مسیر اقتصادی نیاز به اصلاح دارد

‌درحالی‌که بخشی از اعتراضات ماه‌های اخیر ناشی از مشکلات اقتصادی و بی‌کاری و افزایش فشارهای معیشتی و... بود و نرخ تورم همچنان بالاست و هر روز بخشی از مردم درحال ازدست‌دادن ارزش سرمایه و دارایی خود هستند، به نظر می‌رسد اطرافیان رئیس‌جمهور، اطلاعات نادرستی درباره موارد بیا‌ن‌شده به او می‌دهند؛ چراکه وقتی برای ارائه لایحه بودجه 1402 به صحن علنی مجلس رفت، مدعی شد «ما هم نسبت به تورم فعلی ناراحت هستیم و در‌حال‌حاضر هم شاهد کاهش 19 واحد تورم هستیم. ما امروز  8.9 درصد کاهش بی‌کاری داریم. افزایش اشتغال طبق آمار در شش ماه دوم سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ رخ داده است و از وعده‌ای که به مردم داده‌ایم، عقب نیستیم. به مردم وعده دادیم سالی یک‌میلیون شغل ایجاد کنیم که نزدیک به این عدد محقق شد». رئیسی همچنین این ادعا را در توییتی تکرار کرد و نوشت: «در شرایط فعلی شاهد کاهش 19‌درصدی تورم هستیم. انضباط مالی به‌صورت جدی در دولت دنبال می‌شود. نرخ بی‌کاری 8.9 درصد است و نشان می‌دهد دولت برای افزایش اشتغال تلاش می‌کند». سخنان رئیسی در‌حالی بیان شد که اقتصاد کشورمان نسبت به سال‌های گذشته شرایط نامناسب‌تری دارد و نرخ دلار و سکه و خودرو و مسکن در مقایسه با سال‌های گذشته رکورد زده است. او در‌حالی نرخ تورم را کاهشی خواند که طبق گزارش مرکز آمار، نرخ تورم سالانه آذرماه ١٤٠١ برای خانوارها به ٤٥ درصد رسیده است که نسبت به ماه قبل، یک درصد افزایش را نشان می‌دهد.

تکرار ادعای کاهش تورم از سوی دولت

البته این اولین‌باری نیست که رئیسی به‌عنوان رئیس دولت سیزدهم آماری این‌چنینی ارائه می‌دهد. پیش‌از‌این هم شاهد بودیم که رئیسی در سخنرانی‌های خود به بیان آمارها و دستاوردهایی می‌پردازد که با واقعیت‌های موجود در جامعه تفاوت دارد؛ بنابراین از آنجایی که اقتصاد کشور حال خوشی ندارد، با برخی نمایندگان مجلس در‌این‌خصوص به گفت‌وگو نشستیم.

مشارکت همه در قدرت و تقویت سیاست خارجی راه‌حل مشکلات است

مسعود پزشکیان، نماینده چند دوره مجلس، در گفت‌وگو با «شرق» درباره افزایش نرخ تورم و اوضاع نامناسب اقتصادی و اینکه به نظر می‌رسد اطرافیان رئیس‌جمهور اطلاعات درستی از وضعیت اقتصاد کشور به او نمی‌دهند، گفت: «تا زمانی که همین راه معمول را پیش می‌رویم، تورم به قوت خودش باقی است. رانت‌خواری هست و رشوه و قاچاق وجود دارد».

او ادامه داد: «باید این راه و مسیر را تغییر دهیم؛ با عوض‌کردن راننده مشکل حل نمی‌شود. مسیر همان مسیر است و چاله‌ها و ناهمواری‌ها به قوت خودش باقی است و با عوض‌‌کردن راننده مسیر هموار نمی‌شود؛ بلکه باید ناهمواری‌ها را هموار و مشکلات را رفع کنیم». پزشکیان اضافه کرد: «با ادامه همین مسیر پرمشکل، به هدف نخواهیم رسید. ما باید مشکل را شناسایی و رفع کنیم، با عوض‌کردن آدم‌ها مشکل حل نمی‌شود».

این نماینده اصلاح‌طلب مردم تبریز در مجلس به دو نکته اساسی و راهگشا اشاره کرد و گفت: «دو نکته اساسی و جدی وجود دارد که همیشه بر آن تأکید دارم. نکته اول وحدت و انسجام داخلی است. به این شکل که باید در این کشور همه تفکرات را در قدرت سهیم کنیم؛ امکان ندارد که یک گروه و تفکر بتواند مملکت را به جای خوبی برساند».

او اضافه کرد: «از نظر تجربه بین‌المللی، تاریخی، براساس حرف خدا و پیغمبر و طبق آیه و احادیث و هر‌آنچه در ذهن شما بگنجد، این کار میسر نمی‌شود. در نتیجه گروهی که در قدرت هستند، عده‌ای را خودی و گروهی را غیرخودی می‌دانند و آنها در هیچ کاری مشارکت نمی‌دهند و کشور را می‌خواهند با تک‌صدایی اداره کنند‌ اما این روش نتیجه‌ای ندارد و موفق نمی‌شود».

این نماینده مجلس یازدهم تأکید کرد: «امکان ندارد در این شرایط، بتوانیم کشور را به‌جای بزرگی برسانیم و مثلا از نظر اقتصادی در منطقه اول کنیم. از نظر تجربه و تاریخ و آن چیزی که من می‌فهمم این موضوع ممکن نیست».

پزشکیان همچنین تقویت سیاست خارجی را به‌عنوان دومین نکته، مقوله مهمی دانست و افزود: «تا زمانی که روابطمان را با دنیا، کشورهای همسایه و اطرافیان اصلاح نکنم و آنها را هم مثل خودمان صاحب حکومت و قدرت ندانیم، امکان ندارد توسعه علمی و تکنیکال پیدا کنیم. این دو مسئله را اگر حل نکنیم اتفاق مثبتی نمی‌افتد و حرف‌هایمان فقط در حد همان حرف و شعار باقی می‌ماند».

باید تئوریسین‌های توانمندی داشته باشیم تا هر مشکلی را به دشمن گره نزنیم

علاوه بر پزشکیان، نماینده اصلاح‌طلب چند دوره مجلس، قاسم ساعدی، نماینده اصولگرای دو دوره مردم دشت آزادگان و هویزه در مجلس هم در گفت‌وگو با «شرق» بیان کرد: «با توجه به اقتداری که امروز نظام در منطقه دارد و پیشرفت‌های علمی که به دست آورده و بسیاری از علوم پیشرفته را بومی‌سازی کرده، باید یکسری استراتژی میان‌مدت و بلندمدت برای کشور طراحی کنیم».

این نماینده مجلس هم با انتقاد از عملکرد برخی دولتمردان بیان کرد: «نباید همواره دنبال برنامه‌ها و مسکن‌های موقتی باشیم؛ بلکه باید یک گروه پشتیبان و برنامه‌ریز و اهل فکر و تئوریسین‌های توانمند داشته باشیم که سناریوهای اقتصادی متناسب با شرایط روز جامعه و تهدیداتی که علیه کشور ما وجود دارد، ارائه دهند نه اینکه هر مشکل اقتصادی را به دشمن گره بزنیم و بگوییم کار دشمن است».

عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم ادامه داد: «دشمن که پدیده جدیدی نیست. 43 سال است آمریکا دشمن ماست و این دشمنی اتفاق تازه‌ای نیست که برای هر مسئله پیش‌آمده، آن را به گردن دشمن بیندازیم. وقتی می‌دانیم دشمن ما کیست و چه راه‌هایی را تاکنون برای دشمنی رفته است، باید این نقاط ضعف و خلأها را رفع کنیم و روی پای خودمان بایستیم».

ساعدی اضافه کرد: «این آشفته‌بازار و نابسامانی‌هایی که در بحث قیمت‌ها وجود دارد و دغدغه خاطر و نگرانی خیلی از دهک‌های پایین جامعه را که می‌بینیم، باید این نگرانی‌ها را مرتفع کنیم».

او توضیح داد: «باید نظریه‌پردازان اقتصادی توانمندی داشته باشیم که به فکر فرداها هم باشند و نقشه راه اقتصادی کشور را برای میان‌مدت و بلند‌ملت ترسیم کنند. علاوه بر روش‌ها، برای برون‌رفت از تهدیدها هم راهکارهایی ارائه دهند».

این نماینده اصولگرای مجلس یازدهم در ادامه اظهار کرد: «دشمن به پدیده‌ای تبدیل شده است که برخی کوتاهی‌های خود را پشت آن مخفی می‌کنند».

ساعدی ادامه داد: «اگر من نماینده، ریل‌گذار و قانون‌گذار خوبی نیستم، کم‌کاری خودم را به گردن دشمن می‌اندازم. فلان وزیر را اگر به مجلس می‌خوانیم، یک پناهگاه برای خودش ترسیم کرده و در جواب همه سؤال‌ها ما می‌گوید می‌دانید که دشمن شرایط کشور را به هم ریخته و تهدید می‌کند. درحالی‌که این توجیهات و بهانه‌ها شایسته نظام مقتدر جمهوری اسلامی نیست».

او تأکید کرد: «ما باید اقتدارمان را یک بار دیگر در نظریه‌پردازی و ترسیم نقشه راه میان‌مدت و کوتاه‌مدت ترسیم کنیم. دشمن برای یک قرن ما برنامه‌ریزی کرده است، بگذارید ما حداقل یک برنامه پنج‌ساله یا 10ساله برای کشور ترسیم کنیم. راه‌های تهدید دشمن را 43 سال است که دیده‌ایم و می‌دانیم از چه مسیری وارد می‌شود، پس باید این خلأها را با برنامه‌های مدون و غنی پر کنیم تا حداقل مردم آرامش خاطر نسبی به دست آورند».

نماینده مردم دشت آزادگان و هویزه در مجلس در ادامه به مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد و گفت: «مشکل معیشتی مردم دغدغه همه دولتمردان، نمایندگان مجلس، برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران کشور است. آنچه را بشخصه به آن رسیده‌ام، این است که برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران ما متأسفانه فقط روی کاغذ می‌توانند مشکلات را بنویسند‌ اما راه‌های برون‌رفت از مشکلات را نتوانسته‌اند تاکنون عملیاتی کنند؛ یعنی این اقدامات صرفا در قالب نوشته‌های کاغذی است».

ساعدی ادامه داد: «ما جامعه سنتی نیستیم؛ امروز جامعه ایران در‌حال گذار است. جامعه در‌حال‌رسیدن به اهدافی است که برای خودش ترسیم کرده بود. در صنایع مادر و دانش‌بنیان‌ها و علوم نوین و تکنولوژی‌ها، کشورهای مدعی از دانش‌بنیان‌های ما دعوت می‌کنند. دیگران در برخی تجهیزات و تکنولوژی‌های ما، در صنعت نفت، گاز، دفاعی و هوافضا از ما اقتباس می‌کنند؛ اما سؤال اینجاست که چرا در عرصه اقتصاد نمی‌توانیم؟».

این عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم در ادامه به حلقه مفقوده این ماجرا پرداخت و گفت: «به اعتقاد من حلقه مفقوده این ماجرا این است که یا اقتصاددانان به مشکلات فعلی ورود نمی‌کنند یا مجال ورود به آنها داده نمی‌شود».

او اضافه کرد: «اقتصاد کشور در قالب تیمی می‌چرخد و اجازه داده نمی‌شود افراد جدید با فکری جدید وارد این حلقه اقتصادی شوند و از استعدادها و دیدگاه و نظریه‌هایشان استفاده کنند».

این نماینده اصولگرای منتقد عملکرد تیم اقتصادی دولت که در مشارکت‌دادن و سهیم‌کردن گروه‌های سیاسی مختلف در اداره کشور با پزشکیان هم‌نظر است، ادامه داد: «به نظر من دولتمردان باید به خودشان بیایند و بدانند امروز ما در عرصه‌های مختلف و تکنولوژی‌ها و علوم جدید پیشرفت خوبی داشته‌ایم و سدی در برابر دشمن ایجاد کرده‌ایم؛ اما در عرصه اقتصاد عقبیم. پس باید در این حوزه از فکر جدید و ایده‌های جدید استفاده کنیم و از همه فرزندان این سرزمین که صاحب ایده هستند، بهره ببریم و آنها را در این بازی شریک بدانیم».

او در پایان تأکید کرد: «اگر مجال بدهند و این تیم اقتصادی را از حالت انحصار تیمی خارج کنند و دایره خودی‌ها را وسیع‌تر کنند، اطمینان داشته باشید که سناریوهای اقتصادی خوبی منطبق بر شرایط داخلی و خارجی کشورمان ایجاد خواهد شد و از این شرایط خاص گرفتارآمده خارج خواهیم شد».