اصغر قندچی ، پدر صنعت کامیون سازی ایران

اصغر قندچی متولد سال 1307 در محله قنات آباد تهران  ، پدرش وکیل و درس خوانده بود و آرزو داشت که پسرش نیز شغل وکالت را ادامه بدهد ، اما اصغر بر خلاف خواهر برادر هایش به درس خواندن هیچ علاقه ای نشان نمیداد و همواره از مدرسه گریزان بود ، به گفته ی خودش ، تحصیلات او به 7 کلاس بیشتر نمیرسید ، در عوض تمام عشق و علاقه ی اصغر قندچی به کار های فنی مثل مکانیکی و آهنگری بود

صدا 1

وی از کودکی به عنوان کارگر در تعدادی از اولین گاراژهای تعمیر اتومبیل ایران کار کرد. یکی از این کارگاه‌ها به مستشاران آلمانی تعلق داشته و او توانسته بود از تکنسین و مهندسان آلمانی در ایران، فنون بسیاری را در زمینه خودرو و صنعت حمل‌و‌نقل بیاموزد.

در این هنگام اصغر 16 ساله بود که تصمیم گرفت کارگاه کوچکی به اندازه 9 متر برای خود داشته باشد ، او در کارگاهش به ساخت قطعات کوچک مشغول بود و سرانجام در 20 سالگی توانست قطعات بزرگتری بسازد و به ساخت قطعات کامیون رسید ، این درست زمانی بود که میگفتند ایرانی ها توانایی ساخت این قطعات را ندارند ، اما اصغر قندچی ثابت کرد که حتی با نبود امکانات هم میتوانیم و هیچ چیز مانع ما برای انجام چیزی که می خواهیم نیست جز خود ما .

او در این کار از موتورهای انگلیسی کامنز که در آن روزگار برای چاه آب استفاده می‌شد، بهره می‌گیرد. در واقع در کارگاهش از قطعات کامیون‌های ماک بهره می‌گیرد و آنها را با بدنه‌های دست‌ساز درکارگاهش تلفیق می‌کند و با استفاده از موتورهای چاه اولین کامیون‌ها را در ایران می‌سازد

در این زمان اصغر قندچی صاحب گاراژ بزرگی بود که در آن جا قطعاتی که توسط حسین میردامادی از آمریکا وارد میشد را در گاراژ مونتاژ میکرد ، اما این تنها کاری نبود که انجام میداد ، قندچی قطعات را با توجه به وضعیت جاده های ایران تغییر میداد ، به عنوان مثال فاصله ی بین پمپ بنزین ها در جاده های ایران طولانی بود ، بدین ترتیب ظرفیت باک های بنزین را افزایش میداد یا ماک هایی که وارد ایران میشد شاسی های کوتاهی داشتند ، بدلیل اینکه جاده ها در ایران نا هموار بود ، شاسی های ماک ها را بلند تر میکرد ، و همین چاشنی خلاقیت و نوآوری در کارش یکی از دلایل اصلی موفقیت قندچی بود

وزیر اقتصاد وقت و معاونش وقتی همچین ابتکاراتی را در گوشه گاراژی در دروازه قزوین دیدند شگفت زده شدند ، چون کاری که اصغر قندچی میکرد دقیقا مطابق با نیاز کشور بود ، در همان گاراژ وزیر اقتصاد وقت ، پروانه ساخت کامیون را به نام آقای اصغر قندچی نوشت و به او تقدیم کرد ، این یکی از بزرگترین موفقیت های قندچی محسوب میشد همچنین شروعی بود برای موفقیت های بزرگتر

صدا 2  

پس از آن قندچی تریلر های عظیم و کامیون های ساخت خود و همکارانش را برای معرفی صنایع ملی ایران در نمایشگاه قرار داد ، در روز افتتاح نمایشگاه ، محمدرضا پهلوی او را به سبب ابتکارات درخشانش مورد تشویق قرار دادند، محمدرضا پهلوی به هنگام بازدید از نمایشگاه هنگامی که به غرفه او رسید و متوجه شد که قندچی خود این ماشین هارا تولید می کند شگفت زده شد و در غرفه ی او چند دقیقه ای نشست و با اصغر قندچی گفت و گو کرد و در نهایت به او اجازه ی تاسیس کارخانه کامیون سازی را دادند

صدا 3

اصغر قندچی با کمک دولت، شرکت ایران کاوه را برای تولید ماک تاسیس می‌کند. شرکت ماک آمریکا هم برای اولین بار خارج از خاک آمریکا، حاضر به همکاری با اصغر قندچی می‌شود

قندچی نسل بزرگی از صنعت‌گران ایرانی را تربیت می‌کند و خود نیز کامیون‌های ماک را تا حد بالایی ساخت داخل می‌کند. او در سال ۱۳۵۷ به فکر تولید آخرین قطعات ماک در ایران از جمله موتور افتاده بود که وقوع انقلاب شرایط را تغییر داد. در جریان ملی شدن صنایع در سال ۱۳۵۸، کارخانه ایران کاوه از او گرفته شد و به نفع بنیاد مستضعفان مصادره و ملی شد ، امروزه این کارخانه به نام سایپا دیزل جزئی از کارخانه سایپا است و این برای اصغر قندچی شکست بزرگی محسوب میشد.

با اینحال اصغر قندچی از تلاش نایستاد و کارخانهٔ کاوه کار را تأسیس کرد. وی دربارهٔ مصادره کارخانه ایران کاوه و تغییر نام آن می‌گوید که «به خاطر عِرق به کشور و علاقه به کاوه آهنگر، نام «ایران کاوه» را برگزیدم. کاوه یک حقیقت بود

در زمان جنگ نیز او بخاطر عرق وطن دست از همیاری و کمک بر نداشت و زحمات شایانی را در این زمینه رقم زد که از زبان خودش بشنویم

صدا 4

 او سال ها به کمک پشتکار و تلاش 14 ساعته در شبانه روز توانست 2000 کارگر داشته باشد ، اکنون بسیاری از کارگر هایش خودشان استاد کار هستند و هر کدام 400 کارگر دارند ، قندچی در حالی از کارش کنار گذاشته شد که ایران کاوه تا 250 هزار متر مربع توسعه داده شده بود ، اکنون کامیون های اصغر قندچی با 70 سال سن جاده های کشور را زیر پا میگذارند و بار اصلی ساخت و ساز های پیشرفت کشور را به دوش میکشند

اصغر قندچی تا پایان عمرش در یکی از کارگاه هایش کار می کرد و با اینکه سن بالایی داشت و نیاز مالی برای کار کردن نداشت در مورد دلیلش برای کار کردن در این سن می گوید

بازنشسته کسانی هستند که زیر خاک می روند پس هروقت زیر خاک رفتی بازنشسته می شوی

در سوم بهمن ۱۳۹۵ با حضور معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران و ایران، نشان امین الضرب به پیشکسوتان و کارآفرینان کشور از جمله وی اعطا شد.

اصغر قندچی پس از ۹۱ سال زندگی و تلاش برای اعتلای صنعت کشور، در تاریخ ۷ مرداد ۱۳۹۸ چشم از جهان فروبست.

مستندی به نام «ماک در ایران» در مورد دوران فعالیت ایران کاوه، توسط امین آزاد ساخته شده‌است.