اعلام موضع روسیه درباره تغییر رژیم در ایران

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

ایران و روسیه نه‌تنها عضو گروه بریکس هستند بلکه از معدود متحدانی محسوب می‌شوند که در سایه تحریم‌های شدید غربی، انزوای یکدیگر را می‌شکنند؛ روابط ایران و روسیه همواره با فرازونشیب‌هایی همراه بوده است؛ اگرچه ایران و روسیه در مخالفت با غرب و ایستادگی مقابل نفوذ آمریکا با یکدیگر هم‌سو هستند، روسیه هرگز مشتاق عبور ایران از آستانه هسته‌ای یا دستیابی کشور به سلاح اتمی نبوده است؛ اکنون و پس از جنگ 12روزه ایران و اسرائیل و آتش‌بس، روسیه به سخنان اخیر مقامات غربی، آمریکایی و اسرائیلی در خصوص تغییر رژیم در ایران واکنش نشان داده و سخنگوی کاخ کرملین موضع رسمی روسیه درباره تغییر رژیم در ایران را اعلام کرده است.

روسیه به سخنان اخیر مقامات غربی، آمریکایی و اسرائیلی در خصوص تغییر رژیم در ایران واکنش نشان داد و سخنگوی کاخ کرملین از کشورهای غربی به دلیل سخن گفتن از تغییر حکومت در ایران به شدت انتقاد کرد.

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین، در واکنش به اظهارات اخیر مقامات اسرائیلی، آمریکایی و غربی درباره حکومت ایران و تغییر رژیم در ایران، هشدار داد که بحث‌های بین‌المللی درباره تغییر حکومت در کشورهای دیگر، می‌تواند جهان را به آشوب «جهنمی» بکشاند.

او در اظهاراتی که از سوی شبکه دولتی «روسیه۱» پخش شد، گفت: ه«یچ کشور یا گروهی از کشورها نباید درباره تغییر قدرت در کشورهای دیگر بحث کنند. اگر این اتفاق بیفتد، جهان به آشوب جهنمی خواهد رفت.»

مقامات اسرائیلی، آمریکایی و غربی، تاکنون چندین بار، نیت‌خود را اعلام کرده‌اند و آشکارا از تلاش برای تغییر حکومت در ایران سخن گفته‌اند. 

به‌نقل از الجزیره، مقامات غربی از زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، به طور پیوسته و با صرف هزینه‌های سنگین، به‌دنبال تغییر حکومت در ایران بوده‌اند. این تلاش‌ها گرچه همواره با شکست همراه بوده است اما درهفته‌های اخیر، این مسئله بار دیگر، از دهان مقامات اسرائیلی، آمریکایی و غربی تکرار شده است؛ روسیه به این اظهارات واکنش تندی نشان داده و درباره هرگونه نقض حاکمیت ملی ایران به مقامات غربی هشدار داده است.

بر این اساس، «دمیتری پسکوف»، سخنگوی کاخ کرملین به‌شدت از سخنان مقامات غربی برای تغییر رژیم در ایران انتقاد کرده و گفته است: «سخن گفتن از تغییر نظام در کشورهای دیگر مانند ایران، می‌تواند جهان را به سوی جهنم سوق دهد. هیچ کشور یا گروهی از کشورها نباید درباره تغییر قدرت در دیگر کشورها بحث کنند.»

معمای اتحاد ایران و روسیه در  جنگ 12روزه اسرائیل و ایران 

در کنار این، روسیه در کوتاه‌مدت از حملات علیه ایران منافع اقتصادی نیز به‌دست آورده است. به گزارش مجله «تایم»، بلافاصله پس از آغاز بحران ایران، قیمت نفت روسیه تا ۱۵ درصد افزایش یافت؛ افزایشی که با توجه به فشارهای مالی ناشی از جنگ اوکراین، برای مسکو اهمیت بسزایی دارد، حتی اگر موقت باشد. چنانچه درگیری‌ها به نقطه‌ای می‌رسید که ایران تهدید خود مبنی بر بستن تنگه هرمز را عملی می‌کرد، تاثیر اقتصادی این بحران برای روسیه به‌مراتب گسترده‌تر می‌شد.

البته، این بدان معنا نیست که مسکو خواهان تداوم جنگ علیه ایران، از دست دادن این متحد منطقه‌ای یا تخریب گسترده زیرساخت‌های نظامی ایران است؛ اما روسیه خود را درگیر معادلاتی پیچیده و چندلایه می‌بیند که هر یک بر تصمیمات کرملین درباره ایران اثرگذار است. برخلاف نظام اسد که بیشتر نقش یک تابع را برای روسیه ایفا می‌کرد، جمهوری اسلامی همواره خود را شریک و هم‌تراز مسکو می‌دانسته است. همین نگاه، نهایتاً سیاست «میانه‌روی» کرملین را در مواجهه با تجاوز اسرائیل و واکنش ایران رقم زده است.

بر اساس گزارش روزنامه گاردین، روسیه در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، با احتیاط فراوانی در قبال ایران عمل کرده است. یک منبع نزدیک به وزارت خارجه روسیه تأکید می‌کند: «مسکو به هیچ وجه مایل نیست با حمایت بی‌قیدوشرط از تهران، روابط در حال بهبود خود با واشنگتن را به خطر بیندازد. بر اساس این گزارش، کرملین ترجیح می‌دهد ضمن فشار برای بازگشت آمریکا به میز مذاکره با ایران، از هر اقدامی که بتواند به رابطه شکننده آن با کاخ سفید لطمه بزند یا موضع آن در بحران اوکراین را تحت تأثیر قرار دهد، پرهیز کند.»

در لایه‌های عمیق‌تر، نشریه «آتلانتیک» به دلایل دیگری اشاره می‌کند که می‌تواند رفتار سرد و واکنش حداقلی روسیه نسبت به حملات اسرائیل به ایران را توضیح دهد. به باور این نشریه، مسکو همواره برای میزان حمایت خود از جمهوری اسلامی سقف و مرز مشخصی قائل بوده و در ارائه تسلیحات پیشرفته و سامانه‌های دفاعی مورد درخواست تهران تعلل کرده است؛ چراکه به‌خوبی از خطوط قرمز مرتبط با همکاری نظامی با ایران آگاه است؛ به‌ویژه در شرایطی که روسیه به دنبال حفظ روابط استراتژیک خود با کشورهای حوزه خلیج فارس است. این کشورها، با وجود بهبود نسبی روابط‌شان با ایران، همچنان تهران را تهدیدی جدی علیه امنیت منطقه‌ای خود می‌دانند. از سوی دیگر، مسکو تلاش می‌کند روابطش با اسرائیل را نیز حفظ کند؛ روابطی که هرچند گهگاه دستخوش تنش می‌شود، اما به‌ویژه با توجه به سابقه تاریخی و ریشه‌های بسیاری از یهودیان اسرائیلی که از اتحاد جماهیر شوروی پیشین به سرزمین‌های فلسطینی مهاجرت کرده‌اند، از اهمیت ویژه‌ای برای کرملین برخوردار است.

در کنار همه عوامل قبلی، روسیه همواره به دنبال هماهنگی مستمر با «اوپک» برای مدیریت و تثبیت قیمت نفت بوده است؛ موضوعی که این کشور را وادار می‌کند در حمایت از ایران جانب احتیاط را رعایت کند تا مبادا سایر بازیگران کلیدی خاورمیانه را تحریک نماید. از سوی دیگر، یک نکته استراتژیک نیز وجود دارد: به گزارش نشریه «آتلانتیک»، اگرچه مسکو و تهران در مخالفت با غرب و ایستادگی در برابر نفوذ آمریکا با یکدیگر همسو هستند، روسیه هرگز مشتاق عبور ایران از آستانه هسته‌ای یا دستیابی این کشور به سلاح اتمی نبوده است.