انفجار بندر یک خطای بزرگ انسانی بود

وی بیان‌ داشت: آنچه مسجل است در حادثه پیش آمده در زمینه اصول حفاظت ایمنی، انبارداری، سیستم‌های اطفای حریق در محل، آموزش پرسنل و ... به درستی عمل نکردیم. به طوری که در این گونه موارد باید از همان ابتدا سیستم هشدار و نوع واکنش افراد به عنوان اصول اولیه مشخص باشد و مانورهای حفاظت ایمنی در دوره‌های متعدد برگزار شود.

خالقی ادامه‌ داد: این روزها صحبت‌هایی درخصوص استیضاح وزیر راه و شهرسازی در محافل مختلف به گوش می‌رسد، باید پرسید آیا با تغییر وزیر وضعیت بهتری را در بنادر شاهد خواهیم بود؟ این در حالیست که در موضوع دپوی کالاها و کانتینرها در بنادر، یک سر اصلی آن به گمرک باز می‌گردد و حادثه پیش آمده نیز در محدوده و تحت مدیریت گمرک بوده و به وزارت راه و شهرسازی ارتباطی ندارد.

وی گفت: به نظر می‌رسد این صحبت‌ها و هزینه ایجاد کردن‌ها، به منظور انحراف افکار عمومی است تا با قربانی کردن یکی مثلاً بخواهیم به درد مردم التیامی بدهیم.

امکانات بندری کافی نیست

دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران اضافه‌کرد: تاکید ما این است که ابتدا باید مقصران حادثه شناخته شوند و در وهله بعد مورد بازخواست قرار بگیرند. باید بپذیریم این حادثه دلخراش به دلیل کمبود امکانات گمرکی، عدم رعایت اصول نگهداری و انباشت بالای کالاها و کانتینرها اتفاق افتاده است.

وی یادآور شد: امروز کشتی‌های زیادی در نوبت بارگیری یا تخلیه بوده و در بنادر ما لنگر انداخته‌اند، چرا که امکانات بندری به میزان کافی وجود ندارد و این‌ها مسائلی نیست که از ۶ ماه قبل و با حضور وزیر راه و شهرسازی در کابینه دولت چهاردهم به وجود آمده باشد، بلکه مبتلابه همه سال‌های گذشته ما بوده است.

خالقی اضافه‌کرد: در طول سال‌های گذشته برای ترخیص کالاها امکاناتی مانند ایکس ری نداشته‌ایم و نتوانستیم بنادر خود را به خوبی به این امکان تجهیز کنیم. در مقطعی در سال‌های گذشته از رئیس گمرک خواستیم که بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران به این مسائل ورود کنند و گمرک فقط به خرید خدمت بپردازد اما این موضوع نیز عملیاتی نشد.

برخی صاحبان کالا تمایلی به ترخیص ندارند

وی خاطرنشان کرد: امروز نه تنها بنادر ما از نظر لجستیکی و وجود ناوگان ریلی و جاده‌ای مناسب پاسخگوی نیازها نیست، بلکه به دلیل تغییر تعرفه‌ها، نرخ ارز و قیمت‌ها، صاحبان کالا تمایلی به ترخیص کالایشان نداشته و گاهاً آنها را رها می‌کنند.

این فعال اقتصادی تاکید کرد: همچنین در مواردی شاهدیم کالا وارد گمرکات شده اما از آنجا که ارز کافی از سوی وزارتخانه‌های صمت، جهاد کشاورزی و غیره به آن تخصیص داده نشده یا در بانک مرکزی در صف دریافت ارز بوده، آن کالا یا کانتینر در بنادر ماندگار شده است.

باید یک کمیته کاری تعیین خسارت تشکیل شود

دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران تاکید کرد: موضوع مهم دیگر شناسایی میزان خسارت‌های وارده به افراد است و اینکه این خسارت‌ها در ادامه کدام بخش از اقتصاد را درگیر خواهد کرد؟

وی افزود: باید متذکر شویم خسارت‌های وارد شده به واحدهای تولیدی که به عنوان آثار ثانویه این حادثه مطرح است، سبب می‌شود این واحدها نتوانند مواد اولیه و تجهیزات لازم را به خطوط تولیدی خود برسانند. همچنین بازپرداخت تسهیلات، تعهدات بیمه تامین اجتماعی، دستمزد و حقوق کارگران آنها به تعویق می‌افتد و شاید باید خسارت عدم تحویل کالا نیز بدهند؛ لذا باید یک کمیته کاری تعیین خسارت تشکیل شود و تاکید می‌شود در این راستا اتاق‌های بازرگانی نیز به یاری دولت بشتابند تا میزان و درستی خسارت‌های وارده به فعالان اقتصادی مشخص شود.

خالقی بر لزوم تعریف تصمیمات پشتیبان برای خسارت دیدگان این حادثه تاکید کرد و اظهار داشت: این‌ها آثار تبعی این حادثه است که باید به سرعت مورد بررسی و در اولویت قرار بگیرد و دست کم امکانی فراهم شود تا تامین ارز شرکت‌های خسارت دیده به سرعت انجام شود یا استمهالی برای تسهیلات بانکی آنها در نظر گرفته شده یا جرایم بانکی‌شان حذف شود، یا محصولاتشان در اولویت حمل قرار بگیرد.

وی بیان‌داشت: حتی می‌توان اجازه داد برخی از این کالاها به گمرکات سایر استان‌ها نظیر کرمان حمل و ترخیص شود تا فشار کار بین گمرکاتی که فعالان اقتصادی معرفی می‌کنند تقسیم شده و در این راستا اسناد لازم و محل ترخیص کالاها باید به سرعت جابه‌جا شود.

دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران تاکید کرد: این حادثه دلخراش درس بزرگی برای ما بود که دپوی این حجم از کالا و کانتینر در یک محل می‌تواند خسارت‌های سنگین اقتصادی به دنبال داشته باشد.

لزوم هوشمندسازی فرآیندهای گمرکی

وی در پایان تصریح‌کرد: در حالی که گمرک فقط یک گذرگاه است تا در آن حقوق دولتی محاسبه شده، آزمایشات کیفی استاندارد به سرعت انجام شده و غیره، اما شاهدیم در عمل گمرکات کشور از کمبود نیروی انسانی، تسهیلات و امکانات رنج می‌برند و باید بتوانیم به سرعت این موارد را رفع و رجوع کنیم و با هوشمند کردن سیستم‌های گمرکی، کاهش بروکراسی و ... کمک کنیم تا وضعیت گمرکاتمان بهبود یابد.

وقوع انفجار در بندر شهید رجایی، بار دیگر نگاه‌ها را به اصلاح مدیریت بنادر کشور به‌ویژه در امر خطیر ترخیص سریع کانتینرها معطوف کرد؛ موضوعی که حتی با انتقاد رئیس‌جمهور همراه بود و خواستار ارائه راهکارهای علمی و عملی برای اصلاح آن شد.