هشدار مدیرعامل مؤسسه خیریه بین‌المللی زنجیره امید درباره وضعیت خدمات رسانی پزشکی به کودکان:
آژیر قرمز برای درمان فوق تخصصی اطفال
جوادیه تهران درست زیر آن پل روگذر عجیبی که در میان اهالی محلی به پل «دمپایی ابری» مشهور است قرار بود صاحب یک بیمارستان فوق تخصصی شود. زمان فعل جمله قبل ماضی است چون با وجود برپاکردن ستون‌ها و حفاری‌های صورت گرفته گویا قرار نیست این پروژه عظیم که با جلب مشارکت خیرین ایرانی آغاز شده به سرانجام برسد.
سامان موحدی راد: جوادیه تهران درست زیر آن پل روگذر عجیبی که در میان اهالی محلی به پل «دمپایی ابری» مشهور است قرار بود صاحب یک بیمارستان فوق تخصصی شود. زمان فعل جمله قبل ماضی است چون با وجود برپاکردن ستون‌ها و حفاری‌های صورت گرفته گویا قرار نیست این پروژه عظیم که با جلب مشارکت خیرین ایرانی آغاز شده به سرانجام برسد. مؤسسه خیریه زنجیره امید که متولی ساخت این بیمارستان بزرگ است، دو روز قبل خبرنگاران را به محل ساخت پروژه دعوت کرد تا به آنها اطلاع بدهد که شهرداری و دانشگاه علوم پزشکی تهران جلوی ساخت یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بیمارستان‌های فوق تخصصی کشور را گرفته‌اند. بیمارستانی که در یکی از متراکم‌ترین مناطق تهران با درصد بالای آسیب‌های اجتماعی می‌توانست روزنه امیدی برای خانواده‌ها و کودکانی باشد که دسترسی به برخی خدمات پزشکی برایشان آرزو است. در نامه‌ای که زنجیره امید برای خبرنگاران ارسال کرده بود از عبارت «پلمب غیرقانونی و توقف اجباری ساخت بزرگ‌ترین بیمارستان فوق تخصصی کودکان کشور» برای اتفاق رخ‌داده استفاده شده بود.
پلمب بیمارستان خیریه در حال ساخت
در تهران و در یک سال گذشته نهادهای مدنی زیادی تحدید شده‌اند. بازپس‌گیری ساختمان‌هایی که شهرداری تهران در اختیار چند نهاد قدیمی و مدنی ریشه‌دار قرار داده بود حکایت از دوران جدیدی در مدیریت شهری تهران دارد که ریاستش را یکی از چهره‌های جریان پایداری بر عهده دارد. به نظر می‌رسد نتایج این چینش جدید چهره‌ها چه در شهرداری تهران و چه در جاهای دیگر نظیر دانشگاه تهران اکنون در حال نمایان‌شدن است. یکی از آنها را می‌توان در سرانجام بیمارستان فوق تخصصی کودکان تهران در جوادیه دید. پروژه‌ای که در دوران محمدباقر قالیباف و با پیشنهاد شهرداری زمین بزرگی به آن تعلق گرفت و قراردادهای همکاری‌اش هم با دانشگاه علوم‌پزشکی تهران بسته شد اما دیری نپایید که با تغییرات سیاسی رخ‌داده در ایران نظر مدیران جدید نسبت به آن بازگشت و نتیجه‌اش قفلی بر درهای پروژه‌ای است که مشارکت قابل توجهی از خیران ایرانی را جلب کرده است. مریم مرعشی، مدیرعامل مؤسسه خیریه زنجیره امید، درباره میزان مشارکت جلب‌شده برای این پروژه می‌گوید که خیران برای ساخت این بیمارستان بسیار مشتاق بودند و حتی نوسانات شدید دلار از زمان آغاز پروژه تاکنون و چند برابر شدن هزینه‌ها در نتیجه همین تغییرات هم مانع آنها نشد. مرعشی در این زمینه می‌گوید: «درحالی‌که زمان انعقاد قرارداد دلار چهار هزار تومان بود و هنگام آغاز به کار پروژه 15 هزار تومان و امروز هم قیمت آن حدود 49 هزار تومان است، کماکان خیرین برای کمک به دولت و بخش سلامت و درمان کودکان حاضر به ساخت این پروژه هستند اما آقایان زاکانی شهردار تهران و قناعتی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران مخالف ادامه این پروژه هستند و آن را متوقف کرده‌اند».
مدیرعامل این مؤسسه خیریه معتقد است تا پیش از این هیچ‌گاه نگاه‌های سیاسی و جناحی بر عملکرد خیریه و پروژه‌هایش تأثیر‌گذار نبوده و آنها در ۱۶ سال فعالیتشان با دولت، مجلس و شهرداری‌های مختلفی کار کرده‌اند و از حمایت و همکاری آنها برخوردار بوده‌اند. کما اینکه زمین ۲۶ هزار متر مربعی این بیمارستان با پیشنهاد محمدباقر قالیباف، شهردار وقت تهران، در اختیار این پروژه قرار گرفته بود. او همچنین می‌گوید چهره‌های اصولگرایی چون حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم از مهم‌ترین حامیان اجرای این پروژه هستند و همین همکاری‌ها نشان می‌دهد که فعالیت‌های مؤسسه تا پیش از این فارغ از نگاه‌های سیاسی و جناحی و صرفا به جهت خدمت‌رسانی به کودکان پیگیری می‌شده است. مریم مرعشی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با «شرق»، تغییرات رخ‌داده در دانشگاه تهران در سال‌های گذشته را در اتخاذ این تصمیم بی‌تأثیر ندانست و گفت تا پیش از این تغییرات، دانشگاه علوم پزشکی تهران همیشه همکاری قابل توجهی با مؤسسه داشت و زنجیره امید یکی از بازوهای اجرایی آن به عنوان یک نهاد مدنی بود.
پروژه ساخت بیمارستان چگونه متوقف شد
مریم مرعشی، مدیرعامل مؤسسه خیریه زنجیره امید، در این زمینه می‌گوید: پروژه ساخت بزرگ‌ترین بیمارستان فوق تخصصی کودکان را که توسط خیرین در حال ساخت بود و تمام مراحل قانونی انعقاد قرارداد آن طی شده بود، بدون هیچ دلیلی 10 ماه است که متوقف کرده‌اند و با وجود تأکید رئیس مجلس شورای اسلامی و وزیر بهداشت برای حل مسئله و بازگشایی بیمارستان، هیچ مذاکره‌ای نکرده و سرمایه مردم را با توجه به مشکلات اقتصادی معطل نگه داشته‌اند و هیچ اقدامی نمی‌کنند. این در حالی است که دکتر حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و دبیر کل مجمع خیرین سلامت کشور هم بارها بازگشایی این بیمارستان را از مسئولان پیگیری کرده و این پیگیری‌ها هیچ حاصلی نداشته است.
او در تشریح قرارداد گفت: قرارداد ساخت بیمارستان فوق تخصصی کودکان با دولت جمهوری اسلامی ایران مطابق پیشنهاد وزیر وقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با تأیید هیئت‌امنای دانشگاه تهران در قالب مشارکت بخش عمومی و خصوصی در حوزه درمان و سلامت کشور با مؤسسه خیریه زنجیره امید منعقد شد، مطابق این قرارداد زمینی در منطقه 11 تهران که از املاک دولت و تحت تملک وزارت بهداشت بود در قبال ساخت و بهره‌برداری و انتقال به دولت امضا شد که بهترین مدل ممکن برای جذب کمک‌های مردمی می‌توانست باشد، این قرارداد را سازمان برنامه‌وبودجه به‌عنوان اولین قرارداد برتر LBOT LONG بخش خصوصی و مشارکت عمومی دانسته که خیرین حاضر به ساخت آن شده‌اند. مدیرعامل مؤسسه خیریه بین‌المللی زنجیره امید گفت: درحالی‌که بعد از دوره سخت و پیچیده کووید 19 زنجیره امید با همت خیرین توانسته بود چرخه ساخت بیمارستان فوق تخصصی 540 تختخوابی کودکان را که یک پروژه ملی است، تقویت کند و پیشرفت آن را سرعت بخشیده بود، با ممانعت ساخت از طرف شهرداری تهران روبه‌رو شد که غیرقانونی و خارج از توافقات زنجیره امید با این نهاد و دانشگاه تهران است.
طب فوق تخصصی اطفال در نقطه بحرانی
بخش مهمی از صحبت‌های مریم مرعشی به وضعیت بحرانی طب فوق تخصصی اطفال در ایران مربوط می‌شود. او می‌گوید بعد از بیمارستانی که دکتر قریب برای طب کودکان راه‌اندازی کرد و منجر به تحولی در طب کودکان در ایران شد، اکنون به جایی رسیده‌ایم که تعداد پزشکان فوق تخصصی طب اطفال در ایران به عدد انگشتان دو دست هم نمی‌رسد و همین مسئله آنها را بر آن داشت تا بیمارستانی تخصصی در این زمینه ایجاد کرده و فرصت را برای جهشی جدی در زمینه طب اطفال ایجاد کنند. مرعشی در گفت‌وگو با «شرق» مدیریت ضعیف دانشگاه‌های علوم پزشکی و بعد از آن مهاجرت را عامل اصلی وضعیت کنونی طب فوق‌تخصصی اطفال دانست و گفت: سرفصل طب فوق تخصصی اطفال در نقطه بحرانی است و از شما خبرنگاران می‌خواهم این مسئله را از پزشکان و بزرگان این تخصص پیگیری کنید تا ابعاد آن برای شما روشن شود. با توجه به تمام این بحران‌ها و بی‌توجهی سازمان‌های مسئول از جمله دانشگاه تهران و شهرداری تهران ما از شما به‌عنوان اصحاب رسانه دعوت کردیم تا با حضور در این نشست ما را یاری کنید تا بتوانیم به تحقق حقوق اولیه کودکان نیازمند این سرزمین یعنی سلامت کمک کنیم.
پیگیری حقوقی رفتار دانشگاه علوم پزشکی تهران
مریم مرعشی در بخشی دیگری از صحبت‌هایش درباره نوع قرارداد با دانشگاه علوم پزشکی تهران و تعهدات دو طرف در این قرارداد هم گفت: سابقه و خدمات ما آن‌قدر شفاف و مشخص است که همه دولت‌ها و نهادها و وزرای بهداشت با ما همکاری نزدیک داشته‌اند. بر اساس همین توانمندی‌ها ساخت پروژه ملی که بعضی از کارشناسان آن را یک پروژه منطقه‌ای می‌دانند، به زنجیره امید محول شد. بیمارستان فوق تخصصی 540 تختخوابی کودکان امید که قرار است یکی از چهار بیمارستان پایه تهران در صورت بروز حوادث غیرمترقبه باشد، بر اساس قرارداد LBOT بین دانشگاه تهران و زنجیره امید 95 ساله منعقد شد. بر اساس این قرارداد ساخت و تجهیز امکانات با مؤسسه بوده و تأمین نیروی فوق تخصصی از پزشکان و کادر درمان با هماهنگی دانشگاه تهران خواهد بود. مدیرعامل مؤسسه خیریه زنجیره امید تأکید کرد: اینکه شهرداری تهران با هماهنگی ریاست دانشگاه تهران اقدام به تعطیلی این مجموعه بزرگ کرده‌اند، یکی از عجیب‌ترین اتفاقات کشور است که خیر و نیکوکار برای ساخت بیمارستانی با این ابعاد در زمینی به مساحت ۲۶ هزار مترمربع اقدام کند و مطابق استانداردهای بین‌المللی با پیمانکار گرید یک سازمان برنامه‌وبودجه با تمام مشکلات اقتصادی کشور کارها را سرعت داده و جلو ببرند، اما به‌یک‌باره مانع ادامه کار شوند. وی خاطرنشان کرد: بر اساس آخرین گزارش پیمانکار در این پروژه فقط حجم عملیات خاکی انجام‌شده 20 هزار مترمکعب بوده است؛ بر اساس این گزارش 14 هزار مترمکعب بتن‌ریزی، دو هزار و300 تن حجم آرماتوربندی و حجم قالب‌بندی 16 هزار مترمربع بوده است. ساخت این بیمارستان در سال گذشته ارزشی حدود سه هزار میلیارد تومان داشته است و با توجه به رشد تورم امروز ساخت پروژه پنج هزار میلیارد هزینه دارد. زنجیره امید در 10 ماه هزینه گزافی را متضرر شده است .
مرعشی در خصوص اقدامات انجام‌شده در 10 ماه گذشته گفت: زنجیره امید با تمام امکاناتی که داشت سعی کرد تا بفهمد مشکل پیش‌آمده چیست و با نهادهای مرتبط که زنجیره امید را می‌شناختند و در انعقاد قرارداد نقش داشتند، ارتباط برقرار کرد که نتیجه آن نامه دکتر محمدباقر قالیباف رئیس محترم مجلس شورای اسلامی به وزیر بهداشت برای حل مسئله بود و همچنین نامه دکتر عین‌اللهی به شهرداری تهران که خواستار حل مشکل شده بود؛ اما با تمام نامه‌نگاری‌ها چندین ماه است که هیچ اقدام عملی‌ای صورت نگرفته و حتی آقایان مایل به گفت‌وگو هم نیستند.
وی با اشاره به اینکه بیمارستان فوق تخصصی 540 تختخوابی کودکان، شامل یک مرکز مجهز و استاندارد توان‌بخشی مختص کودکان با 100 تختخواب ویژه مراقبت‌های طولانی‌مدت توان‌بخشی- یک مرکز تحقیقات مختص پزشکی کودکان با تمرکز بر ژنتیک – مرکز ترومای مختص کودکان برای کوکان حادثه‌دیده و یک مرکز اقامتی با ظرفیت بالا در کنار بیمارستان جهت اسکان همراهان کودکان بیماری که در تهران ساکن نیستند، خواهد بود، گفت: تمام تلاش ما این است که بیمارستان امید مطابق با استاندارهای بین‌المللی باشد و نقاط ضعف طب کودکان و فوق تخصصی آن را جبران کند.
مدیرعامل زنجیره امید تأکید کرد: با توجه به شرایط سخت طب فوق تخصصی کودکان و اظهارنظر قاطع پزشکان فوق تخصص، متعهد و نیکوکاری که با زنجیره امید همکاری می‌کنند، کشور در رشته‌های همچون قلب و... به دلیل عدم دریافت تعرفه کافی و سختی بسیار زیاد کار با اطفال، پزشکان به سمت رشته فوق تخصصی اطفال گرایش ندارند و با توجه به اینکه نوع بیماری فوق تخصصی در کودکان و روش درمان آنان به‌طورکلی با درمان فوق تخصصی بزرگسالان متفاوت است، چنانچه پزشکان فوق تخصص بزرگسالان به درمان کودکان اقدام کنند، افزایش مرگ‌ومیر کودکان یا ابتلا به عارضه‌های بسیاری را در پی خواهد داشت، بنابراین کمبود فوق تخصص کوکان در آینده نزدیک، سبب عدم امکان درمان کودکان در کشور خواهد شد. خیریه زنجیره امید به علت آنکه یک نهاد غیردولتی است و از امکانات بهتری در زمینه انجام فعالیت‌های بین‌المللی درخصوص درمان کودکان برخوردار است، توانایی دارد با ایجاد جذابیت‌های آموزش پزشکی و پرداخت تعرفه بیشتر، پزشکان را با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران پس از ساخت بیمارستان فوق تخصصی تربیت کنند و تا حدودی مشکل کمبود فوق تخصص کودکان در کشور را رفع کند.