بیم تهران

 عزای عمومی است. هفت روز گذشته از آن ظهری که صدای هولناک ریزش متروپل همه شهر را پر کرد، از آن روز دیگر صدای سنج و دمام قطع نشده است. در این روزها روی بیلبوردهای سطح شهر تهران خبری از همدردی با مردم آبادان نبود؛ اما روز گذشته سرانجام روی بیلبوردهای تبلیغاتی، «آبادان تسلیت» نقش می‌بندد. فضای شورای شهر تهران هم متأثر از ریزش ساختمان متروپل بود. اعضای شورای شهر تهران نگران ساختمان‌های ناایمن شهر تهران هستند و تأکید دارند باید لیست این ساختمان‌ها منتشر شود. لیستی که بیش از هفت ماه است اعضای شورای شهر تهران تأکید دارند که باید از سوی شهرداری منتشر شود. در نامه مشترک رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی و رئیس کمیته نظارت و حقوقی شورای شهر تهران یک هفته به شهرداری وقت داده شده که این لیست در سامانه شفافیت قرار بگیرد.

شورای شهر تهران با هشدارهای مهدی چمران آغاز می‌شود و او با اشاره به اعزام تیم ۵۰نفره از شهرداری تهران به آبادان می‌گوید: باید از این حوادث درس عبرت بگیریم. ساختمان‌های ناپایداری در تهران وجود دارد که توسط سازمان آتش‌نشانی احصا و اخطار لازم داده شده اما زندگی در این ساختمان‌ها ادامه دارد و خدا نکند که زندگی در این ساختمان‌ها قطع شود، چون حوادثی مثل حادثه آبادان دردناک است.

به گفته چمران وقتی نقشه ساختمان را تغییر می‌دهیم و بارگذاری بیشتری داریم، دیگر ساختمان اصلی نخواهد بود. کار یک بار انجام می‌شود و ضربه‌ای می‌زند که ده‌ها سال تأثیر نامطلوب خود را خواهد گذاشت.

رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه ما در دوره سوم مصوبه‌ای داشتیم که اصولا اضافه بنا بر اساس آن ممنوع بود، می‌گوید: استدلال این بود که حتی اگر براساس محاسبات فنی پایداری داشته باشد، این محاسبات ثابت نیست و آیتم‌ها و ضرایب جدیدی به آن اضافه می‌شود. سازندگان این میزان اصرار بر اضافه طبقات نداشته باشند. شورا چنین مواردی را نمی‌پسندد و حتی جلوی اضافه بنا خواهد ایستاد.

چمران بنای پاساژ علاء‌الدین را یادآوری می‌کند که اضافه طبقات تخریب شد و می‌گوید: برخی از سازندگان از خیرین هستند و از آنها می‌خواهیم یک بار هم که شده اضافه طبقه نداشته باشند و بلای جان مردم نشوند. با این داغی که بر دل مردم نشسته اجازه نمی‌دهند دیگر چنین اقداماتی انجام شود. سازندگان هر آنچه محاسبه شده بسازند. وصله‌پینه‌کردن فونداسیون عملیاتی نیست.

قدرت‌اله محمدی، سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران هم به صحن شورای شهر تهران آمده بود تا گزارشی از متروپل آبادان بدهد.

سخنان او روی تصاویری از عملیات امدادرسانی در آبادان است. او می‌گوید:‌ ۱۶ واحد تجاری در طبقه همکف و دفتر صاحب ملک و چند ملک اداری عملیاتی شده بود و خوشبختانه هنوز به بهره‌برداری نرسیده بود و اگر افتتاح می‌شد فاجعه انسانی بزرگی رخ می‌داد. مشکل بزرگ برای امدادرسانی این بود که بخشی از سازه باقی مانده و کامل تخریب نشده که سرعت در آواربرداری را دچار مشکل کرده است. به‌واسطه چند دوربین در ساختمان‌های اطراف، تمام حرکات در سازه‌ها رصد می‌شود.

وی اضافه می‌کند: سوداگران و تاجران مرگ عنوانی است که باید برای سازندگان ساختمان‌های پرخطر به کار گرفت. حتما لیستی از ساختمان‌های پرخطر منتشر می‌شود و هیچ ترسی در این زمینه نداریم. با جان مردم معامله نمی‌کنیم. هنر این است که اجازه ندهیم چنین اتفاقی بیفتد و پیشگیری کنیم. روزانه تعداد زیادی از مردم به چنین ساختمان‌هایی مراجعه می‌کنند و باید اقدامات لازم انجام شود.

جلال بهرامی، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران هم دراین‌باره می‌گوید :‌ انتشار لیست ۱۲۹ ساختمان پرخطر جزء تأکیداتی بوده که به آتش‌نشانی اعلام شده است؛ اما پس از اظهار آمادگی شهرداری برای انتشار این لیست، مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران می‌گوید انتشار این لیست چه مشکلی را حل می‌کند. در این زمینه دیگر دستگاه‌ها از جمله قوه قضائیه نیز باید وارد عمل شوند و همه باید کنار هم باشند.

مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا، تأکید می‌کند که این 129 ساختمان را بر اساس اهمیت و حضور شهروندان در اولویت کار خود قرار دهید.

او برای چندمین بار در صحن شورا خواستار انتشار لیست 129 ساختمان بسیار پرخطر تهران می‌شود و می‌گوید: این از حقوق اولیه شهروندان تهران است که اگر مالکی انگیزه ایمن‌سازی ساختمان خود را ندارد، نسبت به بی‌تفاوتی او واکنش نشان دهند.

مهدی چمران نیز در ادامه سخنان عباسی می‌گوید: این 129 ساختمان یکی از مسائلی است که باید در کارگروه مشترک شهرداری با قوه قضائیه، نیروی انتظامی و وزارت کار و رفاه اجتماعی مطرح شود، چراکه شهرداری یا آتش‌‌نشانی به‌تنهایی توان رسیدگی به این موضوع را ندارند.

مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران، اطلاعات تازه‌ای درباره 129 ساختمان ناایمن می‌دهد. او بیان اینکه به مالکان ۱۲۹ ساختمان پرخطر اخطار داده شده است، می‌گوید: هفته‌ای مالکان سه ساختمان به قوه قضائیه دعوت می‌شوند و اخطاریه دریافت می‌کنند و مهلتی برای ایمن‌سازی ساختمان به آنها داده می‌شود که در صورت عدم اقدام در مرحله اول آب و برق قطع می‌شود و در مرحله بعدی پلمب می‌شوند. باید سرعت این اقدام بیشتر شود تا ظرف شش ماه این ساختمان‌ها رفع خطر شود تا به سمت ساختمان‌های میان‌خطر برویم.

رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز تأکید می‌کند: اولویت ما با ساختمان‌های پرخطرتر است. باید ببینیم شکاتی از سوی شهرداری درباره این ساختمان‌ها صورت گرفته که دادستانی پیگیری کند؟ اگر صرفا رونوشت برای دادستانی باشد، مبدأ عملیات برای دادستانی نخواهد بود.

ناصر امانی هم حادثه متروپل را زنگ هشدار جدی به مدیریت شهری تهران و شورا و شهرداری می‌داند که برابر گزارش‌ها حداقل 130 ساختمان پرخطر در مناطق مختلف آن وجود دارد که همگی بالقوه استعداد تبدیل‌شدن به یک متروپل دیگر را دارند. اینکه گفته شود بیش از پنج هزار اخطار کتبی به مالکان یا بهره‌برداران این ساختمان‌ها ابلاغ شده، مشکلی را حل نمی‌کند و باید از این ساختمان‌ها برابر مقررات ایمنی ساختمان‌ها به‌طور‌کامل رفع خطر شوند و این موضوع میسر نمی‌شود، مگر همه متولیان موضوع یعنی مدیریت شهری، نظام مهندسی، قوه قضائیه، فراجا، مالکان یا بهره‌برداران و نهادهای خیریه و حمایت‌کننده اراده و تصمیم جدی بگیرند و پای کار بیایند و بایستند. امانی تأکید می‌کند: حادثه متروپل آبادان به این دلیل اتفاق افتاد که به پیشنهادهای این گزارش علمی و جامع هیچ‌کس عمل نکرد. به‌جرئت می‌گویم 90 درصد پیشنهادهایی که در گزارش آن هیئت مطرح شد، به ورطه فراموشی سپرده شد. عنوان هیئت بررسی‌کننده، هیئت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو بود. حادثه در تهران رخ داده بود، اما به یک گزارش ملی تبدیل شد. در حادثه متروپل آبادان هم مطمئن باشید، اگر بخواهد محلی بررسی شود و نهادهایی که در این حادثه دخالت داشتند بخواهند گزارش دهند باز همین خواهد شد. ما به یک گزارش ملی نیاز داریم، چون اولا نیاز به اجماع‌سازی داریم؛ ولی هرکس از ظن خود شد یار من و هرکس درمورد علت این حادثه موضوعی را مطرح می‌کند.

امانی هم خواستار انتشار لیست 130 ساختمان بلندمرتبه تهران که پرخطر هستند و هر لحظه ممکن است به سرنوشت پلاسکو یا متروپل دچار شوند، شد تا مردم در جریان قرار بگیرند و هیچ قضاوتی نکنیم درباره اینکه مردم بروند یا نروند. در جاده هم که حرکت می‌کنیم تابلوی خطر می‌بینیم. باید این کار را برای مردم شهر تهران که بیش از 12 میلیون نفر هستند انجام دهیم و تابلوی ایجاد خطر نصب کنیم که مردم بدانند فلان ساختمان پرخطر است و خودشان تصمیم بگیرند که وارد ساختمان بشوند یا نشوند.

روز گذشته وزیر کشور هم در بخش‌نامه‌ای خطاب به استانداران سراسر کشور، بر لزوم رعایت مقررات ملی ساختمان، ضوابط شهرسازی، ایمنی و اصول فنی و کنترل ساخت‌وسازها تأکید کرد و از آنها خواست با استفاده از ظرفیت‌های قانونی، ضمن برخورد با تخلفات ساختمانی، از بهره‌برداری ساختمان‌های ناایمن جلوگیری کنند.

روز گذشته تنها شورای شهر تهران به موضوع 129 ساختمان واکنش نشان نداد، در پی سخنان نماینده سازمان آتش‌نشانی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری، صالحی دادستان تهران اعلام می‌کند: دادستانی تهران رسما اعلام می‌کند که از نظر این دادستانی هیچ‌گونه محدودیتی برای اعلام اسامی و اطلاعات ساختمان‌ها و اماکن ناایمن و خطرناک تهران که از آن به ساختمان بحرانی تعبیر شده است؛ وجود ندارد و این دادستانی همواره پیگیر وظایف قانونی دستگاه‌های مسئول در این رابطه بوده است.

همچنین معاون دادستان تهران با تأکید بر اینکه دادستانی تهران از اوایل سال گذشته مرتب اقدامات قانونی مربوط به ساختمان‌های ناایمن را از سازمان آتش‌نشانی و سایر ادارات و دستگاه‌های مسئول مطالبه کرده است، می‌گوید: به دستور دادستان تهران و با پیگیری معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادستانی، فقط در سال ۱۴۰۰ بیش از ۳۰ مورد مکاتبه و دستور قضائی از نواحی 32گانه دادسرای عمومی و انقلاب تهران به شهرداران مناطق تهران درباره ساختمان‌های ناایمن ارسال و صادر شده است.

مرتضی تورک در ادامه ضمن تشریح پیگیری‌های دادستانی تهران درباره ساماندهی و ارتقای ایمنی برخی از اماکن مهم تهران می‌گوید: با توجه به تأکیدات دادستان تهران در زمینه حفظ حقوق عامه از سال گذشته موضوع ارتقای ایمنی ساختمان‌های خطرساز با جدیت بیشتری در دستور کار قرار گرفته و جلسات متعددی با دعوت از نمایندگان سازمان‌های مسئول در دادسرای عمومی و انقلاب تهران برای رسیدگی به وضعیت ساختمان علاءالدین، بازار گل و گیاه تهران، بیمارستان فیاض‌بخش و چندین ساختمان دیگر برگزار شده است.