مصاحبه صادق خلخالی پس از تخریب قبر رضا شاه
مردم خود تصمیم گرفتند که این مقبره را خراب کنند و لذا جمعیت زیادی اجتماع کردند و برای تخریب مقبره، جرثقیل و وسایلی مانند بیل، کلنگ و پتک آوردند. من هم به عنوان یک افتتاح نمادین، اولین کلنگ تخریب را زدم.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، فضای سیاسی و اجتماعی کشور شاهد تحولات گسترده‌ای شد که یکی از جلوه‌های بارز آن، تلاش برای پاک‌سازی نمادهای حکومت پهلوی از عرصه عمومی بود. در همین راستا، یکی از اقدامات جنجالی که بازتاب وسیعی در رسانه‌ها و افکار عمومی داشت، تخریب آرامگاه رضاشاه پهلوی در شهر ری بود. این اقدام با دستور و حضور صادق خلخالی و با مشارکت نیروهای کمیته و برخی مردم انقلابی انجام شد. آنچه در پی می‌آید، گزارش روزنامه جمهوری اسلامی در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۹ از این واقعه است که ضمن روایت چگونگی تخریب، به دلایل اعلام‌شده از سوی آیت‌الله خلخالی و بازتاب آن در میان مردم نیز می‌پردازد:
به گزارش خبرنگار خبرگزاری پارس، بعد از ظهر دیروز تخریب آرامگاه رضاشاه با حضور و دستور آیت‌الله خلخالی آغاز شد. ابتدا آیت‌الله خلخالی طی سخنانی کوتاه خطاب به مردمی که در صحن حضرت عبدالعظیم تجمع کرده بودند، ضمن برشمردن جنایات بی‌شمار رژیم منفور پهلوی، علت تخریب آرامگاه را از بین بردن آثار شوم آن رژیم اعلام کرد.
سپس آیت‌الله خلخالی به همراه گروهی از مردم، اعضای کمیته شماره ۱۴ و پاسداران منطقه ۸ به سمت آرامگاه حرکت کردند و اولین کلنگ تخریب را با شکستن سنگ‌های مرمر جلوی آرامگاه به زمین زدند. پس از آن، افراد کمیته با وسایل مختلف شروع به شکستن درهای ورودی و سنگ‌های اطراف کردند. طبق اظهارات پاسداران مستقر در آرامگاه، بخشی از بنا تخریب شده بود و این روند ادامه داشت.
آیت‌الله خلخالی در مصاحبه‌ای کوتاه درباره علت تخریب آرامگاه گفت:
مردم خود تصمیم گرفتند که این مقبره را خراب کنند و لذا جمعیت زیادی اجتماع کردند و برای تخریب مقبره، جرثقیل و وسایلی مانند بیل، کلنگ و پتک آوردند. من هم به عنوان یک افتتاح نمادین، اولین کلنگ تخریب را زدم.
خبرنگار پرسید: «آیا به جای این محل بنای دیگری ساخته خواهد شد؟»
خلخالی پاسخ داد:
قبلا در این‌جا دستشویی و آبریزگاه برای استفاده زوار حضرت عبدالعظیم وجود داشت و حالا اگر مسئولان صلاح بدانند، می‌توانند این‌جا را تبدیل به آبریزگاه، دستشویی، رختشویی یا چیزهایی از این قبیل کنند، که بجا هم هست. اگر هم تصمیم بر آن باشد که موزه‌ای ساخته شود، اشکالی ندارد. در غیر این صورت، این بنا که بنای شیطان و اثری از آن رژیم است، باید از بین برود.
در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار خبرگزاری پارس مبنی بر این‌که آیا شخصا دستور تخریب این مکان را صادر کرده‌اید، خلخالی گفت:
دستور من در این باره اهمیتی ندارد، چون چنین دستوری نداده‌ام. این خواسته عموم ملت ایران است و من نیز یکی از آنان هستم.
عملیات تخریب این بنا تا زمان تنظیم این خبر به نیمه رسیده بود و آیت‌الله خلخالی ابراز امیدواری کرد که تا اوایل شب، تخریب به پایان برسد.
