درس تاریخی تکان دهنده از مروجان شبه علم/ چگونه با لفاظی های ثقیل عموم را فریب دهیم؟
آیا شما هم در ناخودآگاه خود به کارشناسی که از زبان پیچیده و استعارههای به ظاهر علمی برای اثبات حرفهای غیرعلمی و شبهعلمی خود استفاده میکند اعتبار علمی میدهید؟ اگر پاسختان مثبت است امکان دارد شما هم در تله ارعاب لفاظیهای شبهعلم افتاده باشید؛ چون صرفا به این دلیل به پریشانگوییهای فضلفروشانه اعتبار قائل میشوید که از آن سر درنمیآورید.
به گزارش گروه رسانهای شرق،
یک فیزیکدان چند دهه پیش تصمیم گرفت به مردم ثابت کند که پشت گندهگوییها و لفاظیهای شبهعلمی و غیرعلمی برخی نویسندگان و روشنفکران نه استدلال منطقی یا عمق فکری بلکه نوعی شیادی و حقهبازی وجود دارد. او متوجه شد که برخی از به اصطلاح متفکران با بکارگیری نابجا و غلط برخی اصطلاحات علمی در فیزیک و ریاضیات مانند کوانتوم، توپولوژی، فضای هیلبرت، نسبیت و غیره تلاش میکنند ظاهری پیچیده و عمیق به متون نوشتاری خود بدهند تا با قرار دادن مخاطب در تله ارعاب علمی بتوانند تصویری قانعکننده از حرفهای پوچ خود به نمایش بگذارند.
اما آزمایش جالبی که حقهبازان متفکرنما را رسوا کرد چگونه انجام شد؟ آلن سوکال فیزیکدان تصمیم گرفت مقالهای جعلی و بیمعنا به شیوه متفکران شیاد با زبان پیچیده و استفاده نابجا از اصطلاحات علمی و جملات مبهم بنویسد و در آن برخی واقعیتهای علمی را زیر سؤال ببرد تا مقالهاش باب میل اهالی شبهعلم شود (مثلا تصور کنید ثابت کرد تورم هیچ ارتباطی به رشد نقدینگی ندارد)! او این مقاله کاملا بیمعنی و پر از جملات مبهم را با بکارگیری نابجا و غلط اصطلاحات علمی نوشت و با عنوان پرطمطراق «هرمنوتیک متحولکننده گرایش کوانتومی» به یک مجله معروف مطالعات اجتماعی حلقه روشنفکران لفاظ فرستاد.
در کمال ناباوری مقاله جعلی آلن سوکال در مجله معروف social text پذیرفته و در همان سال ۱۹۹۶ منتشر شد! این فیزیکدان بلافاصله افشا کرد که همه استدلالهایش در مقاله مذکور پوچ و بیمعنا بوده و هدفش رسواسازی شارلاتانیسم حاکم بر بعضی حلقههای فکری و روشنفکری بوده است. او گفت که این حلقههای فکری از سادهلوحی عامه مردم که «هر چیز پیچیده دارای ظاهر علمی را چون نمیفهمند به سرعت میپذیرند» سوءاستفاده میکنند و نظریات شبهعلمی خود را ترویج میکنند. ماجرا به سرعت به یک رسوایی بینالمللی تبدیل شد و بازندگان صرفا به این دفاع متوسل شدند که روش سوکال اخلاقی نبوده است!
آخرین اخبار جامعه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
