جنگ قدرت صداوسیما یا عدم رعایت قانون؟
دلایل یک توقیف
بعدازظهر جمعه اتفاق عجیبی رخ داد و به خاطر پخش اولین قسمت از سریال «سووشون»، پلتفرم نماوا که این سریال در آن پخش میشد، فیلتر شد. اتفاقی که سابقه نداشت و پیش از این رخ نداده بود؛ یعنی پیشتر سریال تاسیان توقیف شده بود ولی اینکه یک پلتفرم و تمام محصولاتش حذف شوند، رخ نداده بود.


بعدازظهر جمعه اتفاق عجیبی رخ داد و به خاطر پخش اولین قسمت از سریال «سووشون»، پلتفرم نماوا که این سریال در آن پخش میشد، فیلتر شد. اتفاقی که سابقه نداشت و پیش از این رخ نداده بود؛ یعنی پیشتر سریال تاسیان توقیف شده بود ولی اینکه یک پلتفرم و تمام محصولاتش حذف شوند، رخ نداده بود.
قوه قضائیه در این زمینه بیانیهای داد و اعلام کرد: «سریال سووشون که محصول شبکه نمایش خانگی است، به دلیل دریافتنکردن مجوزهای قانونی توقیف شد و با توجه به تخلف صورتگرفته از سوی شبکه نمایش خانگی نماوا و امتناع آن از انجام تعهدات قانونی، این پلتفرم مسدود شد». کمی بعد پلتفرم نماوا هم اعلام کرد: «سریال سووشون به خاطر طولانیشدن روند اصلاحات ساترا گرفتار تعلیق عرضه شده و حالا که عرضه شده، چنین گرفتار محدودیت میشود، درحالیکه به تمام تعهدات عمل شده و با وجود حذف حدود 20 دقیقه از سریال(!) گرفتار اختلاف سلیقهای فقط بر سر ۶۲ ثانیه شده...».
این پلتفرم امیدوار است مشکل حل شود
نرگس آبیار، کارگردان، پس از تشکر از کسانی که به تماشای این سریال نشستند، نوشت: «شبکههای اجتماعی پر شد از افسوس، اما بلافاصله پس از پخش سریال، سکوی نماوا تهدید به فیلترینگ شد و این موضوع بلافاصله پس از تهدید اجرائی شد. به همین دلیل سووشون نیامده، به دلیل بازیهای پیچیده و پنهان ساترا توقیف شد. بماند که آنچه در قسمت اول به نمایش درآمد، به دلیل ممیزی آشکار، آن چیزی نبود که ما با تمام وجود ساخته بودیم. بخشهایی از روایت از صداقت افتاد. صحنههایی که باید دیده میشد، حذف شد، محو شد و بیصدا شد. حتی آنگاه که اراده کردیم تا در میان شهر، از قاب بیلبوردها و تابلوها با شما سخن بگوییم، درهای تبلیغات محیطی را نیز بر روی «سووشون» بستند».
این کارگردان در بخش دیگری نوشت: «سریالی که تمام مراحل قانونی را طی کرده است، تنها چند ساعت پس از انتشار نخستین قسمت، با دستوری ناگهانی و مبهم، متوقف و سکوی پخشش فیلتر شد. چه کسی پاسخگوی این حجم از توهین به شعور مخاطب، بیاحترامی به تلاش هنرمندان و تخریب سرمایه اجتماعی هنر این سرزمین خواهد بود؟
سووشون نه یک سریال معمولی، بلکه روایت یک تاریخ بود. صدای یک زن در میان هیاهوی مردانه قدرت. روایت مقاومت، درد و ایستادگی. ما برای ساخت این اثر، با دقت، وسواس و احترام به خطوط قرمز رسمی کشور، پیش رفتیم. اما آنچه دیدیم، بیقانونی در پوشش قانون و حذف در سایه ترس از صداهای مستقل بود. ما نه خلافی کردهایم، نه هیچگونه قانونشکنیای. این رفتارها نه توجیهپذیرند، نه قابل سکوت.
چه نهادی، با چه مجوزی، در چه فرایندی، اجازه میدهد به این شکل حیثیت یک اثر فرهنگی و زحمات دهها انسان شرافتمند، زیر پا گذاشته شود؟
ساترا که مدعی نظمبخشی به فضای نمایش خانگی است، چرا به جای حمایت، تبدیل به ابزاری برای انسداد و محدودسازی هنر شده است؟ آیا قرار است هر هنرمندی که صدای متفاوت دارد، با تهدید و توقیف حذف شود؟
من از سکوت خستهام. از بیاعتنایی نهادهای مسئول به شأن هنر و هنرمند دلگیرم. این شیوه برخورد با آثار فرهنگی، یعنی رسمیتدادن به ترس از تفکر. یعنی پاداشدادن به بیخطر بودن و تنبیهکردن صدای مستقل. ما برای «سووشون» خون دل خوردیم. اما امروز، در برابر این حذف بیرحمانه، سکوت نخواهیم کرد. هنر، تریبون قدرت نیست که با اشارهای خاموش شود».
این تصمیم عجیب بهعنوان قدرتنمایی صداوسیما برای شبکه نمایش خانگی تفسیر شد و برخی معتقدند عدم استقبال از صداوسیما سبب شده تا این رسانه به دنبال خاموشکردن و مانعساختن در برابر رقبایش باشد. اما خبرگزاری فارس از این تصمیم استقبال کرد و پیشنهاد داد این روند برای بقیه پلتفرمها نیز انجام شود. در این خبرگزاری نوشته شده است: «اقدام اخیر در توقف سریال «سووشون» و فیلتر پلتفرم نماوا، نشانهای روشن از آغاز یک دوره جدید در تنظیمگری فرهنگی در شبکه نمایش خانگی بهعنوان بستر قابل اعتماد مخاطب است؛ نظارتی که مانع انتشار سریال «سووشون» شده و حالا لازم است اجرای قانون را با دیگر پلتفرمها نیز ادامه داده تا قانون مدافع فرهنگ باشد».