ورود «دیزاین میامی» به دوبی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

‌زهرا حبیبی‌زاد -  کیوریتور

در ۱۳ آذر ۱۴۰۴ اعلام شد ‌«السرکال اونیو» و «دیزاین میامی» نخستین دوره خاورمیانه‌ای این رویداد معتبر را از اوایل ۲۰۲۷ در دوبی برگزار می‌کنند. این اتفاق فقط معرفی یک رویداد فرهنگی نیست؛ ‌‌نشانه آغاز مرحله‌ای تازه در تکامل زیرساخت‌های هنر و طراحی در منطقه است. مرحله‌ای که در آن «طراحی کلکسیونی» پس از دو دهه تمرکز بر هنر معاصر، جایگاهی جدی و جهانی پیدا می‌کند. از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ زیرساخت‌های اولیه هنر معاصر شکل گرفت؛ دوره‌ای که با رشد گالری‌ها، حراج‌ها و آرت‌دوبی همراه بود. بین ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ ایجاد موزه‌ها و مراکز فرهنگی، چرخه تولید و نمایش آثار را تثبیت کرد.

سپس از ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ کشورهای خلیج فارس وارد فاز رقابتی شدند و با ساخت موزه‌های ملی، جذب گالری‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری گسترده، از مصرف‌کنندگان فرهنگ به تولیدکنندگان فعال تبدیل شدند. با وجود این پیشرفت‌ها، نبود یک بازار بین‌المللی برای طراحی کلکسیونی همچنان خلأ اصلی منطقه بود؛ خلأیی که ورود دیزاین میامی آن را برطرف می‌کند. در این مسیر، سه کشور نقش محوری داشته‌اند: امارات، قطر و عربستان سعودی. امارات با آرت‌دوبی، السرکال و زیرساخت حقوقی و لجستیکی مناسب، هاب اصلی بازار هنر شد.

قطر با مدل سرمایه‌گذاری دولتی و موزه‌های شاخص، بازاری کوچک اما بسیار قدرتمند ساخت. عربستان نیز در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ جهشی سریع در ایجاد رویدادها، موزه‌ها و پروژه‌های فرهنگی تجربه کرد. طبیعی است که این سه کشور اکنون وارد فاز طراحی کلکسیونی شوند. نخستین نشانه جدی این جریان، برگزاری نسخه منطقه‌ای رویداد «نومَد» در نوامبر ۲۰۲۵ در ابوظبی بود؛ اما دیزاین میامی مرحله تثبیت این روند است. این رویداد که از ۲۰۰۵ در شهر میامی در فلوریدای آمریکا برگزار شد، مهم‌ترین مرکز جهانی طراحی کلکسیونی به شمار می‌رود و استانداردهای حرفه‌ای، شبکه مجموعه‌داران و ساختار گالری‌های تخصصی را وارد منطقه می‌کند. همکاری السرکال و دیزاین میامی شامل یک شراکت چندساله با رویکرد کیوریتوری مبتنی بر زمینه فرهنگی منطقه است. این همکاری دوبی را به بخشی از محور جهانی دوبی-پاریس-‌میامی تبدیل می‌کند و زمینه شکل‌گیری گالری‌های تخصصی طراحی، جذب سرمایه، معرفی طراحان منطقه و تقویت جایگاه دوبی در بازار جهانی را فراهم می‌‌کند. در این میان، ایران در حوزه طراحی کلکسیونی غایب است.

ایران که بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۴ یکی از بازیگران فعال بازار هنر منطقه بود، به‌ دلیل تحریم‌ها، اختلال مالی، خروج خریداران خارجی و نبود زیرساخت تخصصی، حضور بین‌المللی خود را از دست داد. بی‌ثباتی اقتصادی نیز امکان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را کاهش داد و بازار داخلی را به محدوده‌ای بسته تبدیل کرد. نتیجه آن است که با وجود پویایی هنر معاصر ایران، کشور عملا در موج طراحی کلکسیونی حضور ندارد. ورود دیزاین میامی به دوبی بخشی از موج گسترده‌تری است که «فریز ابوظبی»، «آرت بازل قطر»، «نومَد ابوظبی» و پروژه‌های دیگر نیز در آن قرار دارند. اگر ایران در طراحی، گالری‌داری، صادرات آثار و تعامل منطقه‌ای سرمایه‌گذاری نکند، این موج بدون حضور ایران شکل می‌گیرد. این رویداد نشانه گذار خاورمیانه از «بازار هنر» به «اقتصاد طراحی» است؛ نتیجه 20 سال تجربه‌اندوزی و سرمایه‌گذاری. برای امارات، قطر و عربستان آغاز رقابتی تازه است و برای ایران -با وجود هشدارآمیز‌بودن- فرصتی بالقوه و قابل احیا محسوب می‌شود.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.