگ اوکراین نخستین نمونه از پنهانکاری درمورد آمار و ارقام کشتهشدهها نیست. از زمانی که استالین به صورت گسترده دست به حذف مخالفان، دگراندیشان و حتی افراد عادی در دوران وحشت بزرگ زد، پنهانکردن آمار تبدیل به روشی روسی برای مقابله با فشار افکار عمومی و بیارزش شمردن جان انسانها شد. روسها همین روند را در دوران جنگ جهانی دوم، اشغال افغانستان و حتی زمانی که کووید ۱۹ تبدیل به قاتلی زنجیرهای شده بود، ادامه دادند.
در شوروی تا سالها تعداد کشتهشدگان در جنگ جهانی دوم هفت میلیون نفر اعلام میشد. این در حالی است که بعدها مشخص شد ارقام بسیار بالاتر و ابعاد فاجعه بسیار گستردهتر از آن بود که دولت شوروی مدعی آن میشد. در جنگ شوروی در افغانستان هم اوضاع تقریبا مشابه بود. تعداد کشتهشدگان بهشدت سانسور شد و دلیل مرگ اغلب سربازان مواردی چون بیماری یا حوادث غیرمترقبه دانسته شد. تهیکردن رسانهها از نام و چهره قربانیان جنگ و نزاع و بیماری، باعث شده واکنش افکار عمومی به تعداد کشتهها چندان شدید نباشد. به نظر میرسد حساسیت عمومی نسبت به اینکه دقیقا چند هزار نفر شهروند روسیه در جنگ با اوکراین کشته شدهاند، چندان بالا نیست.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.