شیوه جدید طالبان برای حذف زنان افغان

فریدون آژند-کارشناس افغانستان:‌ یک سال پس از خانه‌نشین‌کردن زنان شاغل در ادارات دولتی افغانستان، مقام‌های طالبان به این زنان گفتند که به جای خود، همسر یا مردی از بستگان خود را برای کار بفرستند. مقام‌های طالبان در «وزارت مالیه» (دارایی) حکومت خود، از زنان شاغل در این وزارتخانه خواسته‌اند که یکی از بستگان مرد خود را به آنان معرفی کنند تا به جای آنها کار کند.

شماری از زنان کارمند در افغانستان به گاردین گفتند که از آنان خواسته شده است تا مردی را از خویشاوندان نزدیک خود معرفی کنند تا به جای آنان کار کند.

گاردین برای تهیه گزارشی در این زمینه، با چند نفر از این زنان گفت‌و‌گو کرده است. یکی از زنان که نامش محفوظ مانده، می‌گوید مسئولان وزارت دارایی به او گفته‌اند که فشار کار در آن نهاد افزایش یافته است و آنان ناگزیرند مردی را به جای او بگمارند، اما بهتر است این مرد از بستگان زن کارمند سابق باشد.

مریم ۳۷ ساله که بیش از ۱۵ سال در بخش منابع انسانی وزارت دارایی کار کرده است، می‌گوید: «به من تلفن زدند و گفتند مردی از بستگان خود را معرفی کنم تا جایگزین من شود، وگرنه از کار اخراج می‌شوم».

مریم می‌افزاید: «من ۱۵ سال در این بخش کار کرده‌ام و تجربه کافی در آن دارم و در این مسیر حتی تا احتمال دستیابی به مسند ریاست در این بخش هم پیش رفته‌ام. حالا چگونه کس دیگری را معرفی کنم که کمترین تجربه‌ای از کار من ندارد؟ آیا او می‌تواند به اندازه من در این بخش مفید باشد؟». مریم می‌افزاید که حتی اگر کسی را هم معرفی کند و او بتواند کاری در آن اداره انجام دهد، روشن نیست که وضعیت خودش چه خواهد شد. مریم می‌گوید زمانی که طالبان قدرت را به چنگ آوردند، درآمد او را به شدت کم کردند و حقوق ماهانه او از ۶۰ هزار افغانی (معادل ۷۰۰ دلار) به ۱۲ هزار افغانی (معادل ۱۴۰ دلار) کاهش یافت. او می‌گوید: «من با این حقوق حتی نمی‌توانم نیازهای مدرسه پسرم را تأمین کنم».

او با این دستور طالبان همراه نخواهد شد و نمی‌گذارد که طالبان حق او را به راحتی از او بگیرند. مریم با تعداد دیگری از همکارانش در حال مذاکره‌اند. طالبان در این زمینه اظهارنظری نکرده‌اند. مشخص نیست که آیا در ادارات دیگر حکومت طالبان هم به زنان چنین دستوری داده شده است، یا خیر. اما مریم می‌گوید که دست‌کم با ۶۰ زن دیگر از همکاران او در وزارت دارایی چنین تماس‌هایی گرفته شده و از آنها خواسته شده است مردی را به جای خود معرفی کنند.‌سحر فطرت، دستیار محقق در بخش حقوق زنان در دیده‌بان حقوق بشر، می‌گوید که طالبان سابقه‌ای طولانی در حذف زنان از جامعه دارند؛ بنابراین تعجب‌آور نیست که این گروه چنین درخواستی از زنان کارمند کرده باشند. دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی در سال جاری میلادی، به بررسی ازدست‌دادن شغل و معیشت زنان در استان غزنی از ماه آگوست ۲۰۲۱، زمانی که طالبان قدرت را در کابل به دست گرفتند، پرداخته است. به گفته یکی از مصاحبه‌شوندگان در این گزارش، در پی سلطه طالبان بر افغانستان، تقریبا تمام زنانی که با آنان مصاحبه شده است و قبلا شغلی داشتند، شغل و درآمد خود را از دست داده‌اند.‌مصاحبه‌شوندگان به دیده‌بان حقوق بشر گفته‌اند که فقط زنان آموزگار و کارکنان مدارس می‌توانند سر کار بروند، اما زنانی که در عرصه‌های دیگر شاغل بوده‌اند، همه خانه‌نشین شده‌اند. سازمان ملل متحد می‌گوید که حذف زنان از کار در حکومت طالبان، باعث کاهش تولید ناخالص در این کشور می‌شود. سیما باهوش، مدیر اجرایی زنان در سازمان ملل متحد، در ماه می ‌گفت تخمین زده شده است که محدودیت‌های کنونی در زمینه اشتغال زنان در افغانستان، باعث زیان اقتصادی در حد یک میلیارد دلار یا پنج درصد از تولید ناخالص ملی شده است. او گفت این موضوع به افزایش فقر در افغانستان انجامیده است و یک نسل کامل با تهدید ناامنی غذایی و سوءتغذیه روبه‌رو شده‌اند. سحر فطرت از دیده‌بان حقوق بشر نیز می‌گوید که سیاست‌های طالبان درمورد زنان، به تحمیل «استاندارد»های جدیدی از «رفتار مضر در جامعه» انجامیده که عبارت است از عادی‌سازی «شیء»‌درنظرگرفتن زنان. به گفت او، این وضعیت پیام روشنی برای مردان و به ویژه مردان جوان‌تر دارد که خود را «مالک زنان» در خانواده بدانند و در جایگاه «مرجع اخلاقی» عمل کنند و با تکیه بر قدرتی که به آنها داده شده است، فعالانه رفتار زنان را کنترل کنند. افغانستان در حال حاضر در چنگال فقر و گرسنگی گرفتار است. براساس تخمین‌های سازمان ملل متحد، حدود ۲۰ میلیون نفر در افغانستان با گرسنگی شدید دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و به کمک‌های اقتصادی نیاز دارند. همچنین پس از سلطه طالبان بر افغانستان، حدود ۹ میلیون نفر از شهروندان کشور آواره شده‌اند. از سوی دیگر، خشک‌سالی نیز ضربه شدیدی به کشاورزی در این کشور زده و میزان و گستره فقر را افزایش داده است.

منبع: ایندیپندنت