تصویب قطع‌نامه رئیس‌جمهور آمریکا برای غزه و چالش خلع سلاح حماس
شکاف ترامپ و نتانیاهو
شورای امنیت سازمان ملل طرح صلح رئیس‌جمهور آمریکا برای غزه را تصویب و مجوز اعزام نیروهای بین‌المللی را صادر کرد؛ اقدامی که با رأی ممتنع روسیه و چین همراه بود اما راه را برای فاز دوم طرح ترامپ و خلع سلاح حماس باز کرد، هرچند ابهامات اجرایی و شکاف‌های عمیق میان واشنگتن و تل‌آویو بر سر آینده غزه همچنان پابرجاست.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شرق: شورای امنیت سازمان ملل طرح صلح رئیس‌جمهور آمریکا برای غزه را تصویب و مجوز اعزام نیروهای بین‌المللی را صادر کرد؛ اقدامی که با رأی ممتنع روسیه و چین همراه بود اما راه را برای فاز دوم طرح ترامپ و خلع سلاح حماس باز کرد، هرچند ابهامات اجرایی و شکاف‌های عمیق میان واشنگتن و تل‌آویو بر سر آینده غزه همچنان پابرجاست. اما واقعیت میدانی همچنان خود را به رخ می‌کشد: چگونه می‌توان گروهی را که سرسختانه با قیمومیت بین‌المللی مخالف است، بدون جنگی تازه خلع سلاح کرد؟ دونالد ترامپ در پلتفرم تروث‌سوشال، این رأی‌گیری را «باورنکردنی» و لحظه‌ای با ابعاد تاریخی خواند و مدعی شد که این اتفاق به صلح بیشتر در سراسر جهان منجر خواهد شد. او از همه کشورهای درگیر تشکر کرد و گفت تصویب «هیئت صلح» به رهبری شخص او، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تأییدیه‌ها در تاریخ سازمان ملل ثبت خواهد شد. این حرکت، گام بعدی برای آتش‌بس شکننده در غزه و تلاش‌ها برای ترسیم آینده این منطقه پس از دو سال جنگ میان اسرائیل و حماس محسوب می‌شود. کشورهای عربی و مسلمان که برای تأمین نیروی این ارتش بین‌المللی ابراز تمایل کرده بودند، پیش‌تر سیگنال داده بودند که مجوز شورای امنیت برای مشارکت آنها ضروری است. مسئولیت‌های نیروی تثبیت بین‌المللی (ISF) شامل نظارت بر مرزها، تأمین امنیت و غیرنظامی‌سازی منطقه خواهد بود و مجوز این نیرو و هیئت صلح تا پایان سال ۲۰۲۷ اعتبار دارد. مایک والتز، سفیر آمریکا در سازمان ملل، این اقدام را تاریخی و سازنده خواند و افزود که این مصوبه مسیر جدیدی را در خاورمیانه ترسیم خواهد کرد. او مدعی شد که قطع‌نامه امروز گام مهم دیگری به سوی غزه‌ای باثبات است که بتواند شکوفا شود و محیطی که به اسرائیل اجازه دهد در امنیت زندگی کند. آقای والتز تأکید کرد که این قطع‌نامه «فقط آغاز راه است».
باج‌دهی واشنگتن به لابی عربی
در طول دو هفته مذاکرات فشرده، کشورهای عربی به آمریکا فشار آوردند تا زبان قطع‌نامه را در مورد تعیین سرنوشت فلسطینیان تقویت کند. آمریکا زبان متن را تغییر داد تا بگوید پس از اینکه تشکیلات خودگردان فلسطین -که در حال حاضر بخش‌هایی از کرانه باختری را اداره می‌کند- اصلاحات انجام دهد و نوار غزه توسعه یابد، «شرایط ممکن است نهایتا برای یک مسیر معتبر به سمت تعیین سرنوشت و تشکیل دولت فلسطین مهیا شود». در این قطع‌نامه اضافه شده که ایالات متحده گفت‌وگویی را بین اسرائیل و فلسطینیان برقرار خواهد کرد تا بر سر یک افق سیاسی برای همزیستی مسالمت‌آمیز و مرفه توافق کنند. این ادبیات خشم بنیامین نتانیاهو را برانگیخت که متعهد شده بود با هر تلاشی برای تشکیل دولت فلسطینی مخالفت کند. نخست‌وزیر اسرائیل مدت‌هاست ادعا می‌کند که ایجاد یک دولت فلسطینی پاداشی به حماس خواهد بود و نهایتا به تشکیل یک دولت بزرگ‌تر تحت اداره حماس در مرزهای اسرائیل منجر می‌شود. کلید تصویب این قطع‌نامه، حمایت کشورهای عربی و مسلمان بود که برای آتش‌بس فشار می‌آوردند و پتانسیل مشارکت در نیروی بین‌المللی را داشتند. نمایندگی آمریکا در سازمان ملل روز جمعه بیانیه‌ای مشترک با قطر، مصر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اندونزی، پاکستان، اردن و ترکیه منتشر کرد که خواستار «تصویب سریع» پیشنهاد ترامپ شده بودند.
پارادوکس امنیت و عفو
یکی از سؤالات بزرگ پیش‌رو این است که چگونه باید حماس را خلع سلاح کرد، در حالی که این گروه خلع سلاح را به طور کامل نپذیرفته است؟ حمایت سازمان ملل از این طرح، استفاده از «تمام اقدامات لازم برای اجرای مأموریت نیروی تثبیت» را مطابق با قوانین بین‌المللی، از جمله نیروی نظامی، مجاز کرده است. طبق قطع‌نامه، هم‌زمان با اینکه نیروی بین‌المللی کنترل را به دست می‌گیرد و ثبات را به منطقه می‌آورد، نیروهای اسرائیلی بر اساس «استانداردها، نقاط عطف و جدول‌های زمانی مرتبط با غیرنظامی‌سازی» از غزه خارج خواهند شد. این جدول‌های زمانی باید توسط نیروی تثبیت، نیروهای اسرائیلی، آمریکا و تضمین‌کنندگان آتش‌بس توافق شود. بنیامین نتانیاهو پس از تأیید طرح ترامپ توسط شورای امنیت، خواستار اخراج حماس از منطقه شد؛ طرحی که به این گروه فلسطینی پیشنهاد عفو می‌دهد. نتانیاهو در جریان سفر اواخر سپتامبر به کاخ سفید علنا از این طرح حمایت کرده بود. با این حال، اظهارات اخیر او نشان می‌دهد که اختلافات با ایالات متحده در مورد مسیر پیش‌رو وجود دارد. حماس نیز به بخش‌هایی از این طرح اعتراض کرده است. دیپلمات‌ها در محافل خصوصی می‌گویند مواضع سرسختانه در هر دو طرف اسرائیلی و حماس، پیشبرد طرحی را که فاقد جداول زمانی مشخص یا مکانیسم‌های اجرایی است، دشوار کرده است. با این حال، این طرح حمایت بین‌المللی قوی دریافت کرده است. وقتی از سخنگوی نخست‌وزیر اسرائیل پرسیده شد که منظور از اخراج حماس چیست، او گفت این به معنای «تضمین عدم حضور حماس در غزه همان‌طور که در طرح ۲۰ماده‌ای آمده و اینکه حماس هیچ توانایی برای حکومت بر مردم فلسطین در نوار غزه نداشته باشد» است.
شکاف میان متن طرح و تفسیر تل‌آویو
طرح ۲۰ماده‌ای ترامپ شامل بندی است که می‌گوید اعضای حماس «که به همزیستی مسالمت‌آمیز متعهد شوند و سلاح‌های خود را تحویل دهند، مورد عفو قرار خواهند گرفت» و به اعضایی که مایل به ترک منطقه باشند، گذرگاه امن به کشورهای ثالث داده خواهد شد. بند دیگری می‌گوید حماس موافقت خواهد کرد که هیچ نقشی در حکمرانی غزه نداشته باشد. هیچ بندی وجود ندارد که صراحتا خواستار انحلال یا ترک غزه توسط این گروه باشد. این طرح می‌گوید اصلاحات در تشکیلات خودگردان مستقر در کرانه باختری ممکن است نهایتا شرایط را «برای یک مسیر معتبر به سمت تعیین سرنوشت و دولت فلسطین» فراهم کند. پیش از رأی‌گیری سازمان ملل، نتانیاهو پس از اعتراضات متحدان ائتلاف راست خود نسبت به بیانیه‌ای با حمایت آمریکا که نشان‌دهنده حمایت از مسیری به سوی استقلال فلسطین بود، گفت که اسرائیل همچنان مخالف تشکیل دولت فلسطین است. نتانیاهو همچنین با هرگونه دخالت تشکیلات خودگردان در غزه مخالف است.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
