‌تأثیرات اقتصادی آتش‌سوزی یونان

محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بین‌الملل: در هفته‌های اخیر آتش‌سوزی‌های گسترده و پراکنده‌ای در نقاط مختلف یونان رخ داد. آتش‌نشانان دو هفته با آتش‌سوزی‌های متعدد جنگلی مبارزه کردند. آتش‌سوزی در چند جزیره معروف و توریستی خسارات جبران‌ناپذیری وارد کرده است. چندین هتل، واحد مسکونی و خودرو در آتش‌سوزی جزیره رودوس از بین رفته‌اند. در عملیاتی کم‌سابقه، بیش از 19 هزار نفر به مناطق امن جزیره منتقل شدند. فقط در یک روز 64 آتش‌سوزی جدید در نقاط مختلف این کشور رخ داد و جمع نقاط آتش‌سوزی در سراسر کشور را به 83 مورد رساند. بر‌اساس برآوردهای اولیه وزارت توسعه کشاورزی، در آتش‌سوزی جزیره رودوس دوهزارو 500 رأس حیوان تلف شدند و ۵۰ هزار اصله درخت زیتون از بین رفتند. در مدت 10 روز آتش‌سوزی‌ها 667 مورد آتش‌سوزی جنگل‌ها و بوته‌ها در سراسر کشور سرشماری شد. در هفته‌های اخیر، 43 هزار هکتار از جنگل‌ها، زمین‌های بوته‌زار و مناطق کشاورزی بر اثر شعله‌های آتش در یونان نابود شده است.

بیش از 30 هزار نفر به‌ دلیل آتش‌سوزی غیر قابل کنترل در جنگل‌های جزیره فوق مجبور به ترک هتل‌ها و خانه‌های‌شان شدند. این آتش‌سوزی‌ها در بعضی از مناطق جنگلی جزایر شعله‌ور بود و بادهای شدید و دمای بالای هوا آن‌ را از نقاط کوهستانی به سوی سواحل مرکزی و غربی کشاند. تعداد زیادی از گردشگران مناطق آتش‌گرفته مجبور به تخلیه این مناطق شدند. در روزهای اخیر بیش از 500 آتش‌سوزی بزرگ در این کشور رخ داد. تاکنون 35 هزار هکتار در آتش سوخته است.

دولت یونان رسما اعلام کرد در آتش‌سوزی‌های گسترده ماه جولای در سراسر کشور، مجموعا 470 کیلومتر مربع در آتش سوخته است. از این مساحت، 176 کیلومتر مربع فقط در جزیره رودوس و 157 کیلومتر مربع در حومه آتن بوده است. مجموعا در سال 2023 میلادی 550 کیلومتر مربع در آتش‌سوزی سوخته که 30 درصد از میانگین سال‌های گذشته بیشتر است. 112 ساختمان غیر قابل سکونت و غیر قابل تعمیر و 102 ساختمان قابل تعمیر اعلام شدند.

این آتش‌سوزی‌ها قطعا برای اقتصاد این کشور که به‌ دنبال خروج از بحران اقتصادی سال‌های گذشته بود، مشکلات جدیدی به‌ همراه خواهد داشت. مقامات یونانی اصرار دارند که به جهانگردان یادآوری کنند یونان کشوری امن بوده و آتش‌سوزی‌ها پدیده‌ای مشترک برای همه کشورهای مدیترانه است.

نرخ بی‌کاری یکی از مشکلات این کشور عضو اتحادیه اروپاست. آمارهای منتشرشده سازمان آمار یونان نشان می‌دهد نرخ بی‌کاری در ماه ژوئن 2023 به 1/11 درصد از 3/12 درصد در ژوئن 2022 رسیده است. سازمان آمار نرخ بی‌کاری ماه می‌2023 را 3/11 درصد اعلام کرده بود. رقم رسمی بی‌کاران کشور به 523هزارو 409 نفر رسید که در مقایسه با ژوئن سال گذشته به‌ میزان 3/10 درصد برابر با 60هزارو 178 نفر و در مقایسه با ماه می‌2023 به میزان 2/1 درصد برابر با شش‌هزارو 234 نفر کاهش یافته است. بی‌کاری زنان از 7/16 درصد در ژوئن 2022 به 14 درصد و بی‌کاری مردان از 9/8 درصد به 7/8 درصد رسیده است. نرخ بی‌کاری جوانان 15 تا 24 سال نیز از 6/31 درصد در ژوئن سال گذشته به 6/23 درصد در ژوئن سال جاری رسیده است.

در چهار سال اخیر پرسنل بانک‌های یونانی بیش از 10 هزار نفر کاهش یافته و نزدیک به 500 شعبه نیز بسته شده است. 90 درصد معاملاتی که تا چند سال پیش به‌ صورت حضوری در بانک‌ها انجام می‌شد، اینک از طریق شبکه‌های الکترونیک انجام می‌شود. در سال‌های 2019-2022 بانک‌های یونانی به روند کاهش شعبه‌های و پرسنل خود که از بحران مالی یونان آغاز شده بود، شدت بخشیدند. در این دوره چهار‌ساله، حدود 500 شعبه تعطیل و با دستگاه‌های خودپرداز جایگزین شده‌اند و تعداد پرسنل نیز بیش از 10 هزار نفر کاهش یافت.

دولت اصرار دارد که حزب حاکم به‌ دنبال پیروزی در انتخابات، اصلاحات اقتصادی را دنبال کرده و این کشور بحران اقتصادی 10‌ساله را که منجر به کاهش 25‌درصدی تولید ناخالص داخلی واقعی شد، پشت سر گذاشته است. دولت اصلاحاتی را اجرا کرده که مدعی است موجب کاهش بوروکراسی، ترویج نوآوری و کارآفرینی، دیجیتالی‌سازی خدمات دولتی و در نهایت جذب سرمایه‌گذاری شده است. نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی یونان در سال 2022 بیش از 20 درصد کاهش یافت که ناشی از رشد قوی اقتصادی این کشور بود. بهره‌مندشدن از نرخ‌های نسبتا پایین وام، به یونان اجازه می‌دهد تا بازپرداخت بدهی خود در آینده پیش‌بینی‌پذیر را به‌سادگی تأمین کند. کمیسیون اروپا در گزارش خود در نوامبر 2022، میزان رشد اقتصادی یونان را شش درصد اعلام کرد که دو برابر میانگین رشد اقتصادی اتحادیه اروپا بوده است. اگرچه یونان زمانی کودک اقتصادی بیمار اروپا بود؛ اما دولت محافظه‌کار که به پیروزی بزرگی در انتخابات اخیر دست یافته، اعتقاد دارد حالا شرایط بهتری پیدا کرده است؛ اما جمعیت یونان با آن بهبود شرایط اقتصادی فاصله زیادی دارد.

به گفته رئیس بانک مرکزی دولت مصمم به انجام اصلاحاتی است که اقتصاد به آن نیاز دارد. این اصلاحات قرار است در افق چهار‌ساله به اجرا گذاشته شوند.