کاخ سفید زیر ذره‌بین

آرش فرحزاد: سومین بسته اسناد محرمانه در اقامتگاه شخصی بایدن در ویلمینگتون ایالت دلاور، در شرق آمریکا، یافت شده است. آن‌طورکه ریچارد ساوبر، بازرس ویژه رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده، پنج صفحه سند دیگر با عنوان «طبقه‌بندی» در ویلمینگتون به‌دست آمده است. پیش‌تر، اعلام شده بود که مجموعه دیگری از اسناد محرمانه در دفتر کار سابق جو بایدن، در مرکز دیپلماسی و تعامل جهانی «پن بایدن» در واشنگتن کشف شده است. این اسناد مربوط به دوره معاونت ریاست‌جمهوری بایدن در دولت باراک اوباما رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده است.

اخیرا سی‌ان‌ان در گزارشی به‌نقل از منابع خود نوشته بود در میان اسناد قبلی به‌دست‌آمده از دفتر کار سابق بایدن در واشنگتن، ۱۰ سند فوق‌محرمانه و یادداشت‌های اطلاعاتی مربوط به ایران، اوکراین و بریتانیا به چشم می‌خورد. فاکس‌نیوز نیز در گزارشی به‌نقل از ساوبر نوشت که وکلای رئیس‌جمهور دارای مجوز امنیتی لازم نیستند، در نتیجه بعد از کشف اولین صفحه یک سند محرمانه در روز چهارشنبه، جست‌وجو در محل را متوقف کردند. اما ریچارد ساوبر که مجوز امنیتی دارد، گفت او به خانه بایدن در ایالت دلاور بازگشت تا اسناد را برای تحویل به وزارت دادگستری آماده کند. این زمانی بود که او اسناد محرمانه اضافه را در گاراژ شخصی خانه بایدن پیدا کرد. ساوبر گفت: «وقتی آن را به مقام‌های وزارت دادگستری - که مرا همراهی می‌کردند - منتقل می‌کردم، پنج صفحه دیگر با نشان محرمانه در میان آن اسناد پیدا شد که مجموع آنها می‌شود شش صفحه». او افزود که کاخ سفید با بازرس ویژه‌ای که برای تحقیق درباره این اسناد منصوب شده همکاری خواهد کرد. بازرس ویژه هم تأیید کرد که در مجموع شش صفحه سند با نشان «محرمانه» در محل اقامتگاه بایدن پیدا شد که در حال حاضر در اختیار مقام‌های وزارت دادگستری آمریکا قرار دارد. این قبل از آن بود که پنج صفحه سند محرمانه دیگر از اقامتگاه بایدن یافت شود. دادستان کل ایالات متحده اعلام کرد یک بازرس و مشاور ویژه به‌منظور بررسی اسناد محرمانه به‌‌دست‌آمده در دفتر کار و اقامتگاه شخصی بایدن تعیین شده است. کاخ سفید گفته است با تحقیقات مقام‌های قضائی آمریکا در این پرونده همکاری می‌کند.

پیداشدن این اسناد محرمانه با موجی از انتقادها در داخل آمریکا، حتی در میان مقام‌های دموکرات و رسانه‌های نزدیک به دموکرات‌ها، همراه شده است. جمهوری‌خواهان، بایدن را متهم می‌کنند که برخلاف قوانین و به شیوه‌ای نامناسب، اسناد محرمانه دولتی را در اقامتگاه شخصی و محل کار نگهداری کرده است. برخی از این اسناد درست چند روز قبل از برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا کشف شد، اما تاکنون این موضوع رسانه‌ای نشده بود. سال گذشته، زمانی که پلیس فدرال ایالات متحده مجموعه‌ای از اسناد طبقه‌بندی‌‌شده را در اقامتگاه شخصی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در فلوریدا پیدا کرد، بایدن رئیس‌جمهوری پیشین را متهم کرد که «غیرمسئولانه» عمل کرده است. با این حال، جو بایدن پس از کشف اولین مجموعه از اسناد محرمانه دولتی در دفتر کار سابق خود «از وجود اسناد محرمانه در دفتر کارش» اظهار «شگفتی» کرد.

کشف اسناد تازه بعد از شروع تحقیقات یک سرافکندگی سیاسی برای بایدن توصیف می‌شود، به این دلیل که هم‌زمان با تحقیقاتی درباره سوءمدیریت اسناد محرمانه توسط دونالد ترامپ اتفاق می‌افتد. جمهوری‌خواهان از کاخ سفید خواسته‌اند دفتر ثبت بازدیدکنندگان از خانه بایدن را علنی کند، اما کاخ سفید نگفته چنین اقدامی را عملی خواهد کرد یا نه.

براساس محاسبه آسوشیتدپرس، بایدن از زمانی که به قدرت رسید تقریبا ۲۰۰ روز یا بیش از یک‌چهارم دوران ریاست‌جمهوری‌اش را در خانه خود در دلاور گذرانده است. ترامپ هم به خاطر نگهداری بیش از ۳۰۰ فایل طبقه‌بندی‌شده - از جمله اسناد سری و فوق‌سری - در ویلایش مارالاگو در فلوریدا موضوع تحقیق است. خبر کشف اسناد محرمانه در دفتر سابق بایدن دوشنبه هفته پیش منتشر شد، اما اولین مجموعه اسناد در مؤسسه سابق بایدن (مرکز پن بایدن) وابسته به دانشگاه پنسیلوانیا در ماه نوامبر و در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره کشف شده بود.

وزیر دادگستری و دادستان کل ایالات متحده قبل از کشف سومین بسته اسناد محرمانه از تعیین یک مشاور ویژه برای بررسی اسناد محرمانه کشف‌شده در دفتر و اقامتگاه جو بایدن خبر داد. مریک گارلند گفته است که «رابرت هور» تحقیقات در این زمینه را بر عهده خواهد داشت. رابرت هور در دوران دونالد ترامپ دادستان کل ایالت مریلند بود. تحقیقات مشابهی هم‌اکنون درباره اسناد کشف‌شده از اقامتگاه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوی سابق آمریکا در جریان است. دادستان کل ایالات متحده گفت که رابرت هور درباره نگهداری اسناد دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما در اقامتگاه جو بایدن در ایالت دلاور و در دفتر کار سابق او در پژوهشکده «پن بایدن» تحقیق خواهد کرد. منابع نزدیک به این پرونده که با شبکه سی‌بی‌اس صحبت کرده‌اند، می‌گویند تحقیقات وزارت دادگستری تاکنون شامل مصاحبه با چند شاهد بوده که از نحوه مدیریت اسناد محرمانه اطلاع دارند.

مریک گالند همچنین اظهار کرد که مشاور ویژه بررسی خواهد کرد که آیا شخص یا نهادی قانون را در این زمینه نقض کرده است یا خیر. کاخ سفید هم اعلام کرد، خود را متعهد می‌داند که با این تحقیقات به طور کامل همکاری کند. ریچارد ساوبر، وکیل کاخ سفید در بیانیه‌ای گفت: «ما مطمئن هستیم که بررسی کامل نشان می‌دهد که این اسناد به طور ناخواسته و سهوی در اینجا قرار داده شده‌اند». با تعیین مشاور ویژه برای پرونده اسناد کشف‌شده در دفتر و اقامتگاه جو بایدن، دادستانی کل آمریکا در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در سال ۲۰۲۴ در حال تحقیق از دو نامزد اصلی خواهد بود.

سؤال‌های  بی‌پاسخ

رویترز در گزارشی می‌نویسد که این تحقیقات هم‌زمان بدان معنا نیست که این دو پرونده در حال تحقیق توسط دادستان آمریکا یکسان هستند. وکلای جو بایدن گفتند که پس از یافتن اسناد مربوطه آنها را داوطلبانه به آرشیو ملی آمریکا تحویل دادند. اما دونالد ترامپ تا زمان بازرسی اقامتگاهش در فلوریدا توسط اف‌بی‌آی در ماه آگوست در برابر تحویل این اسناد مقاومت می‌کرد. ترامپ ادعا کرده بود قبل از برداشتن این اسناد در سال ۲۰۲۱ از کاخ سفید، آنها را از حالت طبقه‌بندی‌شده خارج کرده بود. مریک گارلند همچنین گفت که پس از تحقیقات اولیه توسط جان‌ولاش، دادستان کل شهر شیکاگو، به این نتیجه رسیده بود که تعیین یک مشاور ویژه برای این پرونده ضروری است. جان‌ولاش، دادستان کل شهر شیکاگو، یکی از معدود دادستان‌های منطقه‌ای آمریکاست که پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در مقام خود باقی مانده است.

در روزهای اخیر کاخ سفید تحت فشار فزاینده‌ای قرار گرفته تا توضیح دهد چرا مسئله کشف اسناد طبقه‌بندی‌شده در مکان‌های مربوط به بایدن فورا برای مردم فاش نشد. منتقدان این سؤال را مطرح کردند آیا تلاشی عمدی برای مسکوت‌نگه‌داشتن اولین مورد از کشف این اسناد در پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در کار بوده است یا خیر. اولین بخش از این اسناد برای اولین بار در دوم نوامبر تنها شش روز تا انتخابات میان‌دوره‌ای، کشف شد. اما کاخ سفید این یافته‌ها را تا زمانی که چند روز قبل توسط سی‌بی‌اس‌نیوز گزارش شد فاش نکرد. رئیس‌جمهوری آمریکا تحت فشار قرار دارد تا مشخص شود آیا اسناد تازه حاوی مطالبی بوده است که بتواند امنیت ملی آمریکا را به خطر بیندازد یا نه. کوین مک‌کارتی، رئیس‌ جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان نیز درباره زمان‌بندی افشای وجود این اسناد ابراز نگرانی کرده است: «آنها پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای از این ماجرا خبر داشتند، اما آنها را از مردم آمریکا پنهان کردند».

کارین ژان پی‌یر، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به سؤال یک خبرنگار در این خصوص که آیا افشانکردن این اتفاق در زمان رخ‌دادنش با هدف محافظت از رئیس‌جمهور آمریکا در برابر آسیب‌های سیاسی بوده است، گفت: «این روایت شما از قضیه است. من در این خصوص واضح صحبت کرده‌ام و در چند روز گذشته چندین بار به همین سؤالی که با نسخه‌های مختلف مطرح شد، پاسخ داده‌ام. ببینید، من می‌خواهم خیلی واضح بگویم، در اینجا یک فرایند وجود دارد، ما به آن فرایند احترام می‌گذاریم». ژان پی‌یر در پاسخ به این سؤال که آیا کارمندان کاخ سفید در یک برنامه تدوین استراتژی برای تعیین زمان افشای این اتفاق دخیل بوده‌اند، پاسخ داد: «خیر». اسناد جدید از اقامتگاه بایدن در حالی یافت شده که سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده بود جست‌وجو برای یافتن اسناد محرمانه پایان یافته است.