فاجعه در آناتولی

زمین‌لرزه شدیدی که کانون آن جنوب ترکیه بود، خواب بامداد دوشنبه را از چشمان ساکنان مناطق وسیعی از خاورمیانه و اروپا ربود. این زلزله در اطراف ترکیه از جمله سوریه، لبنان، سرزمین‌های اشغالی، عراق، عربستان سعودی، یونان، مصر، اوکراین، بلغارستان و قبرس هم احساس شد. براساس آمارهای رسمی، تا عصر روز گذشته تعداد قربانیان این زلزله در سوریه حداقل 783 نفر و در ترکیه حداقل هزارو 498 نفر اعلام شده است‌ اما با توجه به شدت زلزله و حجم ویرانی‌ها، این آمار به‌سرعت در‌حال افزایش است. گزارش‌های محلی از ترکیه حاکی از آن است که برخی ساکنان شهر‌های جنوبی این کشور از جمله قهرمان‌ماش، غازی ‌آنتب، بوردور، ملطیه، عثمانیه، دنیزلی، آنتالیا و اسپارتا باوجود سرمای هوا و بارش برف در برخی نقاط، از ساعات اولیه صبح روز گذشته به خیابان‌ها آمده‌اند. هم‌زمان وقوع زلزله‌ای شدید‌تر از جمله زلزله 7.5 ریشتری عصر روز گذشته نگرانی‌های مردم را تشدید کرده است.

مرکز لرزه‌نگاری اروپا-مدیترانه اعلام کرده در‌حال بررسی خطر احتمالی وقوع سونامی در منطقه است. ایتالیا هم درباره احتمال وقوع سونامی در دریای مدیترانه هشدار داده است. براساس گزارش مدیریت مرکز حوادث اضطراری ترکیه (آفاد)، ساعت ۴:۱۷ بامداد دوشنبه ششم فوریه (۱۷ بهمن) زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 7.8 در منطقه پازارجیک استان قهرمان‌ماش ترکیه را لرزاند. به گزارش سازمان زلزله‌نگاری آمریکا، کانون این زلزله در ۲۳ کیلومتری شرق نورداغی در ۲۴.۱ کیلومتری عمق زمین بوده است. دقایقی پس از آن، دو پس‌لرزه شدید به بزرگی ۶.۵ و ۶.۶ هم در منطقه غازی‌آنتب رخ داد. استان غازی‌آنتب محل زندگی میلیون‌ها پناه‌جوی سوری است که پس از جنگ داخلی در کشورشان، به این منطقه مهاجرت کردند.

ویدئو‌ها و تصاویر منتشرشده از مرکز اصلی زلزله در استان قهرمان‌ماش نشان می‌دهد که برخی ساختمان‌ها فروریخته‌ و در برخی مناطق آتش‌سوزی‌هایی به وقوع پیوسته است. ساکنان این شهر وحشت‌زده شده و با وجود سرمای زمستان‌، ایستادن در فضا‌های بیرونی را به ماندن در خانه‌های آسیب‌دیده ترجیح داده‌اند. مقام‌های ترکیه اعلام کرده‌اند که حداقل دوهزارو 900 ساختمان بر اثر این زلزله بزرگ فرو‌ریخته‌اند.

امدادگران از همان دقایق ابتدایی جست‌وجو برای نجات افراد مانده زیر آوار را آغاز کرده‌اند و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به تمام دستگاه‌های اجرائی فرمان آماده‌باش داده است. او در توییتی با مردم آسیب‌دیده از زلزله ابراز همدردی کرد. به گفته رجب طیب اردوغان حداقل 50 کشور اقدامات خود را در جهت تلاش‌ برای جست‌وجو و نجات و ارسال کمک‌های اضطراری آغاز کرده‌اند.

علاوه بر استان‌های قهرمان‌ماش و غازی‌آنتب، دیگر استان‌های ترکیه و برخی مناطق در شمال غرب سوریه نیز تحت‌تأثیر زلزله شدید بامداد دوشنبه خسارت جدی دیده‌اند. در شهر‌های دیاربکر، آدنا و عثمانیه نیز برخی ساختمان‌ها تخریب شده‌اند. گفته می‌شود که در پی این زمین‌لرزه خط لوله گاز استان هاتای ترکیه هم منفجر شده است. رسانه‌های دولتی سوریه نیز از فروریختن برخی ساختمان‌ها در شمال شهر حلب و مرکز شهر حماء خبر داده‌اند. آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت که مردم بیروت پایتخت لبنان هم پس از این زمین‌لرزه خانه‌های خود را ترک کرده و به داخل خودرو‌ها پناه برده‌اند. سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه، در پیامی از مردم خواست که به ساختمان‌های آسیب‌دیده نزدیک نشوند. او تأکید کرد اولویت فعلی نجات افرادی است که زیر آوار مانده‌اند.

زمین‌لرزه شدید بامداد دوشنبه درحالی رخ داد که مناطق وسیعی از ترکیه تحت‌تأثیر بارش برف و توفان است و موج سرما احتمالا تا پنجشنبه ادامه خواهد یافت. ترکیه، کشوری زلزله‌خیز است و زمین‌لرزه‌های شدید پیش‌تر نیز در این کشور رخ داده است. زلزله نسبتا شدیدی که سال ۱۹۹۹ در شمال غرب این کشور به وقوع پیوست، حدود ۱۸ هزار کشته بر جا گذاشت. هفته گذشته نیز زلزله‌ای به بزرگی ۵.۴ در دریای مدیترانه مناطق وسیعی از استان آنتالیا از کاش تا جزیره رودس یونان را لرزاند. در پاییز 2020 نیز زلزله‌ای به بزرگی ۶.۶ مناطق وسیعی از استان ازمیر ترکیه را تکان داد و خسارت‌های مالی و جانی زیادی به جا گذاشت.