بررسی شبکههای اجتماعی، مانع جدید دانشجویان خارجی در آمریکا
سایه سیاست بر آینده دانشجویان بینالمللی
دولت ترامپ با تشدید فشار بر دانشگاههای آمریکا، بررسی شبکههای اجتماعی دانشجویان خارجی را گسترش داده و صدور ویزا برای آنها را متوقف کرده است. این تصمیم، که واکنشهای تندی از جمله از سوی هاروارد به دنبال داشته، دانشگاهها را در برابر چالشی بیسابقه قرار داده است.

به گزارش گروه رسانهای شرق، دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در اقدامی جنجالی دستور داده است که سفارتخانههای این کشور از برنامهریزی برای مصاحبههای ویزای دانشجویان بینالمللی خودداری کنند. این تصمیم، که بخشی از کارزار گستردهتر ترامپ علیه دانشگاههای آمریکایی است، با هدف گسترش بررسی و نظارت بر پروفایلهای شبکههای اجتماعی دانشجویان خارجی اعمال میشود.
بر اساس سندی محرمانه که به دست نشریه پولیتیکو رسیده، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، به سفارتخانهها اعلام کرد که بررسی پروفایلهای شبکههای اجتماعی دانشجویان متقاضی ویزا به زودی گسترش خواهد یافت. او در این سند تأکید کرده است: «تا اطلاع ثانوی و در راستای آمادهسازی برای گسترش الزامات بررسی شبکههای اجتماعی، بخشهای کنسولی نباید ظرفیت جدیدی برای مصاحبههای ویزای دانشجویی و بازدیدکنندگان تبادلی (F.M.J) اضافه کنند تا زمانی که دستورالعملهای جدید صادر شود.» انتظار میرود این دستورالعملها در روزهای آینده منتشر شوند.
دانشجویان بینالمللی، منبع درآمد دانشگاهها
سال گذشته، بیش از ۱.۱ میلیون دانشجوی بینالمللی در دانشگاههای آمریکا تحصیل کردند و درآمد هنگفتی را برای این مؤسسات به ارمغان آوردند. اما حالا، با تصمیم جدید دولت، این جریان مالی و فرهنگی در معرض تهدید قرار گرفته است. دانشگاههای برتر، بهویژه دانشگاههای آیوی لیگ، هدف اصلی انتقادات تند ترامپ قرار دارند. او این دانشگاهها را متهم به ترویج یهودستیزی از طریق اجازه دادن به اعتراضات طرفدار گروههای فلسطینی و اعمال سیاستهای پذیرش تبعیضآمیز علیه دانشجویان سفیدپوست کرده است.
ترامپ در هفتههای اخیر اقدامات سختگیرانهای علیه دانشگاه هاروارد، قدیمیترین دانشگاه آمریکا با دارایی ۵۳ میلیارد دلاری، به اجرا گذاشته است. او ابتدا ۳.۲ میلیارد دلار از بودجه فدرال این دانشگاه را مسدود کرد و سپس تلاش کرد مانع پذیرش دانشجویان خارجی در هاروارد شود. این دانشگاه در پاسخ، با طرح دعاوی قضایی متعدد موفق شد این ممنوعیت را به طور موقت متوقف کند. اما در آخرین اقدام و به گزارش نیویورک تایمز، ترامپ دستور داد تمام قراردادهای باقیمانده فدرال به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار با هاروارد لغو شود.
دانشجویان در تیررس سیاستهای جدید
تا پیش از این، تنها دانشجویان بینالمللی که مظنون به مشارکت در اعتراضات طرفدار گروههای فلسطینی بودند، تحت بررسی شبکههای اجتماعی قرار میگرفتند. این سیاست پس از آن آغاز شد که مارکو روبیو در ماه مارس اعلام کرد ویزای دانشجویانی که اقداماتی «خلاف منافع ملی آمریکا» انجام دهند، لغو خواهد شد. نتیجه این سیاست، اخراج بیش از ۱,۸۰۰ دانشجو بود. در یکی از موارد برجسته، رومیسا اوزتورک، دانشجوی ۳۰ ساله ترکیهای که با بورسیه فولبرایت در دانشگاه تافتس مشغول تحصیل در مقطع دکتری بود، به دلیل نگارش مقالهای انتقادی درباره جنگ غزه توسط مأموران مهاجرتی بازداشت شد. او پس از دستگیری، در بازداشتگاههایی در ایالتهای ماساچوست، نیوهمپشایر، ورمونت و لوئیزیانا نگهداری شد.
ابهام در معیارهای بررسی
هنوز مشخص نیست چه نوع محتوای شبکههای اجتماعی میتواند برای رد درخواست ویزای یک دانشجو کافی باشد. برای مثال، آیا انتشار تصویری از پرچم فلسطین میتواند به عنوان تخلف تلقی شود؟ این ابهام، نگرانیهای گستردهای را در میان دانشجویان و دانشگاهها ایجاد کرده است.
آلن گاربر، رئیس دانشگاه هاروارد، در واکنش به این اقدامات، از دانشگاههای آمریکایی خواست تا در برابر فشارهای کاخ سفید «استوار» بمانند. او در گفتوگو با شبکه NPR، حملات دولت به هاروارد را «حیرتانگیز» توصیف کرد و گفت: «چرا بودجه تحقیقات را قطع میکنند؟ این اقدام نه تنها به هاروارد آسیب میزند، بلکه به ضرر کل کشور است. بودجههای تحقیقاتی هدیه نیستند؛ این بودجهها برای انجام پژوهشهایی اختصاص داده میشوند که دولت فدرال آنها را در اولویت قرار داده است.»
گاربر افزود: «قطع این بودجهها، به کشور لطمه میزند، حتی اگر هدف، مجازات هاروارد باشد. ارتباط این اقدامات با موضوع یهودستیزی واقعاً نامشخص است.»
تصمیمات اخیر دولت ترامپ، آینده دانشجویان بینالمللی و دانشگاههای آمریکا را در هالهای از ابهام قرار داده است. در حالی که دانشگاهها برای حفظ جایگاه خود به عنوان مقصدی جهانی برای آموزش عالی تلاش میکنند، سیاستهای جدید میتواند پیامدهای گستردهای برای اقتصاد آموزش و جایگاه علمی آمریکا در جهان داشته باشد.