«شرق» از اختلاف نظر درباره میزان خسارت به برنامه هسته‌ای ایران در حملات آمریکا گزارش می‌دهد:
شکاف میان ارزیابی ها
ارزیابی‌های مقامات اطلاعاتی پنتاگون نشان می‌دهد که حملات نظامی اخیر آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، برنامه هسته‌ای تهران را تا دو سال به عقب انداخته است؛ ارزیابی‌ای که کمتر از ادعای پیشین رئیس‌جمهور آمریکا درباره «نابودی کامل» این برنامه است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
ارزیابی‌های رسمی وزارت دفاع آمریکا نشان می‌دهد حملات نظامی ایالات متحده به تاسیسات هسته‌ای ایران، برنامه هسته‌ای این کشور را حداکثر تا دو سال عقب انداخته است؛ این در حالی است که رئیس‌جمهور ترامپ پیش‌تر ادعا کرده بود این حملات برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور کامل «نابود» کرده است.
در نشست خبری وزارت دفاع، شان پارنل، سخنگوی پنتاگون، اعلام کرد: «بر اساس ارزیابی ما، این حملات برنامه هسته‌ای ایران را تا دو سال عقب انداخته است.» این اظهارنظر، روایتی محافظه‌کارانه‌تر از آن چیزی است که ترامپ پیش‌تر مطرح کرده بود.
ابعاد آسیب به توان هسته‌ای ایران و پرسش‌هایی درباره اینکه تهران تا چه میزان می‌تواند تاسیسات آسیب‌دیده را بازسازی و تولید اورانیوم غنی‌شده را از سر بگیرد، حالا به موضوع بحث روز تبدیل شده است.
در جریان عملیات «چکش نیمه‌شب»، بمب‌افکن‌های رادارگریز B-2 آمریکایی، ۱۴ بمب فوق‌سنگرشکن را بر سایت فردو- تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم که در عمق کوه ساخته شده- و همچنین نطنز، بزرگ‌ترین مرکز تولید اورانیوم غنی‌شده ایران، فرود آوردند. یک سایت دیگر در اصفهان نیز هدف موشک‌های کروز شلیک‌شده از زیردریایی آمریکایی قرار گرفت. این حملات پس از عملیات مشابه اسرائیل علیه چندین سایت هسته‌ای و دانشمندان و فرماندهان نظامی ایران انجام شد.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، هفته گذشته و در گفت‌وگو با خبرنگاران تأکید کرد: «ما موفق شدیم ظرفیت‌های هسته‌ای ایران را نابود کنیم.» این سخنان، تکرار ادعاهای پیشین ترامپ درباره اثرگذاری این حملات بود.
ارزیابی‌های متفاوت
با این حال، کارشناسان داخلی و خارجی دیدگاه محتاطانه‌تری نسبت به میزان خسارت‌ها و مدت زمان لازم برای بازسازی این ظرفیت دارند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با بیان اینکه «سطحی بسیار جدی از آسیب» به برنامه هسته‌ای ایران وارد شده، گفت: «برخی از ظرفیت‌های ایران احتمالاً هنوز باقی مانده است.» او افزود: «توانمندی‌هایی که آنها دارند هنوز وجود دارد. ایران می‌تواند ظرف چند ماه، یا حتی کمتر، چند آبشار سانتریفیوژ را دوباره فعال کند و اورانیوم غنی‌شده تولید کند.»
گروسی تصریح کرد که آژانس هنوز مطمئن نیست آیا بخشی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران قبل از حملات به خارج منتقل شده یا خیر و بر اهمیت دسترسی بازرسان بین‌المللی برای راستی‌آزمایی آنچه از برنامه هسته‌ای تهران باقی مانده، تأکید کرد.
امیدها به ازسرگیری نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در پی اعلام تعلیق همکاری تهران با این سازمان، نقش بر آب شد. این تصمیم ایران پس از حملات نظامی جدید، تردیدها درباره میزان موفقیت عملیات آمریکا را افزایش داده است.
بر اساس ارزیابی‌های اولیه و نه چندان مطمئن آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) که چند روز پس از حملات صورت گرفت، برنامه هسته‌ای ایران فقط برای چند ماه عقب افتاده است. اما مقامات دولت ترامپ این ارزیابی را نادیده گرفته و تأکید کردند که نتیجه‌گیری‌ها براساس اطلاعات ناقص و اولیه بوده است.
جان رتکلیف، مدیر وقت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA)، پس از انتشار این ارزیابی در بیانیه‌ای تأکید کرد: «شواهد معتبر اطلاعاتی نشان می‌دهد برنامه هسته‌ای ایران در پی این حملات هدفمند به‌شدت آسیب دیده است.» مقام‌های وزارت خارجه ایران از جمله عباس عراقچی وزیر خارجه ایران اخیرا تاکید کرده‌اند که تاسیسات هسته‌ای ایران، از جمله فردو «آسیب جدی دیده است و هنوز مشخص نیست که چه زمان می توان از آن استفاده کرد.»
ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران
هیچ‌یک از نهادهای پنتاگون یا سیا مدعی نشده‌اند که همه ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران نابود شده باشد. معاون رئیس‌جمهور، جی‌دی ونس، بلافاصله پس از حملات اعلام کرد که ایران همچنان بخشی از ذخایر سوخت هسته‌ای خود را حفظ کرده است. او در گفت‌وگو با شبکه ABC گفت: «در هفته‌های آینده تلاش می‌کنیم تکلیف این سوخت را روشن کنیم و درباره آن با طرف ایرانی گفت‌وگو خواهیم کرد.»
با این حال، تاکنون هیچ مذاکره‌ای میان تهران و واشنگتن پس از این حملات صورت نگرفته و گفت‌وگویی نیز در دستور کار قرار ندارد. ایران همچنان تأکید دارد که برنامه هسته‌ای‌اش صرفا اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کند.
شان پارنل در جمع خبرنگاران بار دیگر تأکید کرد که پنتاگون معتقد است زیرساخت هسته‌ای ایران به‌شدت آسیب دیده است. او گفت: «حملات ما سه هدف اصلی را نابود کرد، از جمله قطعات کلیدی مورد نیاز برای ساخت بمب، نظیر سانتریفیوژها و ذخایر اورانیوم غنی‌شده.»
پارنل افزود: «وقتی مجموعه عوامل را در نظر می‌گیریم، معتقدیم توان هسته‌ای ایران به‌شدت تضعیف شده، حتی شاید تمایل ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای نیز کاهش یافته باشد.»
با این حال، برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که ایران همچنان ممکن است توان و اراده لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای را حفظ کرده باشد. نایسان رفعتی، تحلیل‌گر ارشد گروه بحران بین‌الملل در امور ایران، می‌گوید: «سوال اینجاست که آیا توانمندی ایران به پایان رسیده و آینده این برنامه چگونه رقم خواهد خورد؟ بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به نقطه پیشین کار دشواری است، اما حفظ ظرفیت کافی برای نگرانی و حتی حرکت به سمت یک برنامه کوچک‌تر و مخفی‌تر، کاملا محتمل است.»
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
