|

بیزاری از غرب

در چند روز گذشته توفیق داشتم تعدادی از دوستان و همکاران قدیمی را ملاقات کنم. در این ملاقات‌ها حس کردم تحول عجیبی در فضای فکری فرهیختگان کشور رخ داده است که از قبل قابل پیش‌بینی نبود.

احمد شیرزاد استاد دانشگاه و فعال سیاسی

در چند روز گذشته توفیق داشتم تعدادی از دوستان و همکاران قدیمی را ملاقات کنم. در این ملاقات‌ها حس کردم تحول عجیبی در فضای فکری فرهیختگان کشور رخ داده است که از قبل قابل پیش‌بینی نبود. این تحول را می‌توان در یک عبارت کوتاه خلاصه کرد: «بیزاری از زورگویی و قلدرمنشی غربی‌ها». تا همین چند سال قبل نوعی احساس کلی در بخشی از اقشار تحصیل‌کرده داخل کشور وجود داشت که «چرا ما با دنیای متمدن سر جنگ داریم؟ چرا حاضر نیستیم خود را بخشی از جامعه جهانی توسعه‌یافته تلقی کنیم و روابط دوستانه با همه دولت‌ها داشته باشیم؟

چرا سیاست خارجی ما دچار تنش با دنیای توسعه‌یافته غرب به رهبری آمریکاست؟» و ده‌ها چرای دیگر از این نوع. صادقانه بگویم، هنوز هم برخی از دوستان فرهیخته ما به روش‌های به کار گرفته‌شده توسط مسئولان کشور انتقاد دارند و در فضایی از بی‌اعتمادی نسبت به (لااقل بخشی از) مسئولان کشور به سر می‌برند. در بسیاری از موارد نیز نمی‌توان توجیهی بر عملکردهایی که در ایجاد مشکل برای ایران بی‌تأثیر نبودند ارائه کرد، لااقل من نمی‌توانم. اما آنچه جدید به نظر می‌رسد، حس بی‌اعتمادی و بدبینی ایجادشده در فضاهای فکری و محافل فرهنگی فرهیختگان ایرانی نسبت به غربی‌ها یعنی اروپایی‌ها و آمریکایی‌هاست.

چند اتفاق مهم تاریخی موجب این حس جدید است که فهرست‌وار به آنها اشاره می‌کنم:

۱- روی کار آمدن دونالد ترامپ و شیوه‌های متکبرانه و تحقیرآمیز او نسبت به دیگران که آبرویی برای تمدن و فرهنگ آمریکا باقی نگذاشت. ۲- خروج آمریکای ترامپ از توافق برجام که حاصل دو سال تلاش دیپلمات‌ها در جهان و نماد غلبه عقلانیت بر تخاصم بود. ۳- قلدرمنشی آمریکایی‌ها در اعمال تحریم‌های یک‌جانبه بر ایران که یکی از عوامل اصلی ایجاد فشار اقتصادی بر مردم و جلوگیری از توسعه ایران بود. ۴- بی‌عرضگی و بی‌عملی اروپایی‌ها پس از خروج یک‌جانبه آمریکایی‌ها از برجام و ایجاد این احساس که کمترین تکیه‌ای به این کشورهای به‌اصطلاح متمدن نمی‌توان کرد. 

۵- ناتوانی غرب در تقابل با بحران داعش که قریب به یک دهه منطقه غرب آسیا را در معرض وحشیانه‌ترین و خونین‌ترین خشونت‌ها قرار داد. ۶- ناتوانی غرب در دفاع از متحدان خودش در افغانستان، اوکراین، عربستان سعودی و هرجای دیگر. ۷- افسارگسیختگی صهیونیست‌های وحشی در تهاجم به ملت فلسطین و مردم منطقه قبل و بعد از طوفان‌الاقصی. ۸- نفوذ عنان‌گسیخته عوامل اسرائیل بر سیاست خارجی آمریکا و کارشکنی آنها برای رسیدن به‌نوعی تنش‌زدایی در روابط آمریکا با ایران. ۹- ترورهای کور اسرائیلی‌ها در منطقه به‌‌ویژه ترور ناجوانمردانه دانشمندان ایرانی و بی‌عملی و حتی تأیید ضمنی غربی‌ها از این قبیل جنایت‌ها. ۱۰- جنگ تحمیلی ۱۲‌روزه اسرائیل با پشتوانه نامحدود آمریکایی‌ها و «تأیید مشمئزکننده اروپایی‌ها از کار کثیف  اسرائیل در ایران!».

 

 

 

 

آخرین مقالات منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.