هشتاد و چهارمین یادبود لاهیجان در جنگ جهانی دوم
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
کارن امیدی، موزه جنگ جهانی لاهیجان
موزه جنگ جهانی دوم لاهیجان با همکاری شهرداری لاهیجان مراسمی به یادبود هشتاد و چهارمین سالگرد بمباران این شهر در ۲۹ اوت ۱۹۴۱ (هفتم شهریور ۱۳۲۰ ) و یادبود کشته شدگان لاهیجان در جنگ جهانی دوم برگزار کرد.
در روز ۲۵ اوت ۱۹۴۱ (سوم شهریور ۱۳۲۰)، نیروهای متفقین متشکل از ارتش بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی عملیاتی را با نام عملیات «کانتیننس» (Operation Countenance) آغاز کردند. هدف آنان اشغال ایران برای تأمین خطوط تدارکاتی به سمت شوروی و دسترسی به منابع نفتی ایران و جلوگیری از حضور جاسوسان آلمانی در ایران برای تشکیل ستون پنجم آلمان در ایران بود.
ارتش بریتانیا از جنوب و غرب وارد شد و نیروهای شوروی از شمال، حمله کردند.
در همین روزها، استان گیلان به دلیل موقعیت جغرافیایی و هم مرز بودن با شوروی شاهد ورود مستقیم نیروهای شوروی بود. کشتی‌های ارتش سرخ در سواحل کاسپین پهلو گرفتند و نیروهای شوروی به سرعت به شهرهای گیلان نفوذ کردند. این حضور نظامی برای مردم منطقه بی‌سابقه بود و اضطراب و نگرانی گسترده‌ای در شهرها و روستاهای گیلان ایجاد کرد.
در حمله اولیه شهرهای بندر پهلوی (انزلی امروزی ) و رشت مورد بمباران شوروی قرار گرفت.
اما یکی از تلخ‌ترین حوادث این تهاجم در شهر لاهیجان رخ داد. در روز جمعه، ۲۹ اوت ۱۹۴۱ همزمان با هفتم شهریور ۱۳۲۰، هنگامی که مردم در میدان اصلی شهر، معروف به «میدان چهار چراغ»، در حال گذران زندگی روزمره بودند، هواپیماهای شوروی بر فراز شهر ظاهر شدند. بسیاری از شهروندان، به‌ویژه جوانان، با کنجکاوی به آسمان نگاه می‌کردند، اما تنها لحظاتی بعد بمب بر میدان اصلی و چند نقطه‌ی دیگر شهر فرود آمد. در این حمله بیش از ۲۰ نفر از شهروندان بی‌گناه لاهیجان جان خود را از دست دادند و این شهر برای همیشه خاطره‌ای تلخ از جنگ جهانی دوم به حافظه تاریخی خود افزود.
در روزهای پس از بمباران، نیروهای شوروی وارد لاهیجان شدند و اشغال شهر آغاز شد. از ۱۹۴۱ تا پایان جنگ جهانی دوم در ۱۹۴۵، تعدادی از سربازان شوروی در لاهیجان مستقر بودند. هرچند در این حضور تا پایان جنگ در لاهیجان درگیری گسترده‌ای رخ نداد، اما حادثه‌ی بمباران و جانباختگان آن برای همیشه در حافظه‌ی مردم باقی ماند. میدان اصلی شهر لاهیجان نیز پس از این موضوع اگرچه به میدان چهار چراغ مشهور ماند اما نام "میدان شهدا هفتم شهریور ۱۳۲۰" و امروزه "میدان شهدا" را به خود اختصاص داد.
اما در سالگرد این رویداد تاریخی که در موزه جنگ جهانی دوم ونگارد لاهیجان برگزار شد - کارن امیدی محقق و مدیر موزه درباره اهمیت آگاهی نسل‌های جوان از تاریخ جنگ جهانی دوم و نقش لاهیجان در این رویداد توضیحاتی ارائه داد. سپس دکتر علی امیری نویسنده کتاب جمعه سیاه لاهیجان درباره جزئیات بمباران و جایگاه لاهیجان در خلال جنگ سخن گفت و شهردار لاهیجان نیز در سخنرانی خود بر اهمیت تاریخی و فرهنگی این شهر تأکید کرد. همچنین دکتر بیژن عباسی سرپرست معاونت قانون اساسی - درباره تاثیر جنگ ها بر شرایط جهان و تاریخ ایران از نظر سیاسی در دو جنگ جهانی صحبت کرد.
همچنین شعری با مضمون جنگ توسط شاعر گیلک نادر زکی پور و دو ترانه گیلکی از محمود فرضی نژاد اجرا شد.
در ادامه یکی از آخرین بازماندگان بمباران لاهیجان غلام قدسی خاطرات خود را بازگو کرد و دو تن از فرزندان خانواده‌هایی که در این واقعه بودند، دو یادگار ارزشمند شامل قطعه‌ای از بمب توسط خانواده دلجو و دفترچه‌ای از سوی رضا ماهیار به یادبود پدربزرگ ایشان که از جانباختگان جنگ جهانی دوم لاهیجان بود به موزه اهدا گردید.
در پایان، زنده دل شهردار لاهیجان به همراه مسئولان شهری از موزه بازدید کردند. این مراسم یادآور اهمیت حفظ خاطره و رویدادهای جنگ جهانی دوم و نقش لاهیجان در آن برای نسل‌های آینده است.
آخرین اخبار میراث فرهنگی و گردشگری را از طریق این لینک پیگیری کنید.
