الهه کولایی در گفت‌وگو با «شبکه شرق» از سرانجام لایحه عفاف و حجاب گفت؛
لزوم تمرکز بر نیازهای اساسی مردم به جای حجاب/ مرگ مهسا امینی هم برای تندروها عبرت آموز نبود
یک استاد دانشگاه معتقد است که تلاش‌ها برای تصویب و اجرای لایحه «حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب» در نهایت با مخالفت‌های عمومی همراه شده و سرنوشتی مشابه قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره را پیدا خواهد کرد.
رونمایی از لایحه «حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب»، همراه شد با حجم قابل توجهی از انتقادات اصولگرایان و برخی چهره های تندرو. از کیهان که نوشت: «انگار لایحه یاد شده نه برای مقابله با بی‌حجابی، بلکه با هدف حذف موانع قانونی موجود و زمینه‌سازی برای گسترش این پدیده زشت و پلشت تهیه شده است» تا سید احمد علم الهدی که گفت: «لایحه‌ای را تصویب کنید که بازدارندگی لازم را داشته باشد؛ لایحه‌ای تصویب نشود که فقط تعزیر مالی نامتناسب در انتظار افرادی که ارزش‌های اخلاقی را فدای امیال شخصی خود می‌کنند، باشد.»
در این میان برخی هم نظیر هاشمی گلپایگانی، دبیر پیشین ستاد امر به معروف و نهی از منکر، از بسته بودن دست بسیج و ناهیان منکر در این لایحه گفتند. او لایحه عفاف و حجاب را «ترکمنچای فرهنگی» خواند و گفت: « بزرگترین ایراد لایحه عفاف و حجاب این است که حجاب را به کشف حجاب، برهنگی و نیمه برهنگی و لباس بدن نما تعریف کرده است ولی مرز چادر مشخص نشده است. یعنی اگر در دستگاه های دولتی کسی تا مرز کشف حجاب نرفته، کسی نمی تواند تحت عنوان نهی از منکر کاری انجام دهد.»
لایحه عفاف و حجاب؛ تلاش برای اجرای سیاستی شکست خورده
این لایحه دیروز سرانجام به مجلس ارسال شده اما با اعمال تغییراتی چندباره از سوی دولت. اینکه این تغییرات دقیقا چیست، هنوز مشخص نشده ولی برآیند انتقادات نشان می‌دهد که دولت نه تنها دولت نتوانسته نظر حامیان خود را جلب کند بلکه در تحریک نکردن حساسیت شهروندان هم از حالا قافیه را باخته است. در نتیجه با لایحه ای رو به رو هستیم که نه از نظر کیهان و علم الهدی مطلوب است و نه از دید منتقدانِ دخالت در حریم خصوصی افراد.
الهه کولایی، استاد علوم سیاسی دانشگاه هم یکی از منتقدان لایحه «عفاف و حجاب» است. او در گفت‌وگو با «شبکه شرق» این لایحه را تلاش برای اجرای یک سیاست شکست خورده دانست و گفت: «در اصل لایحه حجاب و عفاف، تلاش برای اجرای سیاستی است که در چند دهه گذشته شکست آن در رسیدن به اهدف تعیین شده از سوی طراحان و مجریان، بارها هم از سوی کارشناسان و پژوهشگران و هم مردم کوچه و بازار، مطرح شده است. گویا این شکست، حتی با ایجاد رخدادهای دردناکی مانند مرگ مهسا امینی، در پی استفاده از گشت ارشاد و اعمال سیاست‌ها و ابزارهای خشونت آمیز، برای تندروها درس آموز نبوده است.»
اجبار حجاب با توسل به قانون؛ دستور کار تندروها
او ادامه داد: «اینک، سیاست اجبار حجاب با توسل به قانون، که روح آن پاسداری از حقوق خصوصی و عمومی همه شهروندان است، در دستور کار تندروها قرار گرفته است. اگر دگرگونی‌های گسترده و عمیق در جامعه ایرانی، در طراحی و اجرای سیاست حجاب اجباری، مورد توجه طراحان و مجریان قرار نگیرد، نمی‌توان انتظار داشت، نتیجه‌ای متفاوت با اجرای ناصحیح آن در گذشته، داشته باشد. بهتر است قانون گذاران و مجریان سیاست‌ها، بیش از پیش با واقعیت‌های جامعه ایران و تحولات آن ارتباط برقرار کنند. پرهیز از اتکا به سلیقه و دیدگاه یک گروه محدود از مردم، حکومت را در برآورده کردن خواسته‌های همه شهروندان یاری خواهد کرد.»
عضو شورای هماهنگی مجمع زنان اصلاح‌طلب در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اظهارات مطرح شده مبنی بر «دیوار برلین» بودن موضوع حجاب در ایران، با انتقاد از خوانشهای سیاسی موجود از موضوع حجاب، بیان کرد: «همان گونه که می‌دانید سیاست اجبار حجاب به نام دین، در میان کشورهای اسلامی، تنها در ایران دنبال شده است. امروز که مردم ایران با دشواری‌های شدید اقتصادی و اجتماعی روبه رو هستند و فقر در حال شکستن استخوان‌های بسیاری از مردم است، بهتر است حکومت به جای تمرکز بر پوشش زنان، تامین نیازهای اساسی مردم مانند مسکن، آب، غذا، دارو و درمان و مانند آن را در اولویت قرار دهد. چنانچه گفته اند، کسی که زندگی دنیایی ندارد، آخرت هم ندارد، برای حکومتی که آموزه‌های دینی را مطرح می‌سازد، تامین معاش مردم از همه کارهای دیگر مهم‌تر است.»
سرنوشت مشابه قانون حجاب با قانون ممنوعیت ماهواره‌ها
کولایی در پاسخ به این پرسش که «آیا می‌توان گفت لوایحی از این دست به سرنوشت لایحه ممنوعیت استفاده از ماهواره دچار خواهند شد یا خیر»، گفت: «تجربه نشان داده در طراحی و تصویب قانون باید به نیازهای مردم توجه شود. بارها دیده شده که قانون‌ها و مقررات نامربوط با نیازها و خواسته‌های مردم، در عرصه عمل و اجرا، با دیوار بلند مخالفت عمومی روبه رو می‌شود. قانون گذاران و مجریان نمی‌توانند بدون درنظر گرفتن واقعیت‌های اجتماعی، به موفقیت سیاست‌ها و برنامه‌های خود امید داشته باشند.»
این استاد دانشگاه معتقد است که «نظر نمایندگان در مورد لایحه حجاب و عفاف در انتخابات اسفند، پاسخ داده خواهد شد.» کولایی همچنین در پاسخ به این پرسش که «نمایندگان به پایگاه اجتماعی خود فکر می کنند یا در پی جلب نظر همه خواهند بود»، گفت: «بسیاری از نمایندگانی که امروز در مجلس هستند، به خوبی می‌دانند، با توجه به سازوکارهای موجود در انتخاب مجلس و نقش تاثیرگذار شورای نگهبان، رضایت حکومت در حفظ صندلی‌های مجلس، از رضایت مردم تعیین کننده‌تر است.»
