جای خالی زنان در انتخاب پاپ

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق، رابرت هریس، نویسنده بریتانیایی و خالق رمان پرفروش «مجمع کاردینال‌ها» (Conclave)، در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی   به غیبت زنان در روند مجمع کاردینال‌ها، اشاره کرده است. نکته‌ای که این روزها و در  هنگامه انتخاب پاپ جدید   بیش از هر زمانی به مشهود است . 

طی روزهای پس از مرگ پاپ  این پرسش   مطرح است که  «چرا  صدای زنان   در   انتخاب پاپ شنیده نمی‌شود» و « چرا زنان نقشی در این انتخاب ندارند» به نظر می‌رسد پاپ جدید بیش از هر زمانی نیاز به تغییرات در روند حضور زنان در این عرصه دارد و این مطالبه از او در حال گسترش است. 

این نکته در رمان «مجمع کاردینال‌ها» به نوعی مورد توجه قرار گرفته است. این کتاب که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد . در این کتاب دغدغه مردانه بودن انتخاب پاپ و عدم حضور زنان در جایگاه عالی روحانیت مسیحیت به شکلی مطرح شده است.   دغدغه‌ای که متعلق به   ۹ سال پیش است و  شاید پس از  انتخاب و آغاز کار پاپ جدید به آن بیشتر توجه شود. 

هرریس در گفتگو با بی بی سی می‌گوید عجیب است که زنان همچنان از کشیش شدن در کلیسای کاتولیک و از حضور در روند انتخاب پاپ محروم‌اند.

او می‌پرسد: «آیا واقعاً می‌توان تصور کرد که یک دین پیچیده و با پیروانی چنین گسترده، در آینده هم به نقش فرعی و تحقیرآمیز زنان ادامه دهد؟

منظورم این است که واقعاً عجیب است. آیا مسیح واقعاً می‌خواست که تنها مردان پیامش را گسترش دهند؟»

هریس توضیح می‌دهد: «می‌خواستم صدای زنان هم در این روند شنیده شود و تنها راهش این بود که از زنانی استفاده کنم که غذا سرو می‌کنند، اتاق‌ها را تمیز می‌کنند و خوابگاه را زمانی که کاردینال‌ها آنجا هستند اداره می‌کنند. من واقعاً می‌خواستم آن‌ها بخشی از داستان باشند».

فرآیند انتخاب پاپ پیشنهادی برای سیاستمداران 

البته رابرت هریس معتقد است که این فرایند (انتخاب پاپ در مجمع کاردینال‌ها) الگویی است که احزاب سیاسی بریتانیا باید از آن درس بگیرند.

او می‌گوید کتابش و فیلمی که بر اساس آن ساخته شده، نشان می‌دهند که این آیین باستانی و محرمانه در کلیسای سیستین «دستگاهی واقعاً درخشان» برای یافتن فرد مناسب جهت رهبری یک نهاد است.

در این فرایند تنها کاردینال‌های مرد زیر ۸۰ سال حق شرکت دارند. رأی‌گیری در فضایی کاملاً محرمانه انجام می‌شود و نتیجه آن تنها با دود سفید که از دودکش سقف کلیسا بیرون می‌آید به اطلاع عموم می‌رسد.

هریس می‌گوید در حالی که احزاب سیاسی رهبری خود را به آرای عمومی درون حزبی سپرده‌اند، «نتایج چندان خوبی به‌بار نیاورده است». او اضافه می‌کند: «بهتر است گروهی محدود که نامزدها را از نزدیک و به‌صورت روزمره می‌شناسند، رهبر را انتخاب کنند».

او ادامه می‌دهد: «اینکه در را قفل کنند و بگویند تا تصمیم نگرفته‌اید بیرون نمی‌آیید، ذهن را متمرکز می‌کند – و اگر به گذشته نگاه کنید، باید گفت پاپ‌ها اغلب انتخاب‌های خوبی بوده‌اند.

وقتی داشتم تحقیق رمان را انجام می‌دادم، این حس را نداشتم که با ایده‌ای وحشتناک روبرو هستم که باید افشا شود. بلکه در واقع رمان نشان می‌دهد مجمع کاردینال‌ها چطور عمل می‌کند».

ورود به تالارهای مخفی کلیسا 

هریس می‌گوید هنگام تحقیق برای نوشتن رمان مجمع کاردینال‌ها، دفتر پاپ فرانسیس به او اجازه داد که از بخش‌هایی از واتیکان که معمولاً برای عموم بسته است بازدید کند.

او تعریف می‌کند: «چیزهایی شگفت‌انگیز به من نشان دادند و اجازه دادند در راهرویی قدم بزنم که به بالکن منتهی می‌شود – همان‌جایی که پاپ جدید خودش را به جمعیت عظیم در میدان سنت پیتر نشان می‌دهد. آن لحظه نفس‌گیر بود».

هریس می‌گوید هنگام بازسازی روند مجمع، حس کرد که «به گنجینه‌ای واقعی دست یافته است».

او می‌افزاید: «فکر می‌کنم مجمع کاردینال‌ها سازوکاری فوق‌العاده برای یافتن فردی مناسب است که بتواند احترام کلیسا را جلب کند».

«این روند، ترکیبی از معنویت، انسانیت و درام سیاسی است – همه در یک قاب. یک مجمع، همان‌قدر دراماتیک است که خواندن وصیت‌نامه می‌تواند باشد. این سطحی از درام طبیعی است».

او همچنین گفت پس از انتشار رمان مجمع کاردینال‌ها در سال ۲۰۱۶، کاردینال کورماک مورفی اوکانر – که در تحقیقات کتاب به او کمک کرده بود – از او خواست نسخه‌ای ایتالیایی از کتاب را برای پاپ فرانسیس ارسال کند.

هریس می‌گوید: «کتاب را به او دادم و او گفت ترجمه‌اش به‌نظر خوب می‌رسد، اما نمی‌دانم پاپ آن را خواند یا نه. اگر هم خواند، چیزی به من نگفت».

فیلمی به موقع 

اما فیلم اقتباسی از این رمان به کارگردانی ادوارد برگر در سال ۲۰۲۴ ساخته شد و در اسکار و بفتا جوایز متعددی را کسب کرد. همین فیلم این روزها به خاطر همزمانی طرفداران زیادی پیدا کرده است.

رالف فاینس در نقش کاردینال توماس لارنس، استنلی توچی، جان لیثگو و سرجیو کاستلیتتو از جمله بازیگران برجسته این فیلم هستند. فیلم با وفاداری به رمان، داستان انتخاب پاپ جدید را با پیچیدگی‌های سیاسی و اخلاقی به تصویر می‌کشد. 

یکی از نکات برجسته رمان و فیلم، پیچش داستانی در پایان است که در آن کاردینال وینسنت بنیتز، که به‌طور مخفیانه توسط پاپ قبلی منصوب شده بود، به‌عنوان پاپ جدید انتخاب می‌شود. پس از انتخاب، رازی مشخص می‌شود . هریس در این‌باره گفت: «این پایان‌بندی جسورانه بود، اما احساس کردم که باید آن را بنویسم تا سؤالات بزرگی درباره کلیسا مطرح شود.»

فیلم «مجمع کاردینال‌ها» با استقبال منتقدان و مخاطبان مواجه شد و فروش رمان نیز پس از اکران فیلم افزایش یافت. هریس اظهار داشت که این تجربه برای او بسیار رضایت‌بخش بوده و امیدوار است که داستان‌هایش بتوانند مخاطبان را به تفکر وادارند.