ریشه بحران آب از نگاه دنیای اقتصاد
نبود زبان مشترک حکمرانی
یک استاد دانشگاه با تشریح سیر تحول حکمرانی آب از دوران مشروطه تا امروز، تأکید کرد بحران کنونی آب در ایران ریشه‌ای فراتر از کاهش بارش دارد و محصول تداخل روایت‌های عرفی، دولتی و حکومتی و نبود زبان مشترک برای مدیریت منابع است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
روح‌الله اسلامی، استاد دانشگاه، در یادداشتی در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: آب در ایران صرفاً یک «منبع طبیعی» نیست، بلکه روایتی سیاسی، فرهنگی و تاریخی دارد که هر نسل و هر نظام حکمرانی معنای تازه‌ای به آن داده است. به گفته او، بحران کنونی آب، بیشتر محصول تداخل روایت‌ها و نبود زبان مشترک حکمرانی است تا صرفاً نتیجه کاهش بارش.
اسلامی، تحولات حکمرانی آب را در چهار مرحله توصیف کرد:
۱. روایت عرفی مشروطه: آب به‌عنوان مالکیت خصوصی و مدیریت‌شده با قواعد محلی و حق‌آبه‌ها.
۲. روایت دولتی توسعه‌گرا: ورود دولت به‌عنوان بازیگر اصلی پس از کشف نفت و ساخت سدهای بزرگ برای توسعه شهر و صنعت.
۳. روایت حکومتی خودکفایی: پس از انقلاب، آب در خدمت امنیت غذایی و خودکفایی کشاورزی قرار گرفت، با رشد بی‌سابقه حفر چاه‌ها و برداشت بیش از ۸۰ درصد منابع تجدیدپذیر.
۴. چرخش نهادی: انتقال مالکیت و مدیریت آب به حکومت با تصویب «قانون توزیع عادلانه آب» (۱۳۶۱) و تضعیف نقش جوامع محلی.
او با اشاره به فصل هشتم «برنامه هفتم پیشرفت» درباره نظام مدیریت یکپارچه منابع آب، تأکید کرد که با وجود تکالیفی مانند صرفه‌جویی سالانه یک درصد در مصرف آب کشاورزی و بازچرخانی، مفاهیمی چون تغییر اقلیم و دیپلماسی آب به‌اندازه کافی در سیاستگذاری نهادینه نشده است.
اسلامی در پایان پیشنهاد داد قانون توزیع عادلانه آب به‌روزرسانی و با مفاد برنامه هفتم هم‌راستا شود تا مالکیت، مسئولیت و پاسخ‌گویی در حکمرانی آب شفاف‌تر شود.
آخرین اخبار اقتصادی را از طریق این لینک پیگیری کنید.
